AKP ve MHP’den, ‘seçimde hile’ tartışmalarını artıracak yeni hamleler

AKP ve MHP’nin bugün TBMM Başkanlığı’na sunacağı ittifak düzenlemesinin de yer aldığı uyum paketinde, seçim güvenliğine ilişkin kritik düzenlemeler yer alıyor. 1 Kasım seçimlerinde bölgede sıkça tartışma konusu olan ancak YSK’nin reddettiği güvenlik nedeniyle sandıkların taşınması yasal hale getirilecek. Mevcut seçim yasasındaki ‘sandık çevresi ve sandık alanı’ kavramları yeniden tanımlanarak, sandığın 100 metre yarı çaplı alanında önlemlerin düzenlendiği ‘sandık alanı’ maddesi kaldırılarak, güvenlik görevlilerin sandıkların konduğu yerin kapısına kadar gelmesinin önü açılacak. 16 Nisan referandumunda tartışma konusu olan mühürsüz oylar, bundan sonraki seçimlerde de geçerli sayılacak. AKP ve MHP’nin ittifak düzenlemesini de içeren ilk anayasaya uyum paketinde, şu düzenlemelerin de yer alması bekleniyor:

Mühürsüz oylar geçerli sayılacak: 16 Nisan referandumunda YSK’nin mühürsüz oyları geçerli sayması tartışma yaratmıştı. Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Yasası’nın, “arkasında sandık kurulu mührü bulunmayan oy pusulalarının geçersiz sayılacağı”na ilişkin 101. maddesine, YSK’nin mühürsüz oyların geçerli sayılacağına ilişkin gerekçesi eklenecek. “YSK tarafından üretildiğinden kuşku bulunmayan oy pusulası ve zarf kullanılarak gerçekleşmesi halinde sandık kurulunca mühürleme işleminin yapılmaması tek başına seçmenin oyunun geçersiz sayılması için yeterli değildir” gerekçesinin maddeye eklenmesiyle, bundan sonraki tüm seçimlerde mühürsüz oyların geçerli sayılmasına yasal dayanak sağlanacak.

Polis kapıya kadar gelebilecek: Seçimlerin temel hükümleriyle ilgili mevcut yasada, “sandık kurulunun görev yaptığı yer merkez olmak üzere 15 metre yarı-çaplı” alan sandık çevresi; “sandık kurulunun görev yaptığı yer merkez olmak üzere 100 metre yarı çaplı alan” da sandık alanı olarak tanımlanıyor. Yine mevcut yasaya göre, sandık alanında sandık çevresinde bulunma hakkına sahip kimseler ile seçimin güvenliğini sağlamakla görevli kolluk güçlerinden (sandık kurulu başkanı ya da bir üyenin çağırması durumunda) başka kimse giremezken; görevli kolluk güçleri dışında özel güvenlik görevlileri ve belediye zabıtaları gibi görevliler de dahil olmak üzere resmi üniforma ve silah taşıyan kimselerin de sandık alanına girmesi yasaklanıyor. Uyum paketiyle, sandık çevresi ve sandık alanı tanımlaması yeniden yapılarak, sandık alanına ilişkin hükümler kaldırılacak. Sandık çevresi de, sandığın konduğu alanı çevreleyen bölüm olarak tanımlanacak. Örneğin, bir okulda sandığın konduğu sınıf, sandık çevresi olacak. Sandık alanının kaldırılmasıyla, güvenlik görevlilerinin sandığın konduğu sınıfın kapısına kadar gelmelerinin yolu açılacak. AKP yöneticileri, Doğu ve Güneydoğu’da terör örgütünün seçmene baskı yaptığını, polisin sandık alanına girememesinin sıkıntı yarattığını, düzenlemeyle bu durumun önleneceğini savunuluyor.

Seçmen de polisi çağırabilecek: Sandık çevresine sandık kurulu başkanı ve üyelerinin dışında partilerin müşahitleri ve seçmen de cebir, şiddet veya tehdit kullanarak sandık başı düzenini bozmaya kalkışanlar için güvenlik görevlilerini çağırabilecek.

Sandıklar taşınabilecek: 1 Kasım seçimlerinde özellikle bölgede güvenlik nedeniyle sandıkların başka sandık bölgelerine taşınması yönünde ilçe seçim kurullarının aldığı kararlar tartışma yaratmış, YSK bunları reddetmişti. Pakete konulacak düzenlemeyle, güvenlik gerekçesiyle sandık taşıma yasal hale getirilerek, YSK’nin tersi karar almasının önüne geçilecek.

Barkod ve bütünşehir sonra: Seçimlerde barkodlu oy pusulasına geçilmesi, tüm illerin bütünşehir kapsamına alınmasına ilişkin düzenlemeler pakete alınmazken, bu konuların üzerinde çalışılarak daha sonra Meclis gündemine getirilecek uyum paketlerinde değerlendirilmesi kararlaştırıldı.