Kilim motiflerinin dili

cumhuriyet.com.tr

30 Ocak 2014 Perşembe, 13:00

Unutulmaya yüz tutan dokumacılık yeniden hayat buluyor. Kadınların aşk, sevgi, nefret ve üzüntü gibi duygularını kuş, yılan, akrep, çiçek gibi figürlerle ilmek ilmek işlediği kilimlerin sergilendiği merkezde, Van kilimleri genç kızların maharetli ellerinde dokunuyor.

Merkezdeki tezgahlarda dokunan kilimin yolculuğu, ilk ve sonbahar aylarında koyunlardan kırkılan yünlerin, "çıkrık" adı verilen tahta tezgahlarda ipe dönüştürülmesiyle başlıyor.

Dağlardan toplanan bitki köklerinin kazanlarda kaynatılarak elde edilen renklerle bütünleşen ipliklerin dokumaya hazır hale getirilmesinin ardından tezgahlardaki yerini alan iplikler, maharetli ellerde kimi zaman bir kuşa, kimi zaman bir yılana, kimi zaman da bir akrep ya da ağaca dönüşerek duyguların ifadesi oluyor.

Akrep motifinin kaynanaya duyulan nefreti, baklava diliminin evlerdeki bolluk ve bereketi, karşılıklı iki üçgenin aşkı, ağaç figürünün aileyi, çiçeğin ise sevgiyi yıldız motifi de sonsuzluğu simgelediği kilimler, yüzyıllardır kadınların sessiz çığlığının da tercümanı oluyor.

Kilimlerin, kültürlerin tarihini aydınlatan, bilgi veren belge niteliğinde olduğunu vurgulayan Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Mehmet Kulaz, kilimlerdeki her bir motifin dokuyucu için bir anlam ifade ettiğini anlattı.