ABD'de seçim günü: Trump mı, Biden mı?

ABD'de bugün başkanlık seçimleri yapılıyor. Yeni başkanın yanı sıra Temsilciler Meclisi'nin 435 üyesi ile 100 sandalyeli Senato'nun 35 üyesi de seçilecek. İlk sandıklar ülkenin en doğusundaki Vermont eyaletinde, yerel saatle 5.00'te, Türkiye saatiyle 13.00'te açıldı. Oy kullanma işlemi Türkiye saatiyle 4 Kasım'da sabaha karşı bitecek.

Donald Trump'ın Demokrat Parti'nin adayı Joe Biden karşısında başkanlığını korumaya çalıştığı seçimlerde bugüne kadar yaklaşık 100 milyon kişi postayla oy kullanmıştı.

Bu yıl koronavirüs önlemleri nedeniyle postayla oy kullanma işlemi yaklaşık bir aydır çok daha fazla tercih edildi. ABD, dünyada en fazla koronavirüs vakasının görüldüğü ülke. 9 milyonun üzerinde vaka açıklanan ülkede son 24 saatte 84 bin yeni vaka tespit edildi.

Adaylar ise seçim öncesi son günlerini, seçimin sonucunu belirlemede büyük etkisi olan "çekişmeli eyalet" denilen eyaletlerde kampanya yaparak geçirdi.

Bu eyaletler Cumhuriyetçilerin ya da Demokratların kalesi olmayan, her seçimde vaatlere göre farklı adayı tercih edebilen eyaletler.

Anket sonuçları Biden'ı önde gösteriyor ancak bu anketler yanıltıcı olabilir. Çekişmenin sürdüğü ve sonucun belirsiz olduğu eyaletlerde kampanya yapmak bu sebeple adaylar için kritik önemdeydi.

Trump: Biden seçilirse işsizlik aratacak

Seçimden bir gün önce düzenlediği mitinglerde Trump, Biden'ın ekonomide başarısız olacağını ve işsizlik oranının artacağını savundu. Biden ise koronavirüs salgınıyla Trump'ın baş edemediğini, aynı zamanda ülkede ırkçılığın onun döneminde arttığını söyledi.

Pazartesi günü Trump'ın ilk durağı Kuzey Karolina eyaletiydi. Trump, burada yaptığı konuşmada "Gelecek sene Amerika tarihindeki en müthiş ekonomik yıl olacak" dedi.

Ardından Pensilvanya'ya giden Trump, rakibi Biden'ın 10 yaşına kadar yaşadığı Scranton şehrine giderek "2016'da bu eyalette en fazla oyu aldığını" hatırlattı. Ancak anket sonuçları, Pensilvanya'da Biden'ı önde gösteriyor.

Çekişmeli eyaletlerden biri olan ve her seçimde sonuca büyük oranda etki eden Pensilvanya, kampanyanın son günü Biden'ın da tercihi oldu. Pittsburgh şehrinde Biden'a ünlü şarkıcı Lady Gaga da eşlik etti ve "Biden'a oy verin, iyi bir adam" dedi. Müzisyen John Legend de Biden'ın başkan yardımcısı adayı Kamala Harris'le birlikte sahneye çıktı.

Biden: Trump'ın valizini toplamasının zamanı geldi

Hem Pensilvanya'da, hem de yine son gün gittiği bir diğer çekişmeli eyaletler olan Ohio'da Biden, bu seçimde "Amerika'nın ruhunu geri kazanacağını" söyledi:

"Trump'ın valizini toplamasının zamanı geldi. Tweetlerinden, öfkesinden, nefretinden, başarısızlıklarından ve sorumsuzluğundan bıktık, yeter."

Ohio'da bir önceki seçimde Trump 9 puan farkla kazanmıştı. Bu sefer ise anketlerde sadece 0.2 farkla önde görünüyor.

Pazartesi günü Trump, Pensilvanya'nın yanı sıra Michigan ve Wisconsin'e de gitti.

Özellikle Wisconsin'in Kenosha şehrinde, siyah vatandaş George Floyd'un polis tarafından öldürülmesi sonrası "Siyah Hayatlar Değerlidir" hareketi ırkçılık ve polis şiddeti karşıtı gösteriler yaz aylarında gerilimi tırmandırmış, Trump'ın sert müdahalesi de tepki çekmişti.

Trump seçim öncesi bu şehirlere giderek siyah vatandaşlardan oy istedi.

Seçim gecesi de Başkan Trump, Beyaz Saray'da yaklaşık 400 davetlinin katılacağı bir "seçim gecesi partisi" düzenliyor. Beyaz Saray yakınlarında ise "Siyah Hayatlar Değerlidir" hareketinin eylem düzenlemesi bekleniyor.

Biden ve Harris ise seçim sonuçlarını Biden'ın memleketi olan Delaware eyaletinin Wilmington şehrinde takip edecek. Sonuçlar gelmeye başlamadan önce ise günü, büyüdüğü şehir Scranton ve Demokratların kalesi Philadelphia'da geçirecek.

Başkan seçilebilmek için ülke genelinde en yüksek oyu almak yeterli değil. Kazanmak için 538 sandalyeli Seçici Kurul'da en az 270 delege sayısına ulaşmak gerekiyor. Her bir eyalet kurula nüfusuna göre belli sayıda aday gönderiyor. Örneğin 2016'da Hillary Clinton, 2000'de de Al Gore daha fazla oy aldığı halde başkan seçilememişti.

• ABD başkanlık seçimlerinde sonucu etkileyebilecek kritik eyaletler hangileri?
  
• ABD Başkanlık Seçimleri ne zaman, kimler aday ve seçim süreci nasıl işliyor?
  
• ABD'de seçim sonuçlarının ne zaman belli olması bekleniyor?
  

Facebook ve Twitter: Trump'ın paylaşımları yanıltıcı

Başkan Trump'ın postayla kullanılan oylarda hile yapılabileceğine dair açıklamaları sürüyor.

Son olarak Pensilvanya'daki postayla kullanılan oyların geniş çaplı hilelere yol açabileceğine dair sosyal medya paylaşımları, Twitter ve Facebook tarafından "yanıltıcı" olarak etiketlendi. İki sosyal medya sitesi de, postayla kullanılan oyların neden güvenilir olduğunu açıklayan bir internet sitesinin linkini paylaştı.

Bazı eyaletlerde 3 Kasım'a kadar seçim merkezine ulaşan postayla kullanılan oylar kabul edilirken, bazı eyaletlerde 3 Kasım'a kadar postalanan ama daha geç ulaşan oylar da kabul edilecek.

Pensilvanya da bu eyaletlerden biri. Eyalette seçimden 3 gün sonrasına kadar ulaşan oylar da sayılacak.

Bu sebeple bu kez seçim sonuçları 4 Kasım yerine seçimden günler sonra netleşebilir. 2016'da ise Trump, 4 Kasım'da yerel saatle 03.00'te zaferini ilan etmişti.

Trump'ın postayla kullanılan oyların güvenilirliğini sorgulaması ve seçimi kaybederse Yüksek Mahkeme'ye gidebileceğine dair söylemleri, Amerikalılarda güvenlik endişesi de yarattı.

Oy sayımı sonrası protesto gösterileri ve kaos olmasından endişelenen dükkan sahipleri, başkent Washington DC, Kaliforniya ve New York City'de dükkanlarını kepenklerle ya da tahta bloklarla kapattı.