AKP'den Cemaate karşı ince dizayn!

AKP’nin TBMM’ye sunduğu yasa önerisiyle, HSYK’de Adalet Bakanı’nın konumu güçlendirilirken, cemaatin yargıdaki yapılanmasına karşı HSYK dairelerinin oluşumunda ve Cumhurbaşkanı’nın seçtiği Anayasa Mahkemesi (AYM) üyeleri ile Yargıtay Başkanı’nın seçiminde çok ince hesaplamalar yapıldığı ortaya çıktı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Anayasa Mahkemesi’nde bu yıl görev süreleri dolacak olan ve Yargıtay ve Danıştay kontenjanından gelen iki üyenin yerine cemaate yakın isimleri seçmemesi için önlem alınıyor. Seçilecek üyeler için “en az 6 yıl kıdem” koşulu getiriliyor. 2015 yılında yapılacak Yargıtay Başkanlığı seçimi için de 8 yıl Yargıtay üyeliği koşulu getirilerek son dönemde çoğunluğu cemaat tarafından belirlendiği kaydedilen yeni üyelerden birinin başkan seçilmesinin önüne geçiliyor. Adalet Bakanı, HSYK dairelerini kuruldaki üyelerin cemaat yanlısı olup olmadığına bakarak yeniden şekillendirebilecek.

AKP’nin önceki gün TBMM Başkanlığı’na sunduğu yargı paketi, yarın Adalet Komisyonu’nda görüşülecek. HSYK’yi, Adalet Bakanlığı’na bağlayan düzenlemeler nedeniyle “anayasanın yargının bağımsızlığı ilkesine” aykırı olduğu eleştirileri yöneltilen paket hazırlanırken, yalnızca yetki devriyle sınırlı kalınmadığı, bundan sonra HSYK’den çıkacak kararların kontrol altına alınması, Anayasa Mahkemesi üyeliği ve Yargıtay Başkanlığı seçimlerinde cemaatin gücünü kırmak için bir dizi önlem alınması dikkat çekiyor. AKP’nin titizlikle hesapladığı bazı ayrıntılar şöyle:

Yargıtay Başkanlığı seçimi: Yasa önerisiyle Yargıtay Birinci Başkanı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı seçilebilmek için 4 yıl Yargıtay üyeliği yapmış olma koşulu 8 yıla, birinci başkanvekili, daire başkanı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili seçilebilmek için gerekli üyelik süresi de 3 yıldan 6 yıla çıkarılıyor. Yargıtay’a, 2011 yılında seçilen 160 yeni üyenin büyük çoğunluğunun cemaate yakın isimlerden oluştuğu belirtiliyor. Yargıtay Başkanlığı seçimlerinde yeni üyelerin blok olarak hareket ederek başkanlık seçimini belirlediği kaydediliyor. Yargıtay Başkanı Ali Alkan ile Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Hasan Erbil’in görev süresi Mayıs 2015’te doluyor. Yasa önerisiyle, süreler artırılarak 2015’te yapılacak seçimlerde yeni üyelerden birinin başkan ve başsavcı olmasının önüne geçiliyor.

AYM’ye cemaat önlemi: Yasa önerisiyle, Anayasa Mahkemesi’ne Cumhurbaşkanı’nın Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin aday göstereceği isimler arasından seçeceği üyelere 6 yıl kıdem koşulu getiriliyor. Anayasa Mahkemesi’ne Yargıtay kontenjanından seçilen Mehmet Erten’in görev süresi 9 Şubat 2014, Danıştay kontenjanından seçilen Zehra Ayla Perktaş’ın görev süresi de 15 Aralık 2014 tarihinde sona eriyor. 6 yıl kıdem koşulu getirilerek Yargıtay ve Danıştay’dan cemaate yakın üyelerin Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçiminin önüne geçilmesi hedefleniyor.

HSYK dairelerine dizayn: Yasa önerisiyle HSYK daireleri yeniden şekillendiriliyor. Birinci ve ikinci daire 5, üçüncü daire 11 üyeden oluşacak. Mevcut yasada, hangi üyenin hangi dairede görev alacağı tek tek kriterlerine göre sayılıyor. Yasa önerisiyle ise Adalet Bakanı’na herhangi bir kriter aramaksızın üyeleri istediği gibi dairelerde görevlendirebilecek. Dairelerin görevlerinde de değişikliğe gidiliyor. Bakan, dairelerden istediği kararları çıkarabilmek ya da istemediği kararları önleyebilmek için kuruldaki üye dengesine göre yeni bir yapılanmaya gidebilecek.

Kurul üyelerine soruşturma: Yasa önerisiyle kurul üyeleriyle ilgili soruşturma yetkisi doğrudan bakana veriliyor. Bakan, isterse hükümetin “korsan” diye nitelendirdiği bildiriyi yayımlayan 13 üyeyle ilgili disiplin soruşturması yapabilecek. Bakan, kurul üyeliğinin vakar ve şerefi ile bağdaşmayan hal ve hareketlerin sabit görülmesi halinde ilgili üyeyi üyelikten çekilmeye davet edebilecek.