Ajaccio’nun örtülü mesajları

Türkiye’yi yakından ilgilendiren uluslararası bir toplantıyla gündeme geldi Ajaccio kenti. Doğu Akdeniz geriliminde Türkiye karşıtı cepheyi güçlendirmek isteyen Fransa Cumhurbaşkanı Macron, eylül ayının başında Akdeniz’e kıyısı olan AB ülkelerinin liderleriyle Korsika Adası’nın bu güzel kentinde bir zirve düzenledi. Zirvenin üzerinden birkaç gün geçtikten sonra da “Ajaccio’da, Türkiye’ye net bir mesaj gönderdik” diye başlayan Türkçe bir tweet’le Ajaccio’yu bir kez daha hatırlattı. Fransa anakarasının Akdeniz sahillerinde pek çok büyük ve namlı kent varken, neden Korsika Adası’nın adı bile Fransızca olmayan Ajaccio kenti seçilmişti bu zirve için? Ajaccio’nun tarihine bakarsak cevabı da buluruz.

Zirve tarihi için Alman işgalinden kurtuluşun bir gün sonrasını seçmek ve Almanya’dan kurtulan ilk Fransız toprağında zirve yapmak tesadüf gibi durmuyor. Sonuçta Almanya, Türkiye-Yunanistan krizi konusunda Fransa’nın istediği çizgide davranmıyordu.

DİPLOMASİ SANATI

Truva’yı ele geçirmek için Yunanistan ve Ege adalarından toplanıp Anadolu’ya gelen Akha ordusunun askeridir Aias (Batı dillerinde Ajax ya da Ajaccio). Homeros’un İlyada’sında değil ama başka bir efsanede Aias’ın Korsika Adası’na gidip kendi adını verdiği Ajaccio’yu kurduğu anlatılır. Truva savaşında ise kelimenin gerçek anlamıyla Truvalılara kan kusturmuştur. Homeros’un destanında adı birçok defa geçer. Truva kralı Priamos surların üstünden baktığında onu fark etmiş ve güzel Helen’e (uğruna savaşın çıktığı kadın) kim olduğunu sormuştur. Yedi kat sığır derisinden ve tunç kullanılarak yapılmış kalkanı vardır. 10 yıl süren kuşatma boyunca çok sayıda Truvalı’yı öldürmüş, sonunda da Truva’yı yağmalayanlardan biri olmuştur. Semboller ve örtülü mesajların diplomasi sanatının önemli araçları olduğu göz önüne alındığında, Anadolu’da katliam yapmış bir Yunan ‘kahramanı’nın adını taşıyan kentte zirve düzenlemenin anlamı açıktır.

Napolyon'un doğduğu ev - Ajaccio 

Ama Ajaccio deyince tabii ki akla ilk Napolyon Bonapart gelir. Ajaccio’lu, fakir kalmış asilzade bir ailenin oğludur Napolyon. 7 kardeşi vardır. Babaları erken yaşta ölünce annesi onu askeri okula göndermek zorunda kalır. Bir topçu subayı olarak mezun olduğu yıllarda Fransız devriminin yarattığı kaotik ortam sürmektedir. Kral giyotine gönderilmiştir. Kralı giyotine gönderenler de giyotine gönderilmiştir. İktidar kavgalarında kan gövdeyi götürmektedir. Devrime bağlı bir subay olan Napolyon zekâsı ve kararlılığıyla hızla yükselir. Ordunun en güçlü komutanı olur. Fransa’nın yönetimine el koyacak güce ulaştığında rakipleri son kozlarını kullanarak Napolyon’u uzaklara, Akdeniz’in doğusuna sefere gönderirler. Napolyon’a görevinin İngilizlere karşı ticaret yollarını kontrol altına almak olduğu söylenir. Mısır’a ayak bastığında Osmanlı-Memluk ordusuyla karşılaşır. Teknolojik üstünlüğüyle kendisinden üç kat kalabalık olan bu orduyu Piramitler Savaşı’ında ezip geçer. Daha sonra İngilizlerin bölgeye gönderdiği donanma Fransız donanmasını batırınca Napolyon açısından işler karışır ama Osmanlı topraklarında yoluna devam eder. Kentler kuşatır, meydan savaşlarında çok sayıda Osmanlı’ya büyük kayıplar verdirir. Esir ettiği 3 bin Osmanlı askerini kurşuna dizdirir.

Ancak Napolyon, Fransa’dan ne amaçla uzaklaştırıldığının farkındadır. Geri dönüp Fransa’nın başına geçmek için uygun zamanı beklemektedir. Karşı devrimcilerin gücü ele geçirecek hazırlıklar içinde olduğunu öğrendiğinde onun için dönüş zamanı gelmiştir. Karısı Josephine’in bir başkasıyla ilişki yaşadığı haberi de dönüşünü hızlandırır. Napolyon, Osmanlı’yla savaşlarından daha da güçlenerek döner ve yönetime el koyarak kendisini konsül ilan ettirir. İleride imparator olacaktır. 

Ceneviz Kalesi - Ajaccio 

MACRON BİR GÜN ÖNCE GELDİ

Macron’un zirve toplamak için neden bu kenti seçtiği, bu seçimle Türkiye’ye nasıl bir mesaj vermeye çalıştığı daha iyi anlaşılıyor. Ancak konu Napolyon Bonapart olunca, onun bir dönem bütün Avrupa’yı domine ettiği gerçeğini unutmamak lazım. İngilizlerin AB’den çıkış süreci olan BREXIT’in devam ettiği günlerde ‘NATO’nun beyin ölümü gerçekleşti’ diyen Macron’un İngiltere’siz bir Avrupa Birliği’nin askeri ittfakını öne çıkarma hayalleri olduğu biliniyor. Bu ittifakta nükleer silahlara da sahip en güçlü ordu Fransa olacak. Bonapart’ın doğduğu evin az ilerisinde zirve toplayarak aslında Avrupa ülkelerine de bu mesajı göndermiş oldu.

Halk Kütüphanesi - Ajaccio 

Bu toplantıyla ilgili başka bir önemli ayrıntı, toplantının tarihi. Macron zirveden bir gün önce, 9 Eylül tarihinde Korsika’ya geldi. Bu tarih adanın Alman işgalinden kurtuluşunun yıldönümüydü. Kurtuluş, törenlerle kutlandı. Korsika ve Ajaccio’nun kurtuluşu Fransa açısından çok önemlidir. 2. Dünya Savaşı’nda Alman işgalinden kurtarılmış ilk Fransız toprağıdır Korsika. Savaş süresince İngiltere’de olan General De Gaulle’ün Fransa’da tekrar ayak bastığı yerdir. Zirve tarihi için Alman işgalinden kurtuluşun bir gün sonrasını seçmek ve Almanya’dan kurtulan ilk Fransız toprağında zirve yapmak tesadüf gibi durmuyor. Sonuçta Almanya, Türkiye-Yunanistan krizi konusunda Fransa’nın istediği çizgide davranmıyordu.

Ajaccio seçimiyle bir mesaj da Akdeniz’in doğusunda, Doğu Akdeniz geriliminin taraflarından biri olan İsrail’e gönderildi. Korsika halkı 2. Dünya Savaşı sırasında tek bir Yahudiyi Nazilere teslim etmemiştir. O nedenle Korsika, İsrail devletinin Nazilere karşı Yahudileri canı pahasına koruyanlara verdiği ‘Uluslararası Dürüstler’ unvanına sahiptir. 

Son olarak “Ajaccio’nun adı neden İtalyanca?” diye soranlar için söyleyelim. Korsika 18. yüzyıla kadar Cenevizlilere aitti. Fransızlar adayı 1730’lu yıllarda almıştı. Hatta, denir ki adayı almakta biraz daha gecikseler Napolyon İtalyan olarak doğacakmış.

Charles de Gaulle Meydanı- Ajaccio