Yurttaştan TL’ye güvenmesini isteyen iktidarın projeleri dövize endeksli

Hükümetin ekonomide yeni model olarak ortaya attığı “liralaşma” vurgusu sürüyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Vatandaşlarımızdan ve iş dünyamızdan tek ricam; kendi ülkelerine ve dolayısıyla kendi paralarına güvenmeleridir” dedi. Ekonomistlere göre bu konuda atılacak ilk adım kamu-özel işbirliği projeleri ve dövize endeksli tüm garantilerin Cumhurbaşkanı kararıyla TL’ye çevrilmesi olmalı.   

Erdoğan, önceki gün kabine toplantısının ardından tasarruflarını halen döviz ve altında tutan yurttaşları TL mevduatlara dönmeye çağırdı. Cumhurbaşkanı, “Unutmayınız, hepimiz de aynı Türkiye gemisinin içindeyiz. Bu gemi hızla yol alırsa kazanan hepimiz olacağız. Bu gemi güvenlik gibi ekonomi üzerinden açılan deliklerden de su alarak batarsa hepimiz boğulacağız” dedi. 

Ancak iktidarın uygulamaları soru işareti yaratıyor. Yatırımların büyük bir bölümünü kamu özel işbirliği projesi olarak gerçekleştiren hükümet köprüleri, tünelleri, otoyolları, şehir hastanelerini dövize endeksli gerçekleştiriyor. Bu projeleri gerçekleştiren Türk şirketleri olmasına rağmen verilen garantiler de dövize endeksli olarak taahhüt edilmiş. 

Bu projelerde dolar ve avro üzerinden verilen garantiler kurlardaki artış nedeniyle yükselince bütçeden ek ödenek ayrılmak zorunda kalınıyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın 2022 bütçesinde Avrasya Tüneli’ne 540 milyon TL garanti ödeneği ayrılmıştı. Bu yetmeyince ek bütçeyle katkı payı ödemeleri için 550 milyon TL daha ödenek verildi. 

MEVDUATLAR DA DÖVİZDE

Ayrıca iktidar dövizdeki artışı durdurabilmek için icat ettiği Kur Korumalı Mevduatlarla (KKM) bir anlamda TL de başka ülkelerin paralarına endekslenmiş oldu. KKM’lerde şu anda bankaların verdiği faiz en fazla yüzde 16. Bunun üzerindeki kur artışı direkt Hazine tarafından karşılanıyor. Döviz hesaplarını bozdurarak KKM’ye geçenlere ise ödemeler Merkez Bankası (MB) tarafından yapılıyor. KKM uygulaması kapsamında açılan mevduatların döviz kuruna endeksli olması nedeniyle gerçek dolarizasyon oranının da yüzde 72’lere ulaştığına dikkat çekiliyor.