Uzmanlar uyarıyor: Böbrek ağrısı ciddi hastalıkların habercisi

Böbrek ağrısı genellikle kişide böbreklerinin bulunduğu bölgeden kaynaklanan rahatsızlıklarının genel belirtisi olarak görülüyor ve tıbbi bir sorunun belirtisi olduğu düşünülüyor. Genellikle yanlarda, sırtta veya karında hissedilen hafif bir ağrı olarak tanımlanıyor; fakat bu bölgelerdeki ağrılar her zaman ciddi bir böbrek sorununun işareti olmayabiliyor. Böbrek ağrısı sıradan sırt ağrısıyla kolaylıkla karıştırılabiliyor. Böbrek ağrısının sırt ağrısına kıyasla nasıl hissedildiği ve konumunun tam nerede olduğu konusunda bazı farklılıkları bulunuyor.

Böbrek ağrısının bazıları oldukça ciddi tıbbi sorunlara işaret eden birden fazla olası sebebi olabiliyor. Böbreklerden kaynaklandığı düşünülen ağrıların doktora gösterilmesi tavsiye ediliyor.

BÖBREK AĞRISI NEDEN OLUR?

Böbrek ağrısının birçok olası nedeni bulunuyor. Bu nedenler arasında; dehidrasyon, böbrek enfeksiyonu, böbrek taşı, böbrek kisti, polikistik böbrek hastalığı, glomerülonefrit, hidronefroz ve aterosklerotik renal arter stenozu olarak sayılabiliyor.

DEHİDRASYON

Dehidrasyon, böbrek ağrısının olası bir nedeni olarak biliniyor. Gün içerisinde yeterli su içme alışkanlığına sahip olmamak böbrek ağrısına neden olabiliyor. Susuz kalan bireylerin böbreklerinde normalde su ile gönderilebilecek atıklar birikebiliyor ve tıkanmaya neden olabiliyor.

Şiddetli dehidrasyon belirti ve semptomları arasında vücudun aşırı ısınması, dikkat dağınıklığı, akıl karışıklığı, ruh hali değişiklikleri ve kabızlık sayılıyor. Dehidratasyon için standart tedavi yöntemi daha fazla sıvı içmek iken ağır dehidrasyon vakalarında bireyin rehidrate olması, yani susuzluğunun giderilmesi için intravenöz (damar içi) sıvı verilmesi gerekli olabiliyor.

BÖBREK ENFEKSİYONU

Eğer bakteriler böbreklere ulaşırsa, böbrek enfeksiyonuna yol açabiliyor. Normal şartlar altında bakteriler böbreğe idrar yolundan, özellikle de tedavi edilmeyen bir idrar yolu enfeksiyonu ile ulaşabiliyorlar. 

Böbrek enfeksiyonunun en yaygın belirtileri arasında bulantı, donuk ağrı, idrara çıkma sırasında yanma veya ağrı, idrarda kan veya irin, keskin ağrı, kötü kokulu veya bulanık idrar, kusma, sırt veya kasık bölgesi ağrısı, titreme ve ateş görülüyor. Bu semptomlara sahip bireylerin acil tıbbi yardıma başvurması tavsiye ediliyor. Birçok vakada enfeksiyon türünün belirlenmesi ve doğru tedavinin uygulanması için incelenmek üzere idrar örneği alınıyor. Bu enfeksiyonlar genellikle bakteri türüne uygun antibiyotik ile tedavi ediliyor; ancak daha ağır vakalarda bireyin damar içinden antibiyotik ve sıvı alması için hastaneye gitmesi gerekebiliyor.

BÖBREK TAŞLARI

Böbrek taşları, böbreklerde zaman içinde tuzların ve minerallerin birikerek küçük tortular oluşturması ile ortaya çıkıyor. Bu taşlar zamanla büyüyebiliyor. Küçük böbrek taşları genellikle böbreklerden geçerek idrar ile atılıyor. Bunlar herhangi bir semptoma neden olmuyor. Daha büyük böbrek taşları ise böbreklerden mesaneye idrar yolu üzerinden geçerken rahatsızlığa neden olabiliyor ve böbrekte veya idrar yolunda sıkışabiliyor. Böbrek taşlarının belirti ve semptomları arasında idrarda kan, idrara çıkma sırasında ağrı, kusma, mide bulantısı ve sırt veya karında çok keskin ağrı bulunuyor. Normal şartlarda küçük böbrek taşlarının tedavisi taşı düşürmek için sıvı içmeyi ve reçetesiz ağrı kesici ilaçları almayı içeriyor. Ancak taşı üre yoluyla dışarı atma sürecinde ağrı çok artabiliyor.

Daha büyük böbrek taşları için daha farklı tedavi yöntemleri doktor tarafından önerilebiliyor. Bunlar arasında şok dalgaları ile böbrek taşlarının parçalandığı şok dalgası tedavisi olan litotripsi, üreteroskop adı verilen bir araç ile doktorun böbrek taşlarını gördüğü ve küçük olanları dışarı çıkardığı üreteroskopi ve taşın çözülmesine yardımcı olabilecek özel ilaçlar bulunuyor.

BÖBREK KİSTİ

Böbrek kistleri böbreklerden birinde veya her ikisinde birden oluşabiliyor ve genellikle herhangi bir semptoma neden olmuyor. Çok büyüyen, patlayan veya enfekte olan bir kist ateş, bölgede hassasiyet veya keskin ağrı ya da üst karın, yan veya sırt bölgelerinde ağrı gibi belirti ve semptomlara neden olabiliyor.  Küçük kistler genellikle tedavi gerektirmiyor. Tedavinin gerekli olduğu vakalarda ise hekiminiz sizin özelinizde bir tedavi planı uyguluyor. 

POLİKİSTİK BÖBREK RAHATSIZLIĞI 

Polikistik böbrek hastalığı ya da kısaca PKD, bir veya her iki böbrekte birkaç kistin oluşmasına neden olan genetik bir duruma verilen genel isim. Polikistik böbrek hastalığı bireyin böbreklerinin şeklini değiştirebiliyor ve böbrek yetmezliği gibi başka sorunlara yol açabiliyor.

Polikistik böbrek hastalığının belirti ve semptomları arasında böbrek taşları, tek veya çift böbrekte ağrı, idrar yolu enfeksiyonu, idrarda kan ve yüksek tansiyon bulunuyor; ancak kistler iyice büyüyene kadar durumun fark edilmemesi mümkün. Polikistik böbrek hastalığı tedavisi normal şartlarda tipik olarak yüksek tansiyonun neden olduğu böbrek hasarını yavaşlatmak için ilaç almayı içeriyor. Buna ek olarak; sigarayı bırakmak veya azaltmak, günde en az 30 dakika fiziksel aktivite içeren egzersiz yapmak, her gece 7 ila 8 saat arasında uyumak, sağlıklı, dengeli bir diyet ile beslenmek, aşırı kilolu ise kiloyu azaltmak veya sağlıklı kiloyu korumak gibi yaşam tarzı değişiklikleri yapmak durumun tedavisine yardımcı olabilecek seçenekler arasında yer alıyor.

GLOMERÜLONEFRİT 

Glomerülonefrit, böbrek iltihabına neden olabilen ve böbrekte kanı filtreleyen glomerüllere zarar verebilen bir grup hastalığa verilen isim. Böbreklerde hasar oluşması, böbreğin etkinliğini azaltarak böbrek yetmezliğine yol açabiliyor.

Glomerülonefrit akut ve kronik olarak ikiye ayrılıyor. Akut glomerülonefrit aniden ortaya çıkarak boğaz ağrısı, daha az idrara çıkma, idrarda kan ve sabah şişkinliği gibi belirti ve semptomlar gösteriyor.

Kronik glomerülonefrit yavaş gelişiyor ve bağışıklık sistemindeki değişikliklerin veya bilinmeyen nedenlerin bir sonucu olabiliyor. Kronik glomerülonefritin belirti ve semptomları arasında ayak bileklerinde veya yüzde şişme, idrarda kan, geceleri sık idrara çıkma, idrarda kabarcık veya köpük ya da yüksek tansiyon olabiliyor.

Akut glomerülonefrit kendiliğinden düzelebiliyor. Kendiliğinden düzelmediği takdirde, doktor bireyin bağışıklık sistemini zayıflatmaya yardımcı olacak ilaçlar önerebiliyor. Buna ek olarak böbreklerin normalden daha fazla sıvı boşaltması da tavsiye edilebiliyor.

Kronik glomerülonefrit için tedavi seçenekleri arasında; diüretik kullanmak, ekstra protein, potasyum ve tuz yemekten kaçınarak, kalsiyum hapı almak ve sürekli tansiyonu kontrol altında tutmak bulunuyor.

HİDRONEFROZ

Hidronefroz, yani böbrek şişmesi, böbreklerde idrar birikmesine neden olan duruma verilen isim. Bu durum genellikle idrar yolundaki bir tıkanıklığın idrarın böbreklerden tamamen boşalmasını engellediğinde ortaya çıkıyor. Birçok vakada hidronefroz genellikle böbrek taşı gibi bir enfeksiyon veya tıkanmanın sonucu olarak gelişiyor.

Hidronefroz her zaman belirti veya semptomlara neden olmuyor ana belirtisi sırtın yan tarafında veya kasıkta ortaya çıkan ağrı olarak biliniyor. Bunun yanı sıra ateş, mesanenin tamamen boşaltılamaması, inkontinans (idrar kaçırma), mide bulantısı ve idrara çıkma dürtüsünde artış durumun belirti ve semptomları arasında bulunuyor.

Birçok vakada böbreklerin boşalması için öncelikle duruma neden olan sorunun tedavi edilmesi gerekiyor. Bazı vakalarda doktorun aşırı miktardaki idrarı alması gerekebiliyor.

ATEROSKLEROTİK RENAL ARTER STENOZU

Aterosklerotik renal arter stenozu, ya da kısaca RAS, yağlı birikintilerin böbreklere giden kan damarlarını bloke ettiği veya sınırladığı duruma verilen isim. Bu durum tedavi edilmezse, vücuttaki kan temizlenmediği için böbreklerde, beyinde ve kalpte hasar oluşabiliyor. Aterosklerotik renal arter stenozu tedavisi, bireyin genel kardiyovasküler sağlığını düzeltmek için atılan yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçların bir kombinasyonunu içerebiliyor. Gerekli görülürse cerrahi müdahale yapılabiliyor.

BÖBREK KANSERİ

Böbrekteki tümörler erken dönemde herhangi bir rahatsızlığa neden olmayabiliyor. Ancak daha ileriki aşamalarda kanser kötüleştikçe, yan tarafta, sırtta veya karında gelip gitmeyen veya daha az yoğunlaşan ağrı fark edilebiliyor. Bu durum için böbrek kanser tedavisi yöntemleri uygulanması gerekiyor.

BÖBREK HASARI 

Futbol, boks, ata binme veya basketbol gibi temas gerektiren şiddetli aktiviteler bireyi travmadan dolayı böbrek hasarının ortaya çıkabilmesi riskine sokabiliyor. Böyle bir durumda, rahatsızlık karın bölgesinin her iki tarafında veya belin alt kısmında olabiliyor. Yaralanmanın ağırlığına bağlı olarak ağrı hafif ya da çok kuvvetli olabiliyor.

BELİRTİLER 

Böbrek ağrısının en önemli belirtisi böbrek ve çevresinde hissedilen ağrı: ağrının şiddeti ve konumuna göre nedeni hakkında bir fikir sahibi olmak mümkün olabiliyor.

Böbrek ağrısı türleri arasında; dalgalar halinde gelen keskin, şiddetli ağrı, genellikle sadece bir tarafta, nadiren çift taraflı yan ağrı, genellikle sürekli olan hafif bir ağrı, göğüs kafesinin altında veya karnınızda ağrı ve kasık bölgesine veya karın boşluğuna yayılan ağrı bulunuyor.

Böbrek ağrısı ile ortaya çıkabilecek diğer belirti ve semptomlar, ağrının sebebine bağlı. Böbrek ağrısı ile birlikte görülebilecek diğer belirtiler arasında ağrılı idrar çıkarma, ateş, bulanık idrar, kanlı idrar ve kusma bulunuyor.

TANI YÖNTEMLERİ

Bireyin böbrek ağrısının tedavisi için, öncelikle doktor tarafından ağrının nedeninin bulunması gerekiyor. Ağrının nedenini belirlemek için bireye fiziksel muayene gerçekleştiren doktor, bireyin tıbbi geçmişini öğrendikten sonra bir ya da daha fazla test isteyebiliyor.

Bu testler arasında idrarda olabilecek kan, protein, çok sayıda lökosit yani akyuvar hücresi sayısı ve belirli bazı böbrek sorunlarının diğer belirtilerini kontrol etmek üzere laboratuvarda idrar testinin yanı sıra böbrekler ile idrar yollarını böbrek taşı ya da diğer fiziksel sorunlar için taramak üzere ultrason veya BT testleri bulunuyor.