Sanayide çarklar durabilir!

Sonbaharın ilk günü doğalgaz ve elektriğe yapılan zamlarla başladı. Kış öncesi yapılan zamlar endişeleri de beraberinde getirdi. Sanayici elektriği yüzde 50, doğalgazı ise yüzde 50.8 daha pahalı kullanacak. İmalat sanayinde mevcut bir yavaşlama söz konusuyken yapılan zamlarla maliyetlerin artması enflasyona da etki edecek.

MALİYETİN TAMAMI TÜKETİCİNİN SIRTINA

Gazetemiz yazarı Prof. Dr. Veysel Ulusoy da yapılan zamların doğrudan tüketiciye yansıyacağını söyledi. İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) açıkladığı  İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi'ni hatırlatan Ulusoy "Bu indekse ve toptan eşya fiyatlarına baktığımızda geçişkenliğin yüzde 100 olduğunu görüyoruz. Yani üretici yüklendiği maliyetin yüzde 100'ünü tüketiciye yansıtıyor" dedi.

Üreticinin maliyetini tüketiciye yüklemeye devam edeceğini belirten Ulusoy "Doğalgaz ve elektriğe gelen zamlar birebir TÜFE'ye etki edecek ve bunun çok kısa bir zamanda etki edeceğini söylemek mümkün. Bu kış zor geçecek" ifadelerini kullandı. 

ÜRETİCİ ŞALTER İNDİREBİLİR

İktisatçı Evren Devrim Zelyut ise şöyle konuştu: "Türkiye'de fiyat sorunu var. Üretici yüksek maliyetten dolayı şalteri aşağı indirebilir. Hem ürünlerin fiyatı artıyor, hem hallkın parası yok, hem de sanayici ucuza üretiemiyor. Sanayicinin ürettiğini alacak gücü kalmamış bir kitle var türkiyede. AKP, bütün yaratılan milli hasılayı olgarklarına transfer ederek halkı yoksul bıraktı. Doğalgaz konutta bir buçuk yılda yüzde 216, elektrik üreten santrallerde yüzde bin 300, sanyide ise yüzde 900 zamlandı"

BAĞIMLILIK 3,5 KATINA ÇIKTI

Sanayici üretiminin önemli bir kısmını doğalgazdan elde edilen enerjiyle sağlıyor. Türkiye'de doğalgaz tüketimi 20 yılda 3 katından fazla arttı. 2002 yılında 17,4 milyar metreküp olan doğalgaz tüketimi 2021 yıl sonu itibariyle 59,8 milyar metreküpe ulaştı. 

Sanayi sektörünün 2021 yılındaki doğalgaz tüketimindeki payı ise yüzde 25 oldu. En çok doğalgaz tüketimi ise elektrik üretimi için doğalgaz santrallerinde gerçekleşti. Doğalgazla elektrik üreten santrallerinin tüketimdeki payı yüzde 33.

1 YILDA 2 KAT ARTIŞ 

Doğalgaza yapılan harcamalar da dikkat çekici. Geçen yıl toplamda 50,4 milyar dolar doğalgaz ithalatı harcaması yapıldığını söyledi. Bu yıl ise ilk 7 ayda yapılan harcama 54 milyar doları buldu. Yıl sonunda doğalgaz ithalatının yıllık 100 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor. Doğalgaz için yapılan harcama 1 yılda 2 katına çıktı.

Türkiye'nin en çok doğalgaz ithal ettiği ilk üç ülke sırasıyla Rusya, ABD ve İran. Kış aylarında doğalgaz tüketimi artarken, kendi iç talebine yetişmekte güçlük çeken İran geçen kış, teknik arıza gerekçesiyle Türkiye'ye doğalgazı 10 gün süreyke kesti. İran'dan yapılan doğalgaz ithalatı toplam ithalatın yüzde 14'ünü oluşturuyor. 

Türkiye, sert geçen kış koşullarının da etkisiyle 19 Ocak tarihinde 288 milyon metreküp doğalgaz tüketerek rekor kırdı. Konutlarda ise doğalgaz kullanımı yaygınlaşmaya devam ediyor.

SANAYİCİNİN ELEKTRİĞİ KESİLEBİLİR

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz, önümüzdeki kış olası doğalgaz kesintilerinin mümkün olduğunu söyledi.

Türkyılmaz, kullanılan doğalgazın yüzde 25'i kadar depolanması gerektiğine dikkat çekerek şöyle konuştu:

"Sanayide geçen sene gerçekleşen kesinti, enerji fiyatlarının yüksekliğinden kaynaklanmadı. İran bize verdiği gazı kesti ve biz de onu ikame edemedik. Bir plansızlık sonucu kesinti yaşandı. Bu sene benzer sorunların olması daha kuvvetli. Doğalgaz depoları tam olarak dolu değil. 60 milyar gaz tüketiyorsak 15 milyar depolama kapasitesi olmalı. Mevcut depolama kapasitesi 4 milyar metreküp. İnşaatı süren doğalgaz depolama tesisleri de bitirilmiş değil. BOTAŞ'ın projeleri bitirilemiyor"