Son dakika... Merkez Bankası enflasyon tahminini açıkladı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, TCMB İdare Merkezi'nde  'Enflasyon Raporu 2024-III' sunumunu gerçekleştirdi.

TCMB, yılın 2. Enflasyon Raporu toplantısında 2024 yıl sonu enflasyon tahminini 2 puan yukarı güncelleyerek yüzde 38'e çekmiş, 2025 ve 2026 tahminlerini ise sırasıyla yüzde 14 ve yüzde 9 seviyesinde korumuştu.

ENFLASYON TAHMİNİ DEĞİŞMEDİ

Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, yüzde 38 olan yıl sonu enflasyon tahminini değiştirmedi. 2025 ve 2026 tahminlerini sırasıyla yüzde 14 ve yüzde 9 seviyesinde korundu.

Asgari ücrete ara zam yapılmamasına rağmen enflasyonun neden yükseldiğine ilişkin soru yöneltilen Karahan, “Asgari ücret konusunda biz karar verici değiliz. Biz bu konuda bir varsayımda bulunmak durumdayız. Bunu yaparken de yetkililerin açıklamalarını dikkate alıyoruz. Bunu da şeffaflık nedeni ile metinlerimizde paylaştık” dedi.

Başkan Fatih Karahan'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:

"Talepteki dengelenmenin güçlenerek devam edeceğini öngörüyoruz. Bu dengelenmenin etkisiyle cari işlemler açığında düşüş sürüyor.

"DEĞİŞMEYEN TEK UNSUR KARARLI DURUŞUMUZ"

Bir önceki Rapor döneminden bu yana değişmeyen tek unsur para politikasındaki kararlı duruşumuz. İlerleyen dönemde de bu duruşumuzu sürdürerek, dezenflasyonun devamını sağlayacak şekilde hareket edeceğiz.

Yurt içi talebin ikinci çeyrekte, halen enflasyonist düzeyde olmakla birlikte, yavaşladığını değerlendiriyoruz.

"KART HARCAMALARI YAVAŞLAMAYI TEYİT ETTİ"

İlk çeyrekte büyümede daha dengeli bir talep görünüm izledi. Üçüncü çeyreğe ilişkin öncü göstergeler iç talepte normalleşmenin devamına işaret ediyor. Kartlı harcamalar yüksek olmakla birlikte son dönemde görece yatay seyretti.

Kart harcamaları, beyaz eşya ve otomobil satıları iç talepteki yavaşlamayı teyit ediyor. Kuyumculuk, elektronik ve araç kiralama gibi ihtilyari harcamalar son dönemde azaldı. Arz koşulları talepteki görünümle uyumlu.

Yıllık enflasyon tepe nokta olan mayıs sonrası iki ay düşüş sergiledi. Enflasyonun ana eğilimindeki yavaşlamanın sürdüğünü görüyoruz.

"DEZENFLASYON SÜRECİNİN ÖNEMLİ BİR BİLEŞENİ OLACAK"

Çıktı açığının ikinci çeyrekte gerilediği tahmin ediliyor. Çıktı açığında gerilemenin üçüncü çeyrekte de devam edeceğini öngörüyoruz. Çıktı açığı, dezenflasyon sürecinin önemli bir bileşeni olacak.

"CARİ AÇIĞIN 20 MİLYAR DOLARA GERİLEMESİNİ BEKLİYORUZ"

Temmuz ayında yıllıklandırılmış cari açığın 20 milyar dolar civarına inmesini bekliyoruz.

"ENFLASYONDA YAVAŞLAMA SÜRÜYOR"

Enflasyonun ana eğiliminde yavaşlama sürüyor. Tüketici enflasyonu öngörülen tahmin aralığının içinde seyretti. Enflasyonun ana eğilimindeki yavaşlama öngörülerle uyumlu seyretti.

Temmuz ayında çekirdek göstergelerdeki yükseliş manşete kıyasla sınırlı oldu. Dezenflasyon sürecinde hizmetlerde yavaşlama gecikmeli olarak ortaya çıkmaktadır.

"KUR BEKLENTİLERİNDE İYİLEŞME SAĞLANDI"

Sıkı para politikası duruşumuzla, beklentilerin dezenflasyon sürecine katkı verecek şekilde oluşmasını sağlamakta kararlıyız.Ekonomik birimlerin beklentilerindeki ayrışma ve olası oynaklıklara karşı, parasal aktarımın etkinliğini artırmak amacıyla, makroihtiyati politikaları uygulamaya devam ediyoruz. Enflasyon ve kur beklentilerinde önemli bir iyileşme yaşandı.

"TL MEVDUAT PAYI YIL SONU HEDEFİMİZİ AŞTI"

Mevduat faizleri TL'ye geçişi sağlayacak seviyede kalacak. TL mevduat payı yıl sonu hedefimizi aştı.

Son dönemde kredi büyüme gelişmeleri finansal koşullardaki sıkılığın dezenflasyon sürecini destekleyecek düzeyde olduğunu teyit ediyor.

"SIKI DURUŞUMUZU SÜRDÜRECEĞİZ"

Para politikasındaki kararlı duruşumuz, yurt içi talepte dengelenme, Türk Lirası'nda reel değerlenme ve enflasyon beklentilerindeki düzelme vasıtasıyla aylık enflasyonun ana eğilimini düşürmeye devam edecektir.

Para politikasındaki temkinli duruşun sürdürülmesiyle, enflasyonun yılın kalanında da istikrarlı olarak gerileyeceğini öngörüyoruz.

Para politikasındaki sıkı duruşumuzu fiyat istikrarı sağlanana kadar kararlılıkla sürdüreceğiz.

ORTA VADELİ TAHMİNLER BELLİ OLDU

Dış talebe ilişkin varsayımlarımızı 2024 ve 2025 yılları için sınırlı bir miktar güncelledik. Ham petrol fiyatı varsayımımızı gerçekleşme kaynaklı olarak 2024 yılı için aşağı çekerken, 2025 yılı için büyük oranda koruduk. 

Gıda fiyatları varsayımımızı ise sabit tuttuk. Orta vadeli tahminlerimizi oluştururken, enflasyon görünümünde belirgin ve kalıcı bir iyileşme sağlanana kadar, para politikasındaki sıkı duruşu sürdüreceğimizi esas aldık. Ayrıca, ekonomi politikalarındaki eşgüdümün de korunacağını tahminlerimizde dikkate aldık.

ENFLASYON TAHMİNİ DEĞİŞMEDİ

Bu çerçevede, 2024, 2025 ve 2026 yıl sonu enflasyon tahminlerimizde değişikliğe gitmedik. Enflasyonun, 2024 yıl sonunda yüzde 38’e gerileyeceğini öngörüyoruz.

2025 ve 2026 tahminlerini ise sırasıyla yüzde 14 ve yüzde 9 seviyesinde koruduk. Orta vadede ise enflasyonun yüzde 5’te istikrar kazanmasını hedefliyoruz.

Yıl sonunun yaklaşması nedeniyle, 2024’e denk gelen tahmin aralığının mekanik olarak daralması gerekirdi. Ancak, son dönem jeopolitik gelişmeler ve küresel finansal oynaklıklar neticesinde artan belirsizlikler nedeniyle, tahmin aralığımızı yüzde 34 ile 42 arasında koruduk.

2024 yıl sonu tahmin muhasebesine baktığımızda aşağı ve yukarı yönlü etkilerin birbirini dengelediğini görüyoruz. Talep koşullarındaki dengelenme ve enflasyon beklentilerindeki gerilemenin öngörülerimizden daha yavaş gerçekleşmesi, tahminimizi 0,2’şer puan yukarı yönlü etkiledi.  Buna karşılık, Türk lirası cinsi ithalat fiyatları ve yönetilen-yönlendirilen fiyat varsayımlarımızdan gelen toplam etkiyi -0,4 puan olarak hesaplıyoruz.

Enflasyon Raporu sunumun bitmesinin ardından TCMB Başkanı Fatih Karahan ve başkan yardımcıları bazı gazetecilerin sorularını yanıtladı.

TCMB Başkanı Karahan şunları kaydetti:

"Enflasyon beklentilerinin tahmin aralığımıza uyumlu olması önemli. Beklentilerde olumlu seyretse de farklılık gösteriyor. Piyasa katılımcıları bize yakınsıyor. Hane halkı ve reel sektör yüksek seyrediyor. Fiyatların yatay ve düşük seyrettiği dönemlerde de hane halkı beklentileri yüksek oluyor. Beklentiden ziyade seyre bakıyoruz. Özellikle hane halkı tarafından görünürlüğü yüksek ürünlerin seyri önem taşıyor. Akaryakıt ve gıda özelinde düşüş beklentileri düşürüyor.

"GÜVENİN ARTMASIYLA BEKLENTİLER OLUMLU SEYREDECEK"

Veride çok net olmasa da TL’ye ilgiden iyileşmeyi görüyoruz. Güvenin artmasıyla birlikte beklentilerin olumlu seyredeceğinin değerlendiriyoruz. Enflasyon tahminlerinde belli varsayımlar yapılıyor. Otomatik ayarlamalar, eğitim gibi mevsimsel gelişmeler de var. Bütün bunları göz önünde bulunduruyoruz. Bizim beklediğimizin çok üzerinde bir gelişme olursa orta nokta ya da tahmin aralığı değiştirmemiz gerekir. Kurumlar arası uyum çok üst düzeyde. Bu gelişmeler bizim için sürpriz değil, beklediğimiz aralıkta gerçekleşti. Gelecek dönemde talep de sağlık bir şekilde soğuyor. Bu görünümde hedefi olduğu gibi korumaya karar verdik.

"ARZULADIĞIMIZ DENGELENME GERÇEKLEŞİYOR"

Kartlı harcamalar, ithalat gibi talep görünümünde beklenen gelişmeler öngörülerimizle uyumlu. Fiyatlama gelişmeleri de aynı. Temel iki kaynak reel değerlenme ve talepte soğuma. Arzuladığınız dengelenme gerçekleşiyor. Ülke olarak büyüme sorunumuz yok. Büyümenin kompozisyonunun gelişmesi gerekiyor bu da fiyat istikrarıyla oluşuyor. Kanunla verilen görevimiz de bu. Fiyat istikrarına ulaştığımızda büyümenin daha kalıcı paylaşıldığını göreceğiz.

Son iki yıldır enerji fiyatları sübvansiyonlarla sabit kaldı diyebiliriz. Bu süreçte enflasyonist ortamda enerji harcamalarının payı düştü. Beklenti üzerindeki etkisi sınırlı olacak. Eşgüdümün uyumlu olduğunu görebilirsiniz. Bütün kurumlar arasında üst düzeyde. Şu ana kadar gelişmelerde sürpriz olan bir gelişme olmadı. Bunun geçici olduğunu değerlendirsek de verileri yine değerlendireceğiz. Talep koşulları şu an da iyileşiyor. Fiyatlama davranışları düzeliyor.

KKM ZARARI NASIL KARŞILANACAK?

KKM’de bakiyeyi azaltıyoruz. Yılsonuna kadar iyileşmeye devam edeceğini düşünüyoruz. Geçmiş zarar konusunda şu anda anlaşmamız gelecek dönemden mahsuplaşarak düşürülmesi. Likidite çerçevesinde opsiyonları değerlendiriyoruz. Dönem dönem likidite fazlası olduğu gibi projeksiyonlar farklılaşıyor.

FAİZ İNDİRİMİ AÇIKLAMASI

Uzun süre sıkı duruşu korumamız gerekecek. Bu demek değil ki faiz bu süreçte inmeyecek. Faiz indirim döngüsüne girildiği zaman da sıkı duruş korunabilir."

TCMB Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay'ın açıklamaları şöyle:

"Beklenti kısmı çok önemli. Burada profesyonellerin bu işi anladığı sonucuna varamayız. Hem gelişmiş ve hem de gelişmekte olan ülkerlerde bir enflasyon şoku yaşandı. Ortak noktalarda gelmekte olan enflasyon öngörülemedi. Fed’ de geçici dedi. İkinci ortak enflasyon zirveye çıktığında beklentiler karamsarlaşıyor. O hissiyat, beklenti anketlerinde ortalama, bir kısım beklenti bir kısım hissiyat. Düşük enflasyonlu ülkelerde beklenti bileşeni öne çıkıyor. Yüksek enflasyonda olanlarda hissiyat ağırlığı azalmamakta direniyor. Beklenti öne çıkamıyor. Bir de 12 ay sonrasına enflasyon oluşturmaya çalışıyorsunuz.

"ZORLAYARAK BUNU YAPMAYA ÇALIŞIYORUZ"

Enflasyon birikmeye başlıyor. 2 bilgi kaynağında geriden gelen bilgi ve öne doğru bilgi, yıllık enflasyon ve yıllıklandırılmış enflasyonda beklenti oluşturuyorsunuz. Düşük ve yüksek enflasyon ekonomilerinde yükseklerde yıllıklandırılımışı kullanmak daha düşük oluyor. Geriye bakma meyliniz daha fazla ve bu ayrışmalar ortaya çıkıyor. Bakın bir beklenti var, biri haklı biri haksız diyemezsiniz. Patikaya ne kadar uyumlu gidilirse o kadar olumlu olacak. Tahmin ve ara hedef ayrıştırmasını iyi yapmak lazım. Aralıkta kaldığımız sürece orta noktayı zorluyor gidemeyebiliriz ama zorluyoruz. Başkanın da belirttiği gibi belirsizliğin iki yönlü da arttığını gördük ve aralığını daraltmadık. Tahmin alıştırması muamelesi yapmamanızı rica ederiz. Yapılan şey o değil. Orta noktayı zorlayarak bunu yapmaya çalışıyoruz."

"KİRALARDA DÜŞÜŞ ÖNGÖRÜYORUZ"

TCMB Başkan Yardımcısı Hatice Karahan'ın açıklamaları şöyle:

"Kirayla ilgili olarak da takip ettiğimiz göstergelerde 3 öncü kiralık ilanlar online veriler, konut değerlemede kullanılan fiyat endeksi, ödeme sistemlerinde elde edilen, düşüş sinyalleri var. Gecikmeli olabiliyor öncü göstergelere göre kirada düşüş öngörüyoruz. Ek bir enflasyonist baskıya işaret etmiyor. Arz ve talep dengeleri etkili olabiilir. Arz tarafında sınırın kalkması baskıyı azaltabilir."