Bank of England

İngiltere Merkez Bankası, yeni 50 sterlinlik banknotlarda ünlü matematikçi, bilgisayar bilimci ve kriptolog Alan Turing'in fotoğrafının olacağını açıkladı. Turing, 2. Dünya Savaşı'nda Nazilerin kodlarının kırılmasında önemli rol oynamıştı.

Kararı duyuran İngiltere Merkez Bankası Başkanı Mark Carney, "Alan Turing bugünkü hayatımızda etkisi son derece yüksek olan sıra dışı bir matematikçiydi" dedi.

Mark Carney, "Bilgisayar bilimi ve yapay zekanın babası olmanın yanı sıra bir savaş kahramanı olan Turing'in dünyamıza katkısı çığır açıcı nitelikteydi. Pek çok kişi Turing'in omuzlarında yükselerek var oldu" diye konuştu.

Yeni 50 sterlinlik banknot, İngiltere'nin kağıt paradan plastik paraya geçişinin son halkası olacak.

Banknotların 2021'de tedavüle girmesi bekleniyor.

İngiltere'de en az kullanılan banknot olan 50 sterlinden dolaşımda 344 milyon adet bulunuyor.

Bunların toplam değeri 17,2 milyar sterlin.

Eşcinsel olduğu için kimyasal ilaçlarla hadım edildi

Müttefiklerin, Alman donanmasının Enigma makinasıyla şifrelenen kodlarının çözülmesinde önemli rol oynayan Alan Turing'in daha az bilinen rolü, ilk bilgisayarların geliştirilmesiydi.

Turing, National Physical Laboratory ve University of Manchester'da bu yöndeki çalışmalarda önemli rol üstlendi. Eşcinsel olduğu için kimyasal ilaçlarla hadım edildi.

1952 yılında Manchester'da 19 yaşında bir adamla birlikte olduktan sonra gözaltına alınan Turing, "yüz kızartıcı suç işlemekten" hüküm giydi.

O dönemde İngiltere ve aynı yasalarla yönetilen sömürgelerinde eşcinsellik yasaklanmıştı.

Turing ölümünden uzun bir süre sonra, 2013 yılında "affedildi". Mirası ise günümüzde bilime ve topluma etki etmeye devam ediyor.

Analiz: Paul Rincon, BBC News İnternet Sitesi Bilim Editörü

Bilgisayarların gelişiminde en önemli figürlerden biri olarak görülen Alan Turing, kod kırıcılığı sayesinde Müttefikler'in zaferinde kesinlikle kilit bir rol oynadı.

Yine de on yıllar boyunca Turing'in fotoğrafını bir banknotta görme fikri insanlara gerçekçi gelmiyordu. Bu adım eşcinsel ilişki yüzünden 1952'de aldığı cezadan bu yana toplumumuzun ne kadar değiştiğini gösteriyor.

Turing'in çalışmaları algoritma konseptinin yerleşmesini sağladı ve bugün de bilgisayarlarımızın yapı taşını bu algoritmalar oluşturuyor.

Turing yapay zeka konusunda da bir uzmandı. Bu alanda en çok bilinen işlerinden biri, bir makinanın "zeki" olup olmadığını anlamamızı sağlayan Turing Testi oldu.

Getty Images - Diğer adaylar arasında Rosalind Franklin, Stephen Hawking ve Ada Lovelace vardı

İngiltere'de yeni 50 sterlinlik banknotların üstünde Turing'in algoritmalarının formülleri, Otomatik Hesaplama Motoru Pilot Makinası'nın tasarımı, Enigma şifrelerinin kırılmasını sağlayan British Bombe'nin eskizleri ve ikili kod ile yazılmış doğum günü de yer alacak.

Ülkede 50 sterlinlik banknotların varlığı bir süredir tartışılıyordu.

Genellikle suç örgütlerinin kullandığı tespit edilen ve günlük alışverişlerde pek kullanılmayan bu banknot, Standard Chartered bankasının eski yöneticisi tarafından "yolsuz elitlerin, her türden suçun ve vergi kaçakçılığının para birimi" olarak nitelendirilmişti.