AKP dokunulmazlık takvimini nasıl işletecek, dosyalar hangi kriterlere göre görüşülebilir?

Bazı HDP milletvekillerinin dokunulmazlığının kaldırılması konusunda TBMM Anayasa Adalet Karma Komisyonu'nu harekete geçirmeyi planlayan AKP, süreçle ilgili takvimi netleştirmeye çalışıyor.

Parti yönetiminde ağırlıklı görüş, 24 Mart'ta yapılacak 7. Olağan Kongre sonrasında dokunulmazlık dosyalarının gündeme alınması yönünde.

Parlamentoda 1347 dokunulmazlık dosyası bulunduğunu dikkate alan iktidar partisi, bu dosyaların hangi kriterlere göre gündeme alınacağına ilişkin seçenekleri tartışıyor.

Bu konuda Anayasa'nın 14. maddesinde ifade edilen "devletin bölünmez bütünlüğüne karşı işlenen suçlar" kapsamına giren dosyaların kriter olarak belirlenebileceği ifade edilirken MHP ile yapılacak görüşmeler doğrultusunda, kapsamın daha da netleştirilmesi bekleniyor.

TBMM Başkanlığı'na geldikten sonra fezlekelerin gönderildiği TBMM Anayasa Adalet Karma Komisyonu'nun başkanı Bekir Bozdağ, halen komisyona gelen 1347 dosyayı tek tek incelediğini, bu incelemenin tamamlanmasının ardından da karma komisyon olarak nihai değerlendirmeleri yapacaklarını ifade etti. Bozdağ'ın açıklamasına göre bu fezlekelerin 961'i HDP'lilere ait.

Bozdağ'ın bu açıklaması daha çok "prosedürün gereği" olarak yorumlanıyor. HDP'lilerin dosyalarının görüşülmesi konusundaki asıl takvimi belirleyecek olan ise AKP yönetimi olacak.

AKP'nin dün yapılan son Merkez Yönetim Kurulu toplantısında da konunun genel çerçevesiyle değerlendirildiği, ancak partinin yaklaşan 7. Olağan Büyük Kongre takvimi de dikkate alınarak bu konuda aceleci davranılmaması görüşününün ağırlık kazandığı belirtiliyor.

Anayasa'nın 14. madde kriteri

Geçtiğimiz günlerde "İnsan Hakları Eylem Planı"nı açıklayan AKP, parti kapama ve dokunulmazlık tartışması nedeniyle, "reform" sürecinin olumsuz etkilenmemesi ve "muhaliflerini susturuyor" algısını engellemek için gündeme alınacak fezlekeler konusunda kriter belirlemeye çalışıyor.

Bu konuda öne çıkan görüş ise "devletin bölünmez bütünlüğü"ne karşı işlenen suçlarla ilgili dosyalardan dokunulmazlığın kaldırılması yönünde.

Söz konusu madde, "Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı ve insan haklarına dayanan demokratik ve lâik cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamaz. Anayasa hükümlerinden hiçbiri, devlete veya kişilere, Anayasa'yla tanınan temel hak ve hürriyetlerin yok edilmesini veya Anayasa'da belirtilenden daha geniş şekilde sınırlandırılmasını amaçlayan bir faaliyette bulunmayı mümkün kılacak şekilde yorumlanamaz" hükmünü içeriyor.

Anayasa'ya göre soruşturması seçimden önce başlamış olmak koşuluyla, 14. madde kapsamına giren suçlardan milletvekillerinin dokunulmazlığı bulunmuyor. HDP'li vekillerin ve MHP Lideri Devlet Bahçeli'nin dokunulmazlığının kaldırılmasını istediği CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu'nun komisyonda bulunan dokunulmazlık fezlekelerindeki suçlamaların 14. madde kapsamına gireceği yorumu yapılıyor.

"Kobani ve Gara fezlekeleri alınabilir"

Bir yandan da Anasaya'nın 14. maddesi kapsamına girebilecek fezleke sayısı çok fazla olabileceği için, MHP ile yapılacak görüşmelerle net kriterlerin belirleneceğini ifade ediyorlar.

MHP'de de 14. madde kapsamındaki suçların kriter olmasında bir sıkıntı görülmüyor. Ancak bu kapsama giren dosya sayısının çok fazla olması durumunda, "öldürme, mala zarar verme, terör örgütüne üye olma" suçlarını tümüyle içeren fezlekelerin öncelikle ele alınabileceği ifade ediliyor.

Kulislerde, tüm bu suçlamaları içeren dosya olarak ise dokuz HDP Milletvekili hakkındaki "Kobani fezlekesi" gösteriliyor. Ayrıca İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun "Gara'ya giden HDP'li" olarak açıkladığı ve Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nca hakkında soruşturma başlatılan Ağrı Milletvekili Dilan Dirayet Taşdemir'in fezlekesinin Meclis'e gelmesinin beklenebileceği, geldikten sonra da bu dosyanın da öncelikle görüşülecek fezlekeler arasına alınabileceği ifade ediliyor.

"MHP'li Kaşıkçı'nın dosyası da gündeme alınabilir"

Kulislerde konuşulan bir başka iddia ise görüşülecek fezlekelerin "çeşitlenebileceği" yönünde. Bu kapsamda sadece HDP ve Berberoğlu değil, belirlenecek kriter kapsamına giren diğer partilerden milletvekilleri veya kendileri bizzat dokunulmazlığının kaldırılmasını talep eden milletvekillerinin dosyalarının da yine gündemin ön sıralarına çekilebileceği ifade ediliyor.

Bu kapsamda hakkında 55 dokunulmazlık fezlekesi bulunduğu belirtilen, Demokratik Bölgeler Partisi'nin tek milletvekili olan Saliha Aydeniz'in de aralarında bulunduğu bazı isimlerin fezlekeleri de gündeme alınabilir.

Ayrıca MHP Hatay Milletvekili Lütfi Kaşıkçı'nın fezlekesinin de, talebi doğrultusunda görüşülebileceği belirtiliyor.

Geçtiğimiz günlerde dokunulmazlık fezlekesi Meclis'e gönderilen MHP'li Kaşıkçı, dokunulmazlığının kaldırılmasını istemiş ve bu konuda da karma komisyona dilekçe vermişti. Kaşıkçı hakkında, 2010 yılında Hatay Dörtyol'da dört polisin PKK tarafından öldürülmesinin ardından Barış ve Demokrasi Partisi ilçe binasının ateşe verilmesinden sorumlu olduğu gerekçesiyle dokunulmazlık fezlekesi düzenlenmişti.

Kaşıkçı "FETÖ yöntemlerine uygun şekilde üretilmiş belgelerin dosyaya dahil edilerek hakkında fezleke düzenlendiğini" ifade etmişti. MHP kaynakları, Kaşıkçı'nın bu talebinin dikkate alınarak fezlekesinin komisyon gündemine alınabileceğini ifade ediyor.

MHP, "temelli kapatma"da ısrarlı

MHP kulislerinde, dokunulmazlık bir seçenek olarak görülmekle birlikte parti, HDP'ye kapatma davası açılması konusundaki ısrarını sürdürüyor. Siyasi parti kapatmayı zorlaştıran Anayasa değişikliğinin yapıldığı süreçlerde MHP'nin de rol aldığına dikkat çeken parti kaynakları, HDP'nin "temelli kapatma" nedeni olan "suç odağı" olduğu görüşünü savunuyor.

AKP'nin "kapatma" konusundaki mesafeli tutumu ise daha çok "takvimsel ve konjonktürel" olarak değerlendiriliyor. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın Kobani olayları ile ilgili dosyadan inceleme başlatmasını olumlu adım olarak değerlendiren MHP yönetimi, henüz net bir takvim belirlememekle birlikte, bu inceleme sonucunun kapatma davasına dönüşmemesi halinde, kapatma davası için başvuruda bulunmayı planlıyor.