Akıl sağlığı sorunları yaşayanlar 60 ülkede zincirleniyor, koronavirüs hizmetleri aksatıyor

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), akıl sağlığı sorunları yaşayanların 60 ülkede zincire vurulduğunu açıkladı. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ise çoğu ülkede koronavirüsün akıl sağlığı hizmetlerini olumsuz etkilediğini açıkladı.

HRW'nun raporuna göre aralarında Asya, Avrupa, Afrika ve Amerika kıtalarında 10 yaşındaki çocuklardan kadın ve erkeklere kadar çok sayıda akıl sağlığı sorunu yaşayan kişi, bazen yıllarca zincire vuruluyor ve çok küçük mekanlarda kalmaya zorlanıyor.

Bunlardan bazıları aileleri tarafından bu muameleye maruz kalırken bazıları da devlet kurumlarında maruz kalıyor.

Bu kişilerin pek çoğu aynı küçük alanda uyku, yemek ve dışkılama gibi ihtiyaçlarını gidermeye zorlanıyor.

Bazı dini veya özel kurumlar, kişileri çeşitli maddeler almaya veya oruç tutmaya zorluyor, cinsel veya fiziksel şiddete maruz bırakıyor.

HRW'ya konuşan Kenya'dan Paul adlı bir kişi "Beş yıldır zincirlenmiş durumdayım. Zincir çok ağır. Bu yaptıkları doğru değil, beni üzüyor" diyor ve ekliyor:

"Küçük bir odada yedi adamla birlikteyim. Kıyafet giymeme izin verilmiyor, yalnızca iç çamaşırı giyebiliyoruz. Sabahları yulaf lapası yiyorum ve akşam şanslıysam ekmek veriliyor. Ama her akşam değil."

Nijerya'da bir kilisede zincirlenen Mudinat ise tuvaletini plastik torbalara yapmaya zorlandığını, günde bir öğün yemek verildiğini söylüyor ve "Zincirden nefret ediyorum" diyor.

HRW, bu araştırma için psikososyal engelleri bulunan 350 kişiyle görüştüğünü belirtiyor.

Örgütün kıdemli engelli hakları araştırmacısı olan Kriti Sharma, "Bu uygulama pek çok toplumda herkesin bildiği bir sır olan yaygın ve vahşi bir uygulama" diyor.

HER 10 KİŞİDEN BİRİNİN YAŞADIĞI TAHMİN EDİLİYOR

HRW, akıl sağlığı sorunları yaşayan kişilerin zincire vurulmasına dair bir veri veya buna karşı uluslararası bir mücadele bulunmuyor.

Dünya genelinde her 10 kişiden birinin, çocukların da beşte birinin akıl sağlığı sorunları yaşadığı tahmin ediliyor.

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre hükümetlerin akıl sağlığına ayırdığı bütçe ise sağlık bütçelerinin yüzde 2'sinden daha az.

Akıl sağlığı sorunları yaşıyorsanız aile hekiminize veya psikoloğunuza danışın. Acil durumlarda 112'yi arayın.

HRW, bu kişilerin içinde bulunduğu kötü hijyen koşulları nedeniyle koronavirüse yakalanma riskinin de yüksek olduğunu söylüyor.

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre koronavirüs, çoğu ülkedeki akıl sağlığı hizmetini de olumsuz etkiledi.

Örgütün ülkelere bu konu hakkında gönderdiği ankete 130 ülke yanıt verdi.

YÜZDE 93'ÜNDE OLUMSUZ ETKİLENDİ 

Bu ülkelerin yüzde 93'ü, kritik akıl sağlığı hizmetlerinin durduğunu veya olumsuz etkilendiğini bildirdi.

WHO, pandeminin akıl sağlığı hizmetlerine ihtiyacı artırdığını ve bu alana daha fazla kaynak ayırılması gerektiğini açıkladı.

WHO'ya göre pek çok kişinin anksiyetesinde, uykusuzluğunda, uyuşturucu ve alkol kullanımında artış yaşanmış olabilir.

WHO Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, "İyi akıl sağlığı genel sağlık açısından kesinlikle kritik öneme sahiptir" dedi ve ekledi:

"Tam da insanların bu hizmete daha fazla ihtiyaç duyduğu bu dönemde hizmetler kesintilerle karşılaştı.

"Dünya liderleri hızla ve kararlılıkla akıl sağlığı programlarına yatırımı artırmalı."

WHO'nun Haziran ve Ağustos ayları arasında yaptığı ankete ülkelerden gelen yanıtlar şöyle:

• Ülkelerin yüzde 60'ı akıl sağlığı hizmetlerinde aksaklıklar yaşadı.
• Yüzde 67'sinde danışmanlık ve psikoterapi hizmetlerinde sorunlar yaşandı.
• Yüzde 47'sinde opioid bağımlılığı hizmetleri etkilendi.
• Yüzde 35'i acil durum müdahalelerinin koronavirüsten etkilendiğini bildirdi.
• Yüzde 30'u akıl sağlığı ilaçlarına erişimde sıkıntılarla karşılaştı.

WHO'ya göre sağlık alanındaki yardımların yüzde 1'inden azı akıl sağlığına ayırılıyor.

Örgüt, güncel araştırmalara göre depresyon ve anksiyete gibi alanlarda yapılan her 1 dolarlık harcamanın ekonomiye 5 dolarlık katkı sağladığını belirtiyor.

WHO, 10 Ekim Dünya Akıl Sağlığı Günü'nde konuyla ilgili yeni bir kampanya başlatacağını da duyurdu.