AKP ‘dokunma’ manevrasını nasıl planladı?

Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun, TBMM’deki 506 dokunulmazlık fezlekesinin anayasaya geçici madde eklenerek kaldırılması önerisinin arkasında 3 ayaklı “siyasi manevra” yatıyor. Buna göre AKP, muhalefet partileri ‘evet’ derse, HDP’nin dokunulmazlıklarını tek başına kaldırmamış olacak, muhalefet değişikliğe yanaşmazsa, önerisini tek başına getirerek ‘kararlılık’ görüntüsü verecek, anayasa değişikliği gerçekleşmezse muhalefeti "kendi dosyalarından kaçıyor" diye suçlayacak.

AKP’nin bu kararı almasında HDP’liler konusunda parti içinde farklı görüşlerin de olmasının etkili olduğu belirtiliyor. Israrla HDP’lilerin dokunulmazlıkların kaldırılmasını isteyen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, önceki gün Başbakan Ahmet Davutoğlu ile görüşmesinde bu formüle onay verdi. Başbakan Davutoğlu’nun, dün sürpriz bir çıkışla TBMM’deki mevcut fezlekelerle ilgili olarak anayasaya geçici madde eklenerek tüm milletvekillerinin dokunulmazlığının kaldırılması önerisi, birkaç gündür yapılan toplantılarda şekillendirildi. Süreç şöyle gelişti:

4 görüş tartışıldı: Partide dokunulmazlıklarla ilgili oluşturulan komisyon, önceki gün Başbakan Ahmet Davutoğlu başkanlığında toplandı. 4 farklı görüşün öne çıktığı toplantıda; bazı üyeler HDP Eşbaşkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın da aralarında bulunduğu vekillerin dokunulmazlıklarının kaldırılmasını önerdi. Bir diğer görüş, Demirtaş ve Yüksekdağ’ın dokunulmazlığının kaldırılmasının HDP tarafından kullanılacağı, buna fırsat verilmemesi oldu. Bazı üyeler, dokunulmazlık konusunun her zaman sıkıntılı ve tartışmalı olduğuna dikkat çekerek, “Dokunulmazlık işine hiç girilmemeli” görüşünü dile getirdi. Son olarak da “Muhalefet partileri ‘tüm fezlekelerde dokunulmazlıkları kaldıralım’ diyor. Madem öyle diyorlar anayasaya geçici bir madde eklenmesi için muhalefete çağrı yapalım” görüşü dile getirildi. Bu öneriyi ilk olarak Davutoğlu’nun gündeme getirdiği öğrenildi. Yapılan müzakereler sonucunda bu öneri benimsendi.

Genel Merkez-Saray trafiği: Partide oluşturulan bu öneri, önce hukukçu milletvekilleri aracılığıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunuldu. Hukukçu milletvekillerinin ardından Başbakan Ahmet Davutoğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüştü ve öneriyle ilgili onayını aldı. Davutoğlu, dün de önerisini açıklayarak muhalefete çağrıda bulundu.

Geçici madde 506 dosya için: Partide geçici maddenin içeriği ile ilgili de müzakereler yapıldı. Geçici maddenin “Anayasa değişikliğinin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle TBMM’de fezlekesi bulunan milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılması” biçiminde düzenlenmesi eğilimi öne çıktı. Ancak bazı parti yöneticileri, TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmeler sırasında bir tarih de konabileceğine işaret ediyor. Dokunulmazlığın otomatik olarak kaldırılmasıyla ilgili olarak “26.dönem milletvekilleri” biçiminde bir ifade de konabileceği tartışılırken, bazı parti yöneticileri, bunun doğru olmayacağına dikkat çekiyor.

Muhalefet kaçar: AKP yönetimi, Davutoğlu’nun çağrısına muhalefet partilerinin sıcak bakmayacağını düşünüyor. AKP’li milletvekillerinin dokunulmazlık dosyalarının basit suçlar olduğu ve beraatle sonuçlanacağı, ancak diğer partilerin için aynı durumun geçerli olmadığına dikkat çeken parti yöneticileri, HDP eşbaşkanları ile CHP ve MHP liderlerinin de dokunulmazlık dosyasının olduğuna işarete diyor. AKP kulislerinde, “Bizden böyle bir çıkış beklemiyorlardı. Kaç zamandır ‘AKP, kendi dosyalarını saklıyor, sadece HDP’e dokunmak istiyor’ diyorlardı. Şimdi bakalım ne yapacaklar? Nasıl hamle, şah mat” değerlendirmesi yapılıyor.

Önce anayasa denenecek: AKP, muhalefet partilerinin verecekleri yanıta göre 4 parti ya da 3’lü ve 2’li şekilde anayasa değişikliği yapmaya ‘evet’ diyor. Hiçbir partinin anayasa değişikliğine yanaşmaması durumunda “Tek başına kendi önerisini getirme” stratejisi uygulayacak olan AKP, “Anayasa değişikliği yapılırsa HDP’lilerin dokunulmazlıklarını tek başına kaldırmanın yaratacağı siyasi riski bertaraf edecek. Anayasa değişikliğine kimse yanaşmazsa bu kez kamuoyuna ‘Muhalefet yine kaçtı, biz istedik ama dokunulmazlıkların kaldırılmasını muhalefet istemedi” söylemini kullanacak. Anayasa değişikliği yapılamaması durumunda HDP’lilerin dokunulmazlıklarının ne olacağı yeniden değerlendirilecek. Bu arada Davutoğlu’nun da AB süreciyle ilgili olarak zaman kazanacak.