Aksoy Araştırma Türkiye Monitörü Ocak Ayı Raporu yayımlandı: ‘Parlamenter sisteme dönülsün’

Türkiye Monitörü Ocak 2021 araştırmasında katılımcıların yüzde 61,5’i Türkiye’nin kötüye gittiğini belirtti. “Aynı kalıyor” ifadesini kullananların oranı yüzde 14,5, “İyiye gidiyor” diyenlerin oranı yüzde 17,4 ve kararsız olanların oranı ise yüzde 6,6 oldu.

Mobil panel üzerinden gerçekleştirilen araştırmada yüzde 95 güven aralığında yüzde 2 hata payıyla yapılan 2400 görüşmede, Türkiye temsili cinsiyet, NUTS1 bölge dağılımı, yaş, sosyoekonomik statü ve 24 Haziran 2018 Milletvekili seçimi kotası gözetildi. 

‘BU PAZAR BİR SEÇİM OLSA?’

Araştırmanın sonuçlarına göre;  “Bu pazar bir milletvekili seçimi olsa hangi partiye oy verirsiniz?” sorusuna katılımcıların yüzde 17,9’u kararsız olduğunu, belirtmek istemediğini ve oy kullanmayı düşünmediğini ifade etti. Araştırma sonuçlarında kararsızlar dağıtıldıktan sonra Cumhur İttifakı’nın oy oranı yüzde 44,2 olarak gerçekleşti. Millet İttifakı’nın oy oranı ise yüzde 39,4 seviyesinde görüldü. Her iki ittifakın dışında olan HDP’nin oy oranı ise yüzde 9,9 oldu. Geçen aya oranla Cumhur İttifakı’nın oy oranında 0,4 puanlık bir artış, Millet İttifakı’nın oy oranında ise 0,9 puanlık bir düşüş gözlemlendi. Kararsızlar dağıtıldıktan sonra partilerin oy oranı ise şöyle: 

Parti bazında en yüksek oy oranına yüzde 35,2 ile AKP ulaştı. Cumhur İttifakının diğer ortağı MHP’nin oy oranı ise yüzde 9 oldu. Ocak 2021 araştırmasında en yüksek oy oranına ulaşan ikinci parti yüzde 26,5 ile CHP oldu. Millet ittifakının diğer üyesi İYİ Parti ise yüzde 12,9 oy oranı ile en yüksek oy alan üçüncü parti oldu ve MHP’nin aksine baraj üstünde kaldı. Ocak ayında DEVA Partisi’nin oy oranı yüzde 2,5, Saadet Partisi’nin oy oranı yüzde 1.5 ve Davutoğlu’nun liderliğini yaptığı Gelecek Partisi’nin oy oranı yüzde 1 oldu. 

YAVAŞ VE İMAMOĞLU, ERDOĞAN’I GEÇTİ

Araştırmada, katılımcıların olası bir Cumhurbaşkanlığı seçiminde tercihleri ikili kombinasyon olarak soruldu. Olası bir seçimde Cumhurbaşkanı Erdoğan’a karşı en yüksek oy oranına ulaşan siyasetçi yüzde 48,5 ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş oldu. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan’a karşı en yüksek oy oranını alan bir diğer isim yüzde 44,1 ile İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’ydu. Aksoy Araştırma yetkilileri İmamoğlu’nun 2019 Temmuz ayından bu yana yapılan her ölçümde Erdoğan’ın aralıksız olarak önünde olduğunu belirtti. Her iki adaya karşı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oyu yüzde 37,7 idi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, en yüksek oy oranına ise yüzde 46,2 ile Selahattin Demirtaş’a karşı ulaştı.

‘TÜRKİYE KÖTÜYE DOĞRU GİDİYOR’

Türkiye Monitörü Ocak 2021 araştırmasında katılımcıların yüzde 61,5’i Türkiye’nin kötüye gittiğini belirtti. “Aynı kalıyor” ifadesini kullananların oranı yüzde 14,5, “İyiye gidiyor” diyenlerin oranı yüzde 17,4 ve kararsız olanların oranı ise yüzde 6,6 oldu.

İMAMOĞLU VE YAVAŞ BAŞARI SIRALAMASINDA DA ERDOĞAN’I GEÇTİ 

Ortalama 5 puan üzerinden yapılan değerlendirmede Mansur Yavaş 3,5 ve Ekrem İmamoğlu 3,2 ortalamaya ulaşırken Erdoğan ise 2,9 ortalama ile ancak üçüncü sırada yer alabildi. 

PARLAMENTER SİSTEME DÖNÜLMEK İSTENİYOR 

Türkiye Monitörü Ocak 2021’de Cumhurbaşkanlığı Başkanlık Sistemi’nin Türkiye için ne derece yararlı olduğu sorusuna Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin hiç yararlı olmadığını/yararlı olmadığını düşünenlerin oranı yüzde 52,8 oldu. Yararlı olduğunu ve çok yararlı olduğunu söyleyenlerin oranı ise yüzde 21,7 seviyesinde gerçekleşti. Puan bazında bakıldığında ise Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne olan güven 2,4 puan ile ortalamanın altında kaldı.

Araştırmada katılımcılara yöneltilen bir diğer soruda Cumhurbaşkanlığı başkanlık sistemi ile ilgili aynı referandum bugün tekrar yapılırsa, parlamenter sistem ile başkanlık sistemi arasında hangisini tercih edecekleriydi. Katılımcıların %53,6’sı parlamenter sistemi, %28,8’i ise başkanlık sistemini tercih edeceğini belirtti. 

SEÇMEN ERKEN SEÇİM İSTİYOR 

Türkiye Monitörü Ocak sayısında katılımcıların mevcut koşullarda erken seçime gerek duyup duymadığıyla ilgili fikirleri de soruldu. Katılımcıların %46,4’ü erken seçime ihtiyaç olduğunu, %32,6 ise ihtiyaç olmadığını belirtti.

TÜRKİYE EKONOMİSİ

Araştırmaya katılanlara Türkiye ekonomisinin şu anki durumu sorulduğunda, katılımcıların %49,6’sı Türkiye ekonomisini berbat, %13,7’si ise çok kötü olarak ifade etti. Katılımcıların %15,3’ü ise Türkiye ekonomisini çok iyi ve mükemmel olduğunu belirtti. 

DİKKAT ÇEKEN KORONAVİRÜS BEKLENTİSİ

Araştırmada “Sizce Türkiye'de Kovid-19 salgını ne zaman tamamen son bulacaktır?” sorusuna katılımcıların %17,6’sı bu yıl bitmeden salgının sona ereceğini düşündüğünü belirtti. Salgının «Aralık 2021» tarihinde sona ereceğini belirten katılımcıların oranı %20,9 olarak gerçekleşti. Katılımcıların %35,4’ü salgının «2022 sonu», %26,1’i ise «2023 sonu» itibariyle salgının sona ereceğini ifade etti.

KORONAVİRÜS KISITLAMALARINDA BEKLENTİLER 

Araştırmada “Siz Türkiye Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı olsaydınız, hafta içi akşam 21.00’dan sonra ve hafta sonu tamamıyla uygulanan sokağa çıkma yasağını ne zaman kaldırırdınız?” sorusuna katılımcıların %41,6’sı Mart 2021 itibariyle sokağa çıkma yasağını sonlandıracağını belirtti. Araştırmaya katılanların %28,7’si ise Haziran 2021 itibariyle yasağı sonlandırmayı düşündüğünü ifade etti.

Bu başlık altında sorulan bir diğer soru ise katılımcıların Türkiye Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı olmaları durumunda hangi mekanları açıp hangilerini ise kapalı tutacaklarıydı. Restoranlarla ilgili katılımcıların görüşü %67,1 oranı ile açılması yönünde oldu. Açılmasına yönelik olumlu görüş bildirilen diğer mekânlar ise «Lise/Orta okullar» ve «Üniversiteler» idi. Araştırmaya katılanların %62,3’ü lise ve orta okulların, %61’i ise üniversitelerin açılması yönünde adım atacağını ifade etti. Spor salonlarıyla ilgili genel kanı ise %45,9 oranında açılması, %54,1 oranında ise kapalı kalması yönünde. Seçmenin tercihleri değerlendirildiğinde, yiyecek ve eğitim gibi temel ihtiyaçların sunulduğu mekânlara yönelik kısıtlamaların gevşetilmesine dair daha olumlu bir yaklaşımın oluştuğu dikkat çekmekte. Diğer mekânlara göre daha keyfi olarak kabul edilen «Kafe/Nargile Kafe» ve «Bar/Pub/Meyhane» tarzı mekânlara yönelik ise daha olumsuz bir yaklaşım öne çıkmakta.

BOĞAZİÇİ EYLEMLERİ

Araştırmada dikkat çeken bir diğer sonuç ise Boğaziçi Üniversitesi protestolarına katılanların %42,8’i öğrencilerin başlatmış olduğu protestolara kesinlikle katıldığını/katıldığını belirtirken, %40,1’i hiç katılmadığını/katılmadığını ifade etmesi oldu. 

TARİKATLARA BAKIŞ

Araştırmada dikkat çeken bir diğer başlıkta tarikatlara karşı bakış konusu oldu. “Türkiye Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı siz olsaydınız, ülkede faaliyet gösteren tarikatlara yönelik aşağıdakilerden hangisini uygulardınız?” sorusuna katılımcıların %46,6’sı tarikatları tamamen kapatmayı, %37,2’si ise çok sıkı denetim yapmayı tercih edeceğini belirtiyor. Katılımcıların  %83,8’i tarikatların tamamen kapatılması ya da sıkı denetim yapılması görüşünde. «Rutin denetim yapardım» ifadesini kullanan katılımcıların oranı %11,8, «Tamamen serbest bırakırdım» ifadesini kullananların oranı ise %4,4 olarak gerçekleşti.