Samyeli: Pedime kadar sordular

Defne Samyeli, TÜİK görevlisinin kapısını çalmasının ardından yaşadıklarını şöyle anlattı: “Bize bir defter verdiler. Bir ay boyunca bütün gelir ve giderlerimizi yazmak zorunda olduğumuzu söylediler. Ben de fazla zamanım olmadığını belirttim. Daha sonra defteri annem doldurmaya başladı. İlk başta ankete yardımcı olmak istedik kesinlikle itiraz etmedik. Ancak bir gün annem bana ‘bu defteri dolduramıyorum çok fazla ayrıntı var’ deyince defteri inceledim. Açıkçası çok şaşırdım çünkü defterde evimize gelen misafire ne ikram ettik, bize maliyeti ne, nereden ne aldım ne kadar aldım tarzı birçok soru vardı. Umumi tuvalete giderken ne kadar para harcadığımız bile soruluyordu. Eve gelip saatlerce kalıyorlardı. Kimseyi evimde o kadar saat tutmak zorunda değilim. Ayrıca sorulan sorular çok özel. Kimse bu kadar özelimize giremez. Anket adı altında bir fişleme bu. Bize karşı davranışları da hiç kibar değildi. Anlamadığım zaten yapılan harcamalar kayıt altında devlet bana marketten bir pedi ne kadara alıp almadığımı niye soruyor.”

Yasa ‘mecbursun’ diyor

Tartışma konusu düzenleme Türkiye İstatistik Kanunu’nun 7. addesi’nde yer alıyor. Madde vatandaşların TÜİK’in istediği bilgileri eksiksiz ve doğru olarak vermekle yükümlü olduğunu hükme bağlıyor. 54. maddede ise istenilen bilgileri hiç vermeyen veya talep edildiği halde eksiklikleri gidermeyen ve hataları düzeltmeyenlere 500 ile 1000 lira arasında ceza kesilmesini öngörüyor. Bu durumun sayımlarda söz konusu olması durumunda ise 2000 lira idari para cezası öngörülüyor.

Anayasa madde 20

T.C. Anayasası’nın ‘Özel Hayatın Gizliliği’ başlıklı 20. maddesinde şu düzenleme yer alıyor:” “Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz.”

TUİK yetkilileri Defne Samyeli’ye TUİK’e yardımcı olmadığı için 929 TL para cezası kesti. Samyeli cezayı dün ödedi. Ceza erken ödendiği için Samyeli’den 600 lira alındı.

Kesilen ceza miktarı neden fazla?

Vatan’a konuşan Defne Samyeli, TUİK başkanının dediği gibi ‘Kısa süreli bir araştırma değil öyle olsa istedikleri sonuca nasıl ulaşacaklar’ dedi, şöyle devam etti: “TUİK’in sitesinde (Madde 54) ‘Sayımlarda geçerli mazereti olmadan verilen görevleri yapmaktan kaçınanlara 500 Yeni Türk Lirası idarî para cezası uygulanır’ yazıyor. Birincisi ben mazeretimi ilettim. Ama yine de ceza kesildi. İkincisi sitede para cezası 500 TL diyor ama bana neden 929 TL kesildi?”