Mevduat kredi faizi makası yükseldi

Merkez Bankası'nın politika faizi ile genişletici politikalar uyglaması ve makro ihtiyati tedbirlerlerle TL mevduatının artırılmasına yönelik hamleleri TL mevduat ve kredi faiz oranları arasındaki makas 6,44 puana yükselmiş durumda. TL mevduatta yüzde 50 oranın altında kalmak istemeyen bankaların, mevduat faiz oranlarını yüzde 30 kadar çıkarabilecekleri tahmin ediliyor.

Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın  haberine göre, TL mevduat faizi ile ticari kredi faizi arasındaki fark mevduat lehine açılmaya devam ederken Faiz oranları da son yılların en yüksek ve en düşük seviyelerine geldi. Bankaların önümüzdeki iki haftada TL mevduat faizinde yüzde 30’u aşması ve yarışın hızlanması bekleniyor.

Merkez Bankası’nın makroihtiyati tedbirleri ve politika faizi indirimi sonrasında 2 Aralık haftası itibariyle bankaların kurumsal kredi kartı ve KMH hariç ortalama ticari kredi faizi yüzde 15,48 ile 2 Ekim 2020 haftasının ardından en düşük seviyesine indi. TL mevduat faizinde ise yükseliş sürüyor. 3 aya kadar vadeli ortalama TL mevduat faizi yüzde 21,92 ile 26 Nisan 2019'dan bu yana en yüksek seviyesine çıktı. Yani ticari kredi faizi 24 ayın en düşüğüne gerilerken TL mevduat faizi de 44 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Bankacılık kaynakları önümüzdeki iki haftada TL mevduat faizlerinde artışın hızlanacağını ve yüzde 30’u aşan seviyelerde faiz oranları görüleceğin belirtirken bunun kısa vadeli de olsa TL mevduat sahibine avantaj sağlayacağını dile getirdi. TL mevduat faizi ile ticari kredi faizleri arasındaki makas ise 6.44 puana çıktı.

Merkez Bankası’nın ekim ortasıyla TL mevduat oranına yönelik üst üste getirdiği makroihtiyati önlemler bankaları hem akıl almaz yeni uygulamaları devreye almaya itmiş hem de TL mevduat yarışını hızlandırmıştı. Merkez Bankası hem bankalara TL mevduatta yüzde 50 oranının altında kaldıkları takdirde ek menkul kıymet tutma hem de yabancı para zorunlu karşılık tutarı üzerinden bankaya komisyon ödemeleri zorunluluğu getirdi. Yeni yılla birlikte TL mevduatta yüzde 50’nin altında kalan bankalar hem menkul kıymet alacak hem de yüksek komisyon ödeyecek.

18 Ekim haftasından sonra bankaların TL mevduata ödedikleri faiz oranı hızla arttı. Buna karşın Merkez Bankası’nın politika faizi indirimleriyle bankaların ticari kredi faizine ek menkul kıymet alma zorunluluğu olmadan uygulayabildikleri faiz oranı ise geriledi. Ticari kredi faizleri kurumsal kredi kartı ve KMH hariç 14 Ekim haftasından 2 Aralık haftasına kadar neredeyse 3 puan düşerek yüzde 15,48’e geldi. TL mevduat faizleri de aksi bir yol izledi ve 14 Ekim haftasından 2 Aralık haftasına gelene kadar 2.7 puan artarak yüzde 21,92’ye çıktı. Her iki faiz oranı da son dönemlerin en yüksek ve en düşük faiz oranı olarak öne çıkarken bilançoları olumsuz etkileyebilme potansiyeli barındıran mevduat faizinin kredi faizinin üzerinde olduğu makas ise açılmaya devam etti.

KAMU BANKALARINDA TİCARİ KREDİ BÜYÜME HIZI YÜZDE 42,61

Bu dönemde TL ticari kredi kullanımı ise özellikle kamu bankalarında hızlandı. Merkez Bankası verilerine göre TL ticari kredilerde 13 haftalık yıllıklandırılmış ve kur etkisinden arındırılmış büyüme sektör genelinde 2 Aralık itibariyle yüzde 26,25'e çıktı. Temmuzda Merkez Bankası'nın artırdığı makroihtiyati önlemler nedeniyle ticari kredi büyümesi yüzde 19'a kadar gerilemişti. Ancak ağustostaki faiz indirimi sonrasında yeniden bir ivme yakalandı. Böylece ticari kredi büyümesinde 13 haftalık yıllıklandırılmış kur etkisinden arındırılmış büyüme yüzde 30 sınırına kadar yaklaştı.

Kamu bankalarında da makroihtiyati önlemlerin ardından 13 haftalık yıllıklandırılmış kur etkisinden arındırılmış ticari kredi büyümesi yüzde 25'lere kadar gerilese de eylüldeki faiz indirimi sonrasında ivmesi arttı. 2 Aralık haftasında ise ticari kredi büyüme hızı yüzde 42,61 ile temmuzda makroihtiyati önlemler öncesindeki seviyeyi yakaladı. Özel bankalar ise kamu bankalarının aksine ticari kredi büyümesinde hız kesti. Özel bankaların 13 haftalık yıllıklandırılmış ticari kredi büyümesi 2 Aralık haftası itibariyle yüzde 11,98 oldu. Haziranda yüzde 47'ye varan büyüme hızı hızla yavaşladı.

Bankacılık sektörü kaynakları Merkez Bankası ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan (BDDK) TL mevduat faizlerine yönelik uyarılar geldiğini dile getirirken TL mevduat oranını tutturma çabasında olan bankacılık sektörünün faiz yarışının süreceğini vurguladı. TL mevduat oranının yanı sıra özellikle yılsonu bilanço düzeltme döneminin de TL mevduat faiz yarışının daha da ivmelenmesine neden olacağına işaret eden bankacılık kaynakları yeni yıllın ilk ayının ardından bu durumun biraz daha normale dönmesini bekliyor.

TİCARİ KURULUŞLARIN TL MEVDUATI YILBAŞINDAN BU YANA YÜZDE 152.55 ARTTI

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre ticari kuruluşların TL mevduatı 14 Ekim haftasından bu yana yani 7 haftada yüzde 14,08 büyüme kaydetti. Ticari kuruluşların TL mevduatı 1 trilyon 477,5 milyar liraya yükselirken yılbaşından bu yana ise artış yüzde 152,55 olarak hesaplandı. 14 Ekim haftasından bu yana ise 182.4 milyar liralık mevduat büyümesi gözlendi. Kamu bankalarında ticari kuruluşların yılbaşından bu yana TL mevduatı yüzde 183 arttı ve 636 milyar liraya yükseldi. 14 Ekim'den bu yana en hızlı TL mevduat büyümesi ise kamu mevduat bankalarında yaşandı. Kamu mevduat bankalarının ticari kuruluşların 7 haftalık TL mevduat büyümesi yüzde 22,7 oldu. Yabancı mevduat bankalarının ticari kuruluşların TL mevduatında yılbaşından bu yana gösterdiği büyüme performansı yüzde 162,3 oldu. 14 Ekim'den bu yana ise ticari kuruluşların TL mevduatında yabancı mevduat bankalarının büyüme hızı ise yüzde 10,45. Ticari kuruluşların yabancı mevduat bankalarındaki TL mevduatı 304.5 milyar lira oldu. Yerli özel mevduat bankalarının yılbaşından bu yana ticari kuruluşların TL mevduatında artışı yüzde 100,7 olarak hesaplandı. 14 Ekim haftasından bu yana ise özel mevduat bankalarının ticari kuruluşların TL mevduatındaki büyümesi yüzde 6,61 seviyesinde. Özel yerli mevduat bankalarında ticari kuruluşların 399.1 milyar liralık TL mevduatı bulunuyor.