ABD'de et üretim tesisleri kapatıldı, çiftlik hayvanları gazla ya da vurularak öldürülüyor

Amerika'da New York Times gazetesinin haberine göre, Minnesota'da bir yaban domuzu çiftliğinin sahibi ahırındaki tüm çitleri tamamen kapadıktan sonra havalandırma sisteminden içeri karbondioksit verdi. Başka bir çiftçi tüm hayvanlarını bir kamyona bindirip sonra kasaya gaz iletti. Bir başkası ise tüm domuzlarını silahla vurarak öldürdü.

ABD'de binlerce kişinin çalıştığı büyük ölçekli et üretim tesisleri, koronavirüs salgını döneminde ya kapasitesini çok küçülttü ya da geçici olarak kapatıldı. Bazı tesislerde çok sayıda Covid-19 vakası tespit edilince kapanmalar yaygınlaştı. Ülke genelinde et üretiminin üçte bir kadar düştüğü tahmin ediliyor.

Bu sebeple et alabilecek ekonomik gücü olanlar buna ulaşamıyor. Üretim ve dağıtımda ciddi sorunlar yaşanıyor. Birçok hızlı yemek zinciri ve süpermarkete talep ettikleri et ulaştırılamadı.

ABD'deki en büyük süpermarket zinciri Kroger, müşterilerin talebine karşılamayacak şekilde et satışını kısıtlamak zorunda kaldı. Costco, parça et alımını sınırlandırdı. Wendy's hızlı yemek zincirinin yüzlerce şubesinde hamburger yapılamıyor.

Bu, işin son aşamasında yaşanan sıkıntı. Tedarik zincirinde büyük bir sorun daha var: Et üretim tesislerine et sağlayan çiftliklerdeki hayvanlar satılamayınca, sahipleri tarafından öldürülmek zorunda kalıyor.

Orta batı Amerika'da birçok çiftlikte yüz binlerce domuz, et ticaretine giremedeği süre boyunca daha da büyüdü. Nihayetinde telef edilmek zorunda kaldı. Öldürüldükten sonra nereye gömülecekleri de bir sorun haline geldi.

Talep arttı, arz azaldı

Bu kadar büyük bir ihtiyaç varken yüz binlerce domuzun telef edilmesi, ciddi bir ekonomik kayba ve endüstri çalışanlarında büyük kaygıya yol açıyor.

Minnesota eyaletinde bir domuz çiftliğinin sahibi olan Greg Boerboom, binden fazla domuzunu öldürmemek için alternatif yollar arıyor ancak henüz bulabilmiş değil:

"Domuzlarına yapmak zorunda olduğu şeyi anlatırken cümlesini bitiremeyen arkadaşlarım var... Bu durum, insanları domuz çiftliklerini elden çıkarmaya itecek. Amerika'nın yerel bölgelerinde çok sayıda intihar vakası görebiliriz."

Ülkede en fazla domuz eti üretilen Iowa eyaletinde, 6 hafta içinde 600 binden fazla domuzun katledileceği tahmin ediliyor.

Minnesota'da et üretim tesisleri Nisan ayında kapandıktan sonra yaklaşık 90 bin domuz katledildi.

Duygusal yıkım

Domuz çiftliği sahipleri, büyük bir duygusal yıkım da yaşıyor. Çünkü onlar yetiştirdikleri domuzları zamanı gelince et üretim tesislerine gönderiyor, bu hayvanların öldürüldüğünü görmek zorunda kalmıyordu.

Şimdi bu işi kendileri yapmak zorunda. Üstelik çok ciddi bir ekonomik kayıp da var.

Geçen ay Senatör Chuck Grassley ve Iowa'dan yetkililer, Beyaz Saray'a, domuzlarını öldürmek zorunda kalan çiftçilere psikolojik destek verilmesi çağrısı yaptı. Aynı zamanda ekonomik destek paketi verilmesini de talep ediyorlar.

Salı günü iki partiden 13 senatörün imzalayarak Beyaz Saray'a gönderdiği bir mektupta da çiftçilere fon ayrılması, böylece hayvan sağlığı, çevre gibi sorunların ortaya çıkmaması için projeler yapılması ve çiftçilerin iş yerlerini kapatmak zorunda kalmaması talep edildi.

Beyaz Saray'da bu konuda ne yapılabileceği konuşuluyor. Geçen ay Başkan Donald Trump, Tarım Bakanlığı'na bu çiftliklerin kapanmaması için yapılabilecekler konusunda daha fazla yetki verdi. Talep fazlası etleri satın alınması için de 100 milyon dolarlık bir paket açıklandı.

Başkan Trump Nisan sonunda et üretim tesislerinin yeniden açılması için kararname imzaladı. Bazı tesisler yavaş yavaş açılmaya başlasa da, son dönemde oluşan açığın kapatılması çok zor ve daha fazla çiftçi, büyüttüğü hayvanları öldürmek zorunda kalabilir.