AKP diktaya koşuyor

TBMM Genel Kurulu’nda Anayasa değişiklik önerisinin birinci turu önceki günkü birleşimde kabul edilen 5, dünkü oturumda kabul edilen 2 maddeyle tamamlandı. AKP, anayasa değişiklik önerisinin görüşmelerinde Saffet Sancaklı’nın eşinin durumu nedeniyle MHP’nin maddeler üzerinde konuşmalarını geri çekmesi, HDP’nin Garo Paylan’a verilen cezayı protesto ederek çalışmalara katılmamasını adeta fırsata çevirdi. AKP, normalde günde 3 maddenin kabul edildiği görüşmelerde önceki gün TBMM’yi sabaha kadar çalıştırıp tam 5 maddenin geçmesini sağlarken, dün de kalan 2 madde kabul edildi.

‘Tek adam’da birinci tur bitti

TBMM’ye yaklaşık bir ay önce sunulan AKP ve MHP’nin anayasa değişiklik önerisinin ilk tur görüşmelerinde sona gelinirken, TBMM’de bugüne kadar 90 saat mesai harcandı. Cumhurbaşkanına olağanüstü yetkiler tanınmasını öngören önerinin Genel Kurul’daki birinci tur görüşmelerde 1 maddenin kabul edilmesi ortalama 5 saat sürdü. CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, “Bir aylık normal periyoda yayılması gereken bir çalışmayı 1 haftaya sığdıran iktidar partisinin dayatmacı anlayışına karşı mücadele ediyoruz” ifadelerini kullandı.

TBMM’de ilk tur görüşmelerinde sona gelinen anayasa değişikliği süreci ilk kez MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin 11 Ekim 2016’da partisinin grup toplantısında yaptığı konuşmayla gündeme geldi. AKP ve MHP’lilerin ortaklaşa hazırladıkları ve 21 maddeden oluşan anayasa değişiklik önerisi 10 Aralık 2016 tarihinde AKP grubundaki 316 milletvekilinin imzasıyla TBMM’ye sunuldu.

TBMM Anayasa Komisyonu’nda 20 Aralık 2016 tarihinde başlayan komisyon süreci 29 Aralık 2016 tarihine kadar devam etti. Toplam 100 saat süren komisyon sürecinin ardından öneri 18 madde halinde Genel Kurul’a geldi.

Anayasa değişiklik önerisinin birinci tur görüşmeleri 9 Ocak 2017 tarihinde başladı. AKP anayasa değişiklik önerisinin ilk tur görüşmelerinde günde 3 maddenin geçmesini hedefledi. Bu kapsamda TBMM her gün saatlerce mesai harcadı. Anayasa görüşmelerine geçilmeden önce CHP ve HDP’nin görüşmelerin uzaması amacıyla verdiği grup önerileri ve usul tartışmaları da dahil edildiğinde TBMM’de dünkü birleşime kadar toplam 7 günde harcanan mesai 90 saat olarak hesaplandı. TBMM’nin resmi tutanaklarına göre Genel Kurul, anayasa görüşmelerinin başladığı 9 Ocak’ta 11 saat 20 dakika çalıştı ve öneride maddelerin görüşülmesine geçilmesine yönelik oylama yapıldı.

10 Ocak’ta 12 saat 40 dakika çalışan Genel Kurul’da, önerinin 1 ve 2. maddeleri kabul edildi. 11 Ocak’ta 14 saat 30 dakika çalışan Genel Kurul’da önerinin 3, 4 ve 5. maddeleri kabul edildi. 12 Ocak’ta toplam 13 saat 20 dakika mesai harcayan Genel Kurul’da, 6, 7 ve 8. maddeler kabul edildi. 13 Ocak’ta 14 saat 20 dakika çalışan Genel Kurul’da önerinin 9, 10 ve 11. maddeleri kabul edildi. 14 Ocak tarihli Genel Kurul çalışmaları toplam 16 saat 10 dakika sürdü ve önerinin 12, 13, 14, 15 ve 16. maddeleri kabul edildi. Buna göre toplamda 90 saat çalışan Genel Kurul’da toplamda 16 madde kabul edildi. Buna göre bir maddenin TBMM’de kabul edilmesinin ortalaması 5 saat olarak hesaplandı. TBMM Genel Kurulu’nun dünkü birleşiminde kalan 17 ve 18. maddeler de görüşmelerin ardından kabul edildi.

Acıyı fırsata çevirdiler

TBMM Genel Kurulu’nda bir haftadır süren Anayasa değişiklik önerisinin ilk tur görüşmelerinde en uzun mesai önceki günkü birleşimde yaşandı. Genel Kurul’un önceki gün saat saat 14.00’te başlayan birleşimi dün sabah saat 06.09’a kadar sürdü. Genel Kurul’da, 12., 13., 14.,15. ve 16. maddelerinin görüşme ve oylamaları yapıldı. Genel Kurul’un önceki günkü birleşimi böylece 16 saat sürdü.

CHP ara verilmesini önerdi

15. madde görüşmelerine geçilmeden söz alan CHP’li Engin Altay, MHP’li Sancaklı’nın eşinin durumu nedeniyle MHP’nin konuşmaları geri çektiğini belirterek, “Böyle bir durumda insani olan, çalışmalara ara vermek, pazartesi günü devam etmek gibi görünüyor. Tabii bu, çoğunluk partisinin takdirine bağlı. Ama, ‘Hayır, biz devam edeceğiz. Hazır MHP önergeleri, konuşmaları çekmişken biz de çekelim. Teklifi de hızlı bir şekilde görüşüverelim’ mantığının ne kadar doğru olduğunu kamu vicdanının takdirine bırakıyorum” eleştirisinde bulundu.

AKP’li Mehmet Naci Bostancı ise Meclis’in gece saatlerinde ilk defa çalışmadığını belirterek, “Çalışmalara partiler nasıl katılacaklarını kendileri takdir ediyorlar. Biz, mevcut şartlarda bir müddet daha çalışmanın uygun olacağı düşüncesindeyiz” yanıtını verdi. MHP grubunun Sancaklı’nın yaşadığı şok üzerine ara verilmesi talepleri dillendirilirken, 15. maddenin görüşmelerine geçilmesine CHP sıralarından tepkiler yükseldi. CHP’li Akif Ekici, “Yangından mal mı kaçırıyorsunuz? Gecenin bu saatinde bu rezaleti yaşatıyorsunuz bu yüce Meclis’e! Yazıklar olsun!” diye tepki gösterdi.

AKP acıyı fırsata çevirdi

MHP’nin maddeler üzerinde konuşmaması ve HDP’nin de protesto nedeniyle Genel Kurul’u terk etmesini adeta fırsata çevirerek normalde bir madde üzerinde 3 saat görüşmelerin 1 saate düşmesi nedeniyle anayasa değişiklik önerisinin görüşmelerini sabaha kadar sürdürdü. AKP grubu da şahıslar adına yapılan konuşmalar dışındaki söz haklarını kullanmadı. Böylece anayasa değişiklik önerisinin maddeleri jet hızıyla kabul edildi.

Birleşimi yöneten TBMM Başkanvekili Aydın’ın 15. maddenin oy sayım işlemi sürerken 10 dakika ara vermesi tartışmalara neden oldu. TBMM İçtüzüğü’ne göre gizli oylama sonuçlarının oylama işleminin yapıldığı oturum içinde açıklanması gerekiyor. Aydın, Genel Kurul’un önceki günkü birleşiminin 6. oturumuna sonuçlar açıklanmadan ara verdi.

‘Kürdistan’ tartışması

Dünkü oturumda HDP’li Sibel Yiğitalp’ın “Kürdistan” ifadesini kullanması üzerine birleşimi yöneten Başkanvekili Aydın itiraz etti. HDP’li Ahmet Yıldırım, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iki yıl önce Meclis tutanaklarına atıf yaparak Kürdistan ifadesini kullandığını anımsattı. Bunun üzerine Aydın, Erdoğan’ın Osmanlı dönemine atıf yaptığını söyledi. Başlayan usul tartışmasında CHP’li Engin Altay, Erdoğan’ın yıllar önce “PKK teröründen bahsederken, devlet terörünü de unutmamak lazım” dediğini anımsattı. Altay, “Bugün milliyetçiliği ayaklar altına alıyorum diyen kişiyi Başkan yapacaksınız” diyerek MHP’ye sataştı.

Yıldırım’dan Bahçeli’ye kimlik

17. maddenin oylaması sırasında Başbakan Binali Yıldırım ile CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu oy kupası önünde karşılaştı. Yıldırım’ın Kılıçdaroğlu’na işaret ederek beraber oy kullanmayı teklif ettiği gözlenirken, Kılıçdaroğlu diğer oy kupasına oyunu attı. 17. maddenin kabul edilmesinin ardından verilen yemek arasında Başbakan Yıldırım ile MHP lideri Bahçeli Meclis lokantasında karşılaştı. Başbakan Yıldırım, Bahçeli’ye adına düzenlenen akıllı kimlik kartını verdi.