Yıllık TÜFE artışı, mayısta yüzde 73.5 ile Ekim 1998’den bu yana en yükseğe ulaştı

TÜİK’in dün açıkladığı “Tüketici Fiyat Endeksi, Mayıs 2022” raporu, resmi enflasyonun yükselmeyi sürdürdügünü gösterirken veri açıklama yöntemindeki değişiklikler büyük kuşkuyla karşılandı. 

Verilere göre, TÜFE’de 2022 yılı mayıs ayında önceki aya (aylık) kıyasla yüzde 2.98, Aralık 2021’e (5 aylık) kıyasla yüzde 35.64, Mayıs 2021’e (yıllık) kıyasla yüzde 73.5 ve 12 aylık ortalamalara kıyasla yüzde 39.33 artış oldu. Yıllık oran önceki ay yüzde 69.97 idi. Böylece mayıs ayıyla birlikte, yıllık bazda Ekim 1998’deki yüzde 76.6’dan sonraki en yüksek noktaya da ulaşılmış oldu:

• Paket turu unutun: Seçilmiş maddeler açısından aylık en yüksek artış yüzde 71.04 ile paket turlarda hesaplandı. Bunu yüzde 14.98 ile  havayolu yolcu taşımacılığı izledi. Aylık en çok düşüş ise yüzde 23.78 ile sebzelerde görüldü. Bunu da yüzde 13.13 ile yumurta izledi.
• Kira artışı yüzde 39: TÜFE 12 aylık ortalama üzerinden hesaplanan yasal kira artışı oranı, mayıs ayı itibarıyla kira sözleşmesi bitenler açısından yüzde 39.33 oldu. 
• ENAG’da yüzde 161: Alternatif veriler açıklaması nedeniyle TÜİK tarafından mahkemeye verilen, yayınlarının engellenmesi için yasal hazırlıklar yapılan Enflasyon Araştırma Grubu ise ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi’ndeki (E-TÜFE) artışı Mayıs 2022 için aylık yüzde 5.46, 12 aylık olarak da yüzde 160.76 ilan etti. TÜİK’in mayıs ayı enflasyon verileri özellikle düşük bulunan aylık artış açısından ekonomistleri şaşırtırken kurumun 409 maddeyi içeren “Madde Sepeti ve Ortalama Madde Fiyatları” ile “İstatistiki Bölgelere göre Tüketici Fiyat Endeksi ve Değişim Oranları”nı yayımdan kaldırması ise büyük kuşkuyla karşılandı. TÜİK’in bunu “EUROSTAT’a uyum” kapsamında yaptığı belirtilirken özellikle ekonomistler şeffaflık çağrısı yaptı.

DİKKAT ÇEKEN İSTİFA

Bu konuda DİSK-AR “TÜİK’in enflasyon hesabında dikkate alınan madde fiyat listesini açıklamaktan vazgeçmesi fiyatların karartılması anlamına geliyor” derken Uğur Gürses, “Güvensizlik derinleşiyor” ve “Şu sayılar olmasa enflasyonu ne güzel yönetirdik” dedi. ENAG ve İTO verilerine atıf yapan Dr. Mahfi Eğilmez ise şöyle devam etti: “TÜİK’in devletten tamamen ayrı, bağımsız yapıya kavuşturulması Merkez Bankası bağımsızlığı kadar önemli. Doğru ve güvenilir veri üretimi, gerçeklerin görülmesinin ve doğru politikaların uygulanmasının ilk ve en önemli koşuludur” dedi. Prof. Dr. Hakan Kara ise farklı bir noktaya dikkat çekerek “99 yıllık Cumhuriyet tarihinde enflasyonun şimdikinden daha hızlı arttığı tek bir dönem var: 2. Dünya Savaşı” dedi. 

Öte yandan Bloomberg’ün haberine göre, TÜİK’te TÜFE’yi hesaplayan birimin başındaki Mustafa Teke, birkaç gün önce görevinden istifa etti.