Temelleri atılmayan projeler nedeniyle binlerce kişi TOKİ ile davalık

İktidarın “Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesi” olarak tanıttığı yeni projenin ayrıntıları ortaya çıktıkça projeyi üstlenecek olan TOKİ’nin eski projelerde yarattığı sorunlar da yeniden gündeme geldi.

TOKİ’nin bitiremediği konutlar nedeniyle 55 bine yakın davası bulunuyor. 

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un dün yaptığı açıklamaya göre sosyal konut projesi için ilk gün 500 bini aşkın başvuru yapıldı. Arsa ve işyeri için başvuruların ise 10 Ekim’de başlayıp 7 Kasım’a kadar süreceğini açıklayan Kurum, bu yatırımın yaklaşık 900 milyar liralık yatırım değerine sahip olduğunu söyledi. 

Projeyi değerlendiren CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, TOKİ’nin geçmişinin parlak olmadığını belirterek Sayıştay raporlarını hatırlattı. Özel, “Satılan konutların geç teslim edilmesi nedeniyle 2018’de 54 bin 410 dava açılmış. Şimdi ‘İki yıl sonra evleri vereceğiz, 60 bin TL ver’ diyorsunuz. TOKİ’den alacak olan vatandaş ‘Bu daireleri almayım mı?’ diyorsa al kardeşim. İki sene sonra evleri biz teslim edeceğiz. Bu işleri temizlemek bize kalacak” diye konuştu. 

"YARIM KALMA TEHLİKESI VAR"

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin toplu konut şirketi KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt da TOKİ’nin yıllar önce söz verip henüz temelini atmadığı projeleri olduğunu hatırlattı. TOKİ’nin normalde yıllık 58 bin konut yapabilme kapasitesi olduğunu söyleyen Kurt, şunları söyledi:

“Bunu bir anda 128 bine çıkardılar. Umarım altyapı çalışmalarını tamamlamışlardır. Eğer tamamlanmadıysa bu projeler de diğerleri gibi yarım kalırsa ciddi bir kriz ortamı olur. Piyasayı bozar, arzı karşılamazsa hem fiyatlar daha da artar hem de arz patlar” 

AYLIK 11 BİN TL ÖDEME

Bu arada projeye ilişkin ayrıntılar ise dar gelirlinin bu konutlara ulaşabilmesinin zorluğunu ortaya koyuyor. 2 bin 280 TL’den başlayan taksitlerin altı ayda bir memur maaşı kadar zamlanması ayrıca 60 bin liradan başlayan peşinat tutarı dar gelirliyi zorlayacak aydıntılar. Emlak piyasasında bankaların konut kredisini kesmiş olması peşinatı kredi ile karşılayacak dar gelirliyi düşündürüyor. 

Kredi verilse dahi 24 aylık taksitlerle 60 bin TL ihtiyaç kredisi çeken bir dar gelirlinin her ay 3 bin 304 lira ödemesi gerekiyor. Bunun yanında Türkiye’de ortalama kiranın 5 bin 396 TL olduğu da hesaplanınca “dar gelirli”nin cebinden aylık ortalama 10 bin 980 lira çıkması gerekiyor.

CUMHUR BELEDİYELERİ ÖNCELİKLİ

TOKİ, konutların yapılacağı il ve ilçeleri de açıkladı. Burada ilk dikkat çeken nokta, konutların büyük şehirlerde sadece Cumhur İttifakı’nın yönettiği belediyelerde yapılması oldu. Türkiye’nin beş büyük ilinde toplam 32 ilçe belediyesinde yapılacak olan konutların sadece sekizi CHP’li belediyelerde yer alacak. Bu sekiz belediye de İzmir’in etkisiyle ortaya çıkıyor. Projeden İzmir’i çıkarınca kalan dört büyük ilde sadece iki CHP’li belediyenin sınırları yer alıyor. Ankara ve İstanbul’da sosyal konutların yapılacağı yerlerin hepsi Cumhur İttifakı’nın yönettiği belediyelerde yer aldı. Bu durum, belediyeler üzerinden yeni bir rant kuşkusuna neden oldu.