Yüksek enflasyona merkez müdahaleleri sürüyor: Dünyayı saran faiz rüzgarı

Uluslarası tedarik zincirindeki aksamalar, çip ve Rusya-Ukrayna savaşıyla ayyuka çıkan enerji krizi gibi nedenlerle gelişmiş ülkeler dahil olmak üzere dünya enflayson sorunu yaşıyor. Merkez bankaları da para politikalarını mevcut koşullarına göre belirliyor. Enflasyon dalgasında alabora olmak istemeyen ekonomiler yelkenini faizle doldurma arayışında. Faiz artışını sürdüren Amerika Merkez Bankası (Fed) ise piyasaları etkilemeye devam ediyor. Avrupa Merkez Bankası (ECB) de faiz artırımı politikası izliyor. 

FED FAİZ ARTIŞINI SÜRDÜRECEK

Amerika’da enflasyon beklentilerin üzerinde artıyor. Ağsutos ayında enflasyon aylık bazda yüzde 0,1 artarak yıllık yüzde 8,3’e yükseldi. Beklenti ise yüzde 8,1’di. Fed ise mart ayında yükselmekte olan enfşasyona karşı ilk faiz artışını gerçekleştirdi. 3 yılın ardından ilk defa mart ayında 25 baz puan faiz artırdı. Mayız ayında ise 50 baz puan faiz artıran Fed 2000 yılından bu yana en yüksek faiz artışına gitmiş oldu. Fed’in politikası eylül ayına kadar devam etti. Enflasyonun beklenenden yüksek gelmesi üzerine dün faiz kararını açıklayana Fed 75 baz puanlık artışa gitti. Böylece faiz yüzde 3,25’e yükseldi. Yıl sonu faiz beklentisi ise yüzde 4,4 oldu. 

Fed faiz artışları doların elini güçlendiriyor. Dolar/Euro paritesinideki artış sürüyor. 1 Euro 0,98 dolar.

AVRUPA MERKEZ BANKASI TARİHİNDE BİR İLK

Avrupa Merkez Bankası (ECB) de faiz artışında bulunuyor. ECB enflasyonla mücadele kapsamında eylül ayında 75 baz puanlık faiz artışı gerçekleştirdi. Bu oranda faiz artışı ECB’nin kuruluşundan bu yana ilk defa gerçekleşiyor. ECB faizi şu anda yüzde 1,25 ve artışın devam edeceği belirtiliyor. ECB 11 yıl sonra ilk defa faiz artışına başladı.

İSVİÇRE MERKEZ BANKASI EKSİDEN POZİTİFE

İsviçre Merkez Bankası (SNB) de 2014 yılından bu yana ilk defa negatiften pozitif faize geçti. SNB faizi -0,25 iken bugün yapılan toplantı sonrası faiz 75 baz puan artırıldı. Piyasaların beklentisi yönünde faiz yüzde 0,50’ye çıkarıldı. Faiz artırımlarına başlamadan önce SNB faiz oranı yüzde -0,75 seviyesindeydi. SNB son 25 toplantısında bu seviyeyi korumuştu. 

Öta yandan SNB, enflasyon beklentisini bu yıl için yüzde 2,8'den yüzde 3,0'e, gelecek yıl için yüzde 1,9'dan yüzde 2,4'e ve 2024 yılı için yüzde 1,6'dan yüzde 1,7'ye yükseltti.

İNGİLTERE MERKEZ BANKASI’NDAN 27 YILIN EN YÜKSEK ARTIŞI

İngiltere Merkez Bankası (BoE), ağustos ayında 50 baz puanla 27 yılın en yüksek artışını gerçekleştirdi. Böylece faiz 1,75’e yükseldi. Faiz artırımlarına devam eden İngiltere eylül ayında da faizi 50 baz puan artırdı. Böylece 7 ay faiz artışına gitmiş oldu. Son kararla birlikte BoE faizi yüzde 2,25'e yükseltti. İngiltere enflasyonun gelecek ay 13,3 ile zirve yapması bekleniyor. 

PERU MERKEZ BANKASI’DAN 12 AYDIR ARALIKSIZ ARTIŞ

Peru Merkez Bankası (PCRB), geçen ağustos ayında başladığı faiz artışına 12 ay aralıksız devam etti. Faizler yüzde 0,25 düzeyindeyken artışa başlayan PCRB son olarak 50 baz puanlık artışla 6 ayın zirvesine çıktı. 12 toplandısa 525 baz puan faiz artışı yapıldı. Böylece PCRB faizi yüzde 6’ya kadar çıkardı. 

KANADA MERKEZ BANKASI 2008’DEN BU YANA EN YÜKSEĞİ

Kanada Merkez Bankası 2008’den bu yana faizi en yüksek seviyeye çıkardı. Eylül ayında 75 baz puan artışa giden Kanada Merkez Bankası böylece faizi yüzde 3,25’e çıkarmış oldu. 

ARJANTİN MERKEZ BANKASI’NDAN REKOR SEVİYE

Türkiye OECD ülkeleri arasında en yüksek enflasyona sahip ülke. İkinci sırda ise Arjantin yer alıyor. Enflasyonla mücadele eden Arjantin’in faiz politikası ise Türkiye’den bambaşka. Enflasyonun önünü almak isteyen Arjantin Merkez Bankası faizi 550 baz puan artırarak yüzde 69,50'den yüzde 75'e yükseltti. Banka faiz artışına devam edecek. Arjantin’de enflasyon ağustos ayında yüzde 69,75 olarak gerçekleşti.