ABD Başkanlık Seçimleri: Trump ve Biden, Türkiye'yle ilişkiler ve diğer konularda hangi politikaları savunuyor?

ABD'de başkan adaylarının kampanyaları son dönemece giriyor. 3 Kasım'daki seçimler, koronavirüs salgınının gölgesinde yapılacak.

Ancak dış politikadan ekonomiye adaylar birçok konuda politikalarını ve vaatlerini anlatarak seçmenleri etkilemeye çalışıyor.

Seçimlerde öne çıkan bazı konular neler? Başkan Donald Trump ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Joe Biden hangi politikaları uygulamayı vadediyor?

Trump, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile "çok iyi anlaştığını" söylüyor.

Ancak, dört yıllık başkanlık döneminde Türkiye-ABD ilişkilerinde dönem dönem ciddi krizler yaşandı.

Türkiye, Rusya'dan S-400 füze savunma sistemi satın almasının ardından F-35 yeni nesil savaş uçağı projesinden çıkartılırken, tutuklu bulunan ABD vatandaşları ve diplomatik misyon temsilciliklerinde çalışanlar nedeniyle ABD bir dönem Türkiye'ye yaptırım uyguladı.

Ayrıca, Türkiye'nin Suriye'nin kuzeydoğusuna yönelik Barış Pınarı Harekatı'nın ardından Trump, Erdoğan'a "Aptallık etme, gel anlaşalım" gibi ifadelerin bulunduğu bir mektup yazdı.

Biden da Türkiye'yi gerek Senato Dış İlişkiler Komitesi'ndeki görevleri, gerekse de 2008-16 yılları arasındaki Başkan Yardımcılığı döneminden yakından tanıyan bir isim.

Biden'ın henüz başkan adaylığı kesinleşmeden New York Times gazetesine verdiği bir mülakatta Erdoğan'ı "otokrat" olarak nitelendirmesi Türkiye'de iktidar kanadının tepkisini topladı.

Biden daha önce yaptığı açıklamalarda, Suriye'de Kürt grupların desteklenmesi gerektiğini belirtti.

ABD'deki Yunan lobisine yakınlığıyla bilinen Biden, Türkiye'nin Suriye'de uyguladığı politikaları eleştiriyor, Doğu Akdeniz'de doğalgaz arama çalışmalarına tepki gösteriyor ve NATO füzelerinin bir kısmının Türkiye topraklarında tutulmasının gözden geçirilmesi gerektiğini savunuyor.

Trump, ABD'nin toprakları dışında tuttuğu asker sayısının azaltılması yönündeki vaadini yinelerken, askeri yatırımlarınsa artırılması gerektiğini savunuyor.

Uluslararası örgüt ve ittifakların önemi ve işlevselliğini gündeme getirmeyi sürdürüyor. Ayrıca Çin'e uygulanan gümrük vergilerinin devam edeceğini söylüyor.

Biden ise ABD'nin Trump döneminde bozulduğunu söylediği müttefik ve uluslararası örgütlerle ilişkilerini yeniden düzeltmek istediğini belirtiyor.

Çin konusunda da tek taraflı gümrük vergileri uygulamak yerine, Çin'in "görmezden gelemeyeceği" bir uluslararası koalisyon kuracağını ifade ediyor.

Trump'ın başkan seçilmesinden bu yana Rusya ile ilişkileri tartışma yaratan konular arasında geliyor.

ABD istihbarat kuruluşlarının 2016 seçiminin ardından hazırladığı raporlar, Rusya'nın seçimlere Trump lehine müdahale ettiği yönünde güçlü bulgular olduğuna işaret etti.

Ancak Trump bu iddiaları reddediyor ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in kendisine bu yönde garanti verdiğini söylüyor.

Biden ise Rusya'yı ABD'nin "karşıtı" olarak tanımlıyor.

Kendisinin başkan seçilmesi ve Rusya'nın da "bir kez daha seçimlere müdahale etmeye kalkışması" halinde "ekonomik bedel" ödeyeceğini belirtiyor.

Trump, Ocak ayı sonunda koronavirüsle mücadele için özel bir ekip kurdu ancak son dönemlerde politikasının odağında "güvenlik ve ülkedeki kısıtlamaların kaldırılmasının" yer aldığını söylüyor.

Trump'ın bir diğer önceliği de Covid-19 hastalığının tedavisi ve aşı için yapılan çalışmaların hızlandırılması. Bu tarz projelere 10 milyar dolarlık kaynak ayrıldı.

Rakibi Biden ise ülke çapında bir temas-takip programı oluşturmak, her eyalette en az 10 test merkezi kurmak ve herkese ücretsiz test imkanı sunmak istediğini belirtiyor.

Biden ayrıca, ülke çapında federal binalarda maske takmayı zorunlu hale getirmek istiyor.

Başkan Trump'ın vaatleri arasında 10 ayda 10 milyon kişiye istihdam yaratmak ve 1 milyon yeni küçük işletmenin açılmasını desteklemek var.

Gelir vergisini indirmek ve şirketlerin faaliyetlerini ABD'de tutmalarını sağlamak için vergi teşvikleri getirmek de istiyor.

Biden de kamu hizmetlerine kaynak oluşturmak için yüksek gelir grubuna vergi artışı yapmayı planlıyor ancak bu artışın yalnızca yılda 400 bin doların üzerinde geliri olanları kapsayacağını söylüyor.

Asgari ücretin saatlik 7,50 dolardan 15 dolara yükseltilmesi de Demokrat adayın bir diğer vaadi.

Başkan Trump, ABD'deki emniyet güçlerinin sistematik ırkçılık sorunu olmadığını söylüyor.

Kolluk kuvvetlerinin güçlendirilmesi gerektiğini savunmasına karşın, şüphelilerin arkadan boyunları sıkılarak kontrol altına alınmaları gibi uygulamalara karşı çıkıyor.

Biden ise ırkçılığı sistematik bir sorun olarak görüyor ve asayiş alanında adaletin sağlanması için eyaletlere teşvikler verilmesi gibi adalet sistemi içerisinde ırklar arasındaki görülen farklılıkların ortadan kaldırılmasına dönük politikalar uygulamayı vadediyor.

Emniyet teşkilatının finansal kaynaklarının azaltılması çağrılarına karşı çıkarak, aksine daha iyi standartlar uygulanması için daha fazla kaynak aktarılması gerektiğini savunuyor.

Başkan Trump, seçime çok az bir süre kalmasına karşın Yüksek Mahkeme'ye yargıç atamanın anayasal hakkı olduğunu belirterek, mahkeme üyeliğine muhafazakar kimliğiyle bilinen Amy Coney Barrett'ı aday gösterdi.

Seçimin ardından Mahkeme'nin önüne gelmesi beklenen kritik bir düzenleme kürtaj hakkıyla ilgili. Barrett, geçmişte yaptığı açıklamalarda kürtajın yasaklanmasını engelleyen mahkeme kararını eleştirmişti.

Biden ise mahkeme yargıçlığıyla ilgili atama sürecinin, seçimlerin ardından seçimi kazanacak aday tarafından başlatılması gerektiğini savunuyor.

Seçilmesi halinde Yüksek Mahkeme'nin aksi yönde bir karar vermesine karşı kadınların kürtaj hakkını güvenceye alan yasal düzenleme yapmayı vaat ediyor.