ABD Fırat’ı bırakmıyor

Suriye’de Fırat’ın doğusundan ABD’nin ne zaman çekileceği, ne kadar çekileceği üzerine müzakereler Ankara’da sürüyor. Nihayet ABD tarafından Türkiye’ye bir taslak önerisinde bulunuldu. Buna göre 200-300 Amerikan askerinin Suriye’de kalması, Münbiç bölgesine konuşlanması, Türkiye’nin aynı sayıdaki askerinin de Münbiç’e konuşlanması, kalan bölgelerin ise boşaltılması önerisi tartışılıyor.

Türkiye, Suriye’deki tüm ABD güçlerinin çekilmesini istiyor. ABD Savunma Bakanlığı ise bölgede bir tugaydan oluşan bir güç bırakılmasını yönetiminden talep ediyor. Müzakereler sonucunda iki “müttefik”in hangi noktada uzlaşacakları, ne zaman uzlaşacakları ve ne zaman uzlaşmayı uygulamaya koyacakları masa başında henüz net değil.

İhtimaller...

Hatta ABD ve Türk askerlerinin Münbiç’te aynı kışla içinde ya da yan yana bulunacak kışlalara konuşlanması şeklinde ayrıntılar da gündemde. Bir bilgi de şu yönde: Suriye’de kalacak birlikler içinde “ileri hava kontrolorü” ağırlıklı bir ekipten oluşması hedefleniyor.

Gelinen aşamada, ABD’nin Suriye’den çıkmadığı, Ortadoğu’daki üslerinden Fırat’ın doğusunu kontrolü altında tutmak istediği görülüyor. Batıdan Fırat’ın doğusuna geçmek isteyecek Şam rejimi güçlerinin havadan vurulması için ABD’nin bölgede yeterince üssü ve uçağı bulunuyor. Bu uçakların yönlendirilmesi ve belirli hedeflere atış yapması için de sahada yeterli düzeyde askeri unsur bırakmak istediği de açık. Bu yaklaşımdan anlaşıldığı kadarıyla ABD’nin Suriye’de, Fırat Nehri’ni ve doğusunu bırakmak istemediği, bu bölgeye İran, Rusya veya bu ülkelerin desteğindeki Esad güçlerinin geçmesine izin vermeyeceği net olarak anlaşılmış durumda.

Türkiye karşı
Türkiye ise bu yaklaşıma, Fırat’ın doğusundaki YPG’ye ABD desteğinin sürebileceği kaygısıyla karşı çıkıyor. ABD’nin karadan tamamen çekilmesini isteyen Ankara, yalnızca havadan desteğin yeterli olacağını savunuyor. Ankara’da James Jeffrey’nin de katılımıyla sürecek müzakerelerde bir noktaya varılıp varılamayacağını önümüzdeki günlerde göreceğiz.
ABD’nin rakiplerine bırakmak istemediği bölge, Suriye’nin hem tarımsal alanlarını hem de petrol kaynaklarını barındırması açısından önem taşıyor.

Müzakerelerin bir boyutunu ise S-400 konusu oluşturuyor. Bu kapsamda Türkiye ile Rusya arasında varılan anlaşma üzerine de akıl yürütülüyor. Bu akıl yürütmenin odaklandığı noktalardan birini Türkiye’ye yönelik olası göç nedeniyle bıçak sırtı durumunu koruyan İdlib oluşturuyor. İdlib’deki hassas durum, Türkiye’nin Rusya’ya karşı elini zayıflatabilir. ABD ile yürütülen S-400 görüşmeleriyle Suriye’de Fırat’ın doğusu birbirine eklemlenmiş durumda. Suriye müzakereleri daha sürecek gibi...