ABD'nin Türkiye'yi 'çocuk asker kullanımına karışan ülkeler' listesine eklemesinin yankıları sürüyor

ABD’nin NATO üyesi Türkiye’yi ilk kez “çocuk asker kullanımına karışan ülkeler” listesine alması çeşitli kanallardan uygulanan yaptırımlara yenilerinin eklenmesinin de yolunu açıyor. ABD, “çocuk asker kullanımına karışan ülkeler” listesinde bulunan devletlerle savunma sanayii ticaretini de sınırlandırıyor. Bu listeye dahil edilmesinden sonra Türkiye, ABD’den Kongre izni gerekmeyen “doğrudan ticari satış” yöntemiyle de askeri teçhizat alımı yapamayacak.

Konuyla ilgili gazetecilere telekonferans yöntemiyle açıklama yapan bir ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, eski adı Özgür Suriye Ordusu olan “Suriye Milli Ordusu (SMO) çatısı altında faaliyet gösteren ve çocuk savaşçı kullandığı tespit edilen Sultan Murat Tümeni’ne verdiği destek nedeniyle” Türkiye’nin bu listeye alındığını belirtti. “Saygın bir bölge lideri ve NATO üyesi olarak Türkiye, Suriye ve Libya’da çocuk askerlerin kullanılması konusunu ele alma fırsatına sahip” dedi. Son dönemde Ankara-Washington hattında tüm sorunlu alanlara karşın “pozitif gündem” vurgusunun yapıldığı bir ortamda ABD’nin adımı iki ülke arasındaki bunun söylem düzeyinde kaldığını ortaya koydu.

ABD’nin Türkiye’yi çocuk asker kullanımına karışan ülkeler listesine alması, Washington’un halihazırda Ankara’ya Rusya’dan alınan S-400’ler nedeniyle uygulanan savunma sanayii yaptırımlarını daha da ağırlaştıracak. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın raporuna göre “Çocuk Asker Kullanımının Önlenmesi Yasası Listesi”ne dahil edilen ülkeler, ABD’den askeri teçhizat alımı konusunda bu yıl 1 Ekim’den başlayarak gelecek yıl boyunca güvenlik yardımları ve ticari satış yoluyla yapılan savunma sanayii ticareti konusunda kısıtlamalara tabi tutulacak. Bu kısıtlamalara ABD Başkanı da bir muafiyet tanıyamıyor. Böylece Türkiye, ABD’li şirketlerden doğrudan ticari satış yöntemiyle askeri teçhizat alımı yapamayacak.

‘KÜLLİYEN REDDEDİYORUZ’

Ankara, ABD’ye sert tepki gösterdi. Dışişleri Bakanlığı “Çocukların silah altına alınması konusunda Türkiye’ye sorumluluk atfeden iddiaları külliyen reddediyoruz” açıklamasını yaptı. Açıklamada “Türkiye, çocuk haklarının korunmasına ilişkin BM bünyesinde kabul edilenler dahil başlıca uluslararası düzenlemelere taraf olup, bu konudaki sicili tertemizdir. Suriye ve Irak’taki terör eylemlerinde çocukları zorla silah altına alan PKK-PYD-YPG terör örgütüne silah yardımı dahil aleni destek veren ABD’nin, Türkiye’ye böyle bir iftirada bulunması çifte standart ve ikiyüzlülüğün en çarpıcı örneğidir” denildi.

Rusya’dan alınan S-400’ler nedeniyle Ankara’ya Amerika’nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası (CAATSA) kapsamında yaptırım uygulayan ABD, halihazırda hem dış askeri satış (FMS) hem de doğrudan ticari satış yöntemiyle yapılan askeri teçhizat satışlarında Türkiye’ye uzun süredir zorluk çıkarıyordu. Son olarak Türkiye’nin ürettiği ve Filipinler’e ihraç edilecek ATAK helikopterinde kullanılan ABD-İngiltere ortak yapımı motorun alımı için gereken iznin uzun süren bekleyişin ardından ABD tarafından verildiği geçen mayısta açıklanmıştı. Suriye’de tüm örgütlerin çocuk savaşçı kullandığı, BM raporlarına yansımış, AKP’ye yakınlığıyla bilinen düşünce kuruluşu SETA’nın geçen kasımda hazırladığı raporda da SMO saflarında savaşan silahlı milislerin çocuk yaşta silah altına alındığına dair veriler yer almıştı. Rapor, kısa süre sonra SETA’nın internet sitesinden kaldırmıştı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in BM Güvenlik Konseyi’ne sunduğu raporda ise 2018-2020 döneminde 1423 çocuğun, Suriye’de Heyet Tahrir Şam, Suriye Demokratik Güçleri, SMO gibi örgütler tarafından silah altına alındığı bilgisi yer almıştı.