Akyuvarlar yani lökositlerin artışının tek nedeni enfeksiyon olmayabilir

Kanın savaşan hücreleri olarak da bilinen akyuvarların (beyaz küre yüksekliği) artışı yani lökositoz boğaz, akciğer veya idrar yolunda meydana gelen enfeksiyonların dışında stres, lösemi, kalp krizi gibi çok farklı nedenlerden kaynaklanabiliyor. Hematolog Prof. Dr. Hakan İsmail Sarı, “Tam kan sayımında beyaz küre yüksekliği olan hastalar paniğe kapılmadan ilgili doktora başvurmalı ve bu laboratuvar bulgusunun nedenleri açısından araştırılmalıdır” diyor. 

Kan tahlilleri sonuçlarında WBC olarak görülen beyaz küre yüksekliği akla ilk olarak vücutta bir enfeksiyon olduğunu getiriyor. Prof. Sarı, akyuvarların sayısındaki yüksekliğin kan sayımı tetkikinde saptanan bir laboratuvar bulgusu olduğunu belirterek “Beyaz küre yüksekliğinin enfeksiyona bağlı olduğunu düşünmek için boğaz, akciğer veya idrar yolu iltihabı gibi bir iltihap kaynağı olmalıdır. Enfeksiyon kaynağı olmadan görülen beyaz küre yüksekliğinde gereksiz antibiyotik kullanılması hem antibiyotik direnci gelişmesine hem de hastanın tanısının gecikmesine neden olabilmektedir” değerlendirmesini yapıyor. 

NEDENLERİ İYİ ARAŞTIRILMALI

“Akyuvarlar” ya da “lökosit” olarak adlandırılan beyaz kan hücrelerinin, kemik iliği, lenf bezleri, dalak ve bu hücreler için bir komuta merkezi olan timus bezinde üretildiğini anlatan Sarı, özetle şunları dile getiriyor:

“Genel olarak bu hücreler vücut savunmasından sorumludur. Sağlıklı bir insanın 1 mm3 kanında 4 bin ile 10 bin arasında lökosit bulunur. Tam kan sayımı tetkiki yapılan bir yetişkinde laboratuvar kâğıdında gösterilen ‘WBC değerinin mm3’ünde 10 binden yüksek olması’ vücutta beyaz kürelerin yüksek olduğuna işarettir, tıp dilinde ‘lökositoz’ olarak adlandırılır.” 

BEYAZ KAN HÜCRESİNİN YÜKSELME NEDENLERİ

Lökositoz yani beyaz kan hücrelerinin yüksekliğinin birçok nedeni olabileceğini kaydeden Prof. Sarı, bunları şöyle sıralıyor: 

- Enfeksiyonlar: Her türlü virüs, bakteri, mantar, parazit enfeksiyonları yüksekliğine neden olabilir. Buradaki önemli husus, beyaz küre yüksekliğinin enfeksiyona bağlı olduğunu düşünmek için mutlaka boğaz, akciğer, idrar yolu, yumuşak doku enfeksiyonu gibi iltihap kaynağı olmalıdır. 

- Enfeksiyon dışı iltihap (inflamasyon) yapan durumlar: Romatizmal hastalıklar, organ kanserleri, iltihabi bağırsak hastalıkları, dermatit denilen enfeksiyon dışı deri iltihapları 

- Dalağın herhangi bir neden sonucu ameliyatla alınması (splenektomi): Aslında her türlü ameliyat sonrası beyaz küre yüksekliği görülebilir. Dalak ameliyatı sonrası bu daha belirgin olarak gözükür ve daha uzun sürebilir.

- Lösemi: Akut (hızlı seyirli) ve kronik (yavaş seyirli) lösemiler.

- Lösemi dışı kemik iliğinin aşırı üretimi ile giden hastalıklar: Bu hastalıklar tıp dilinde myeloproliferatif hastalıklar olarak bilinirler.

- Kalp krizi.

- Anksiyete ve stres durumları

- İlaçlar: İster tek doz kullanılsın, ister sürekli olarak kullanılsın çoğu ilaç beyaz küreleri yükseltebilir. Beyaz küre yüksekliği nedeni ile hekime başvurduğunuzda mutlaka kullandığınız ilaçları belirtin.

- “Hemoliz” olarak bilinen kan parçalanması hastalıkları.

- Hormon bozuklukları.

- Alerjik hastalıklar.