2015'i kötü bilirdik

Her yıl başında iş dünyasına yılın nasıl geçtiğini yeni yılın nasıl olacağını sorarız. Her geçen yılda olumlu yanlar gelen yılda da büyük umutlar olur. Ancak bu 2015’i nasıl geçirdiniz? diye sorduğumuzda neredeyse herkes kötü cevabını verdi.

2016’ya dönük de Rusya krizi, Doğu ve Güneydoğu’da artan çatışmalar, jeopolitik riskler nedeniyle umutlanacak pek emare bulunmuyor. Hükümetin 2015 ile ilgili enflasyon, ihracat, büyüme, işsizlik konusundaki hiç bir hedefi tutmayacak. İşsizlik çift hanede kalmayı sürdürecek.

İhracat 140 milyar doların altında kalacak. Enflasyon yüzde 8’i aşacak. Büyüme yüzde 3’ü zor bulacak. 2016 da ise tablo daha götü görünüyor.

Düşük performans

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan’a göre, Türkiye ekonomisi ve sanayicimiz için 2015 çok kolay bir yıl olarak hatırlanmayacak. Bahçıvan, ülkenin içinden geçtiği siyaset odaklı ortam, ikinci bir seçimin yapılması, ülke içindeki sosyolojik gerginlikler, çevredeki jeopolitik gelişmeler üst üste geldiğinde beklen performansın ortaya çıkmasını maalesef mümkün kılmadığını anlattı.

İhracat düşecek

Bahçıvan, “Özellikle umutlu olduğumuz, toparlanırız diye beklediğimiz yılın ikinci yarısında da bunu yaşamadık ve Türk sanayisi hem ihracat hem iç pazar açısından tatmin edici bir tabloyu ortaya koyamadı. Dünyadaki emtia fiyatlarının düşmesinin yarattığı talep düşüklüğü, Avrupa’da hala tam anlamıyla başlayamayan iyileşme, son olarak da çapraz kurun ciddi anlamda dolar lehine gelişmesi ihracat pazarlarımızda ne yazık ki istenen gelişmeyi ortaya koyamadı. İhracatın da geçen yılın oldukça altında, 140 milyar dolar seviyesinde kapanacağını görmekteyiz. Sanayi, özellikle dış pazar açısından son yıllardaki en düşük payını aldı” diye konuştu.

Gelecek yıllarda seçim olmaması nedeniyle 2016’ya daha iyimser girdiklerini anlatan, Bahçıvan, “Jeopolitik konjonktürde birtakım çok olumsuz gelişmeler olmazsa ben 2016’nın Türkiye açısından 2015’ten daha olumlu geçecek” dedi.

Risk almayın

İzmir Ticaret Odası (İZTO) Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, iş insanlarına 2016’da ihtiyatlı olmaları tavsiyesinde bulundu. Önümüzdeki yıl para bulmanın zor ve pahalı olacağını belirten Demirtaş, aşırı risk almamalarını önerdi.

Demirtaş, 2015’i bekleyerek geçirdiklerini belirterek, yeni yıla yönelik yapısal reformların yapılması çağrısında bulundu. Demirtaş, “İç tasarrufumuz zaten yeterli değil. 2016’da para bulmak zor ve pahalı olacak. İşadamlarımız, ihtiyatlı olsun. Nakitte kalın. İhracat yaparken dikkat edin, satılan malın parasının alınamaması tehlikesi olabilir. Döviz kurlarına dikkat edin. Tahsilatından emin olmadığınız müşterilere mal ve hizmet satmayın” diye konuştu.

Kayıpların telafisi zor

Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği (TUROB) Başkanı Timur Bayındır, 2014 bitmeden, 2015’in riskli olduğunu söylediklerini anımsatarak, “Bunu söylerken bu kadar ağır riskli olacağını tahmin etmemiştik. Rusya’dan 4.5 milyon kişi geliyordu. Önümüzdeki günlerde Rusya ile Türkiye arasında bir yumuşama söz konusu olursa, şubat ayından itibaren toparlanma başlayabilir ancak, bu ülkeden aldığımız mevcut turist sayısına erişmemiz zaman alacak, Rusya ile yumuşama olmaması durumunda ne yapılırsa yapılsın fayda etmeyecek” dedi.

Rakipler pusuda

Avrupa’ya yönelik hızlı ve etkili bir tanıtımın Rusya’dan kaynaklanan kayıpları kısmen de olsa telafi edebileceğini ifade eden Bayındır, “Hiçbir yeni pazar bir anda 3.5- 4 milyon kişi olmaz. Ruslar ilk gelmeye başladığında yılda 50 bin kişiydi. Sonra yıldan yıla sayı 4.5 milyonu bulana kadar yaklaşık 15 yıl geçti. Dolayısıyla birden bire Rusya’nın yerine ikame edilecek yeni bir pazar maalesef yok” ifadesini kullandı.

Eğer bir takım düzelmelerle sağlam bir tanıtım ve PR çalışması yapılmazsa 2016’nın çok daha zor olacağına dikkat çeken Timur Bayındır, “Hatta 2015’i aratabilir. Bir de rakiplerimiz var. Herkes tırnaklarını çıkarmış hazır vaziyette bekliyor. Mesela Yunanistan burnumuzun dibinde hazır bekliyor. Bu yıl rakiplere turist kaptırabiliriz, ancak yine de ben Rus turistin geri geleceğini düşünüyorum. Çünkü burada aldıkları iyi hizmeti başka hiçbir ülkede bulamazlar. 80 birim emek 20 birim kazanç yerine 20 birim emek 80 birim kazanç prensibine yönelmeleliyiz” diye konuştu.