Küresel dolar hareketlerine rağmen TL'de iktidar yönlendirmesi

TCMB'nin önümüzdeki haftaki faiz kararı öncesi bugün açıklanacak piyasa katılımcı anketinde enflasyon beklentilerinde bozulmanın hangi seviyede olduğu takip edilecek.

Küresel piyasalarda dolar, yatırımcıların uzun pozisyonları kapaması ve şimdilik bu yıl için faiz artırımlarının tamamen fiyatlanmış olduğu yönünde değerlendirmede bulunmasıyla haftalık bazda sekiz ayın en büyük düşüşüne hazırlanıyor.

Bu hafta açıklanan ABD enflasyon verilerinin enflasyonun 1980'lerin başından bu yana en yüksek seviyede olduğunu göstermesi ile görülen satışlar doların özellikle euro karşısında ana destek seviyelerine gerilemesine neden oldu ve işlemciler daha net bir trend görülene kadar pozisyonlarını azalttı.

ABD'nin 10 yıllık Hazine tahvillerinin getirileri ise yüzde 1.725 seviyesini kaydetti ve Pazartesi günü kaydedilen iki yılın zirve seviyelerine yaklaşarak yatırımcıların hareketli teknoloji ve belirgin büyüme gösteren hisse senetlerinden devlet tahvili gibi güvenli varlıklara yöneldiğine işaret etti.

TL, ARTIK KAMU TARAFINDAN YÖNLENDİRİLİYOR

Küresel dolar hareketlerine rağmen TL lokal gelişmelerle yön buluyor.

TL'nin sürekli artan negatif getiri etkisi ve enflasyonda daha da yükseliş yaşanabileceği beklentisiyle dolar/TL geçen hafta 14 seviyesine doğru yükseliş yaşamıştı. Bu yükseliş kurun TCMB'nin resmi olarak açıklanan ve açıklanmayan müdahaleleri ile 18.4'ten 10'a yakın seviyelere kadar düşmesinin ardından gelmişti.

Kur daha sonra ise 13.5-14 civarında yatay bir seyre geçti. Dolar/TL bu sabah 13.50/13.62 seviyesinde işlem gördü. Aynı saatte euro/TL 15.49/15.59 seviyesindeydi.

Birçok bankacı TL'nin artık kamu tarafından yönlendirilen bir para birimi olduğu görüşünde ve bu sürecin sonunda nasıl bir denge oluşacağı bankacılar için net değil.

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ise Bloomberg ile gerçekleştirdiği söyleşide kamu bankalarının dolar kuru 14'e yaklaştığı zamanlarda döviz satışı yapıp yapmadıkları sorurusuna "izleyici olmayacakları" yanıtını verdi ve şöyle dedi:

"Sen git bak bakalım Londra'da hükümet oturuyor mu, Washington'da, Berlin'de, Moskova'da ne yaptıklarını zannediyorlar? 'Hiç bir şey yapma izle' istedikleri gibi dövsünler, istedikleri gibi seninle oyun oynasınlar, ben serbest piyasayım... Yok öyle bir şey. Türkiye Cumhuriyeti askeri alanlarda ihtiyaç duyulduğu zaman nasıl adımlar atıyorsa, ekonomisinin de kendisiyle ilgili atılacak adımlarda her türlü enstrümanı kullanma hakkı ve yetkisi vardır."

TCMB'NİN KAYIPLARI SÜRÜYOR

TCMB Aralık ayında zaten negatifte bulunan rezervlerinden 20 milyar dolara yakın daha kayba uğradı. Bu kayıpların bir kısmı resmi müdahale olarak açıklanırken, özellikle 20 Aralık sonrası için olan kısmı için ise TCMB'den bir açıklama gelmedi. TCMB rezerv kayıplarının telafisi için ise ihracat döviz gelirlerinin yüzde 25'ini satın alacağını açıkladı.

KURUMLAR VERGİ AVANTAJINI KULLANACAK MI?

Döviz talebini azaltmak için atılan adımlar kapsamında başlatılan kur korumalı mevduat sistemine bireylerin ardından hafta başında şirketlerin içinde bulunduğu tüzel kişiler de dahil edildi.

Dün kurumların DTH dönüşüne ilişkin yasal düzenleme de TBMM'ye sunuldu. Böylece bireysellerden sonra kurumsallar için de dövizden TL'ye geçiş teşvik edilirken, kur riski ise yine kamu tarafından üstlenilmiş olacak. Ayrıca kur değerlemesi sonucu hesaplanan kur farkı kazançları kurumlar vergisinden istisna getirilmesine için de düzenleme yer alıyr. En kısa vade 3 aya çekilirken kurumlar vergisinde istisna TL'ye dönüşün 17 Şubat 2022 tarihine kadar yapılması durumunda, 2021 yılı son geçici vergi dönemi için yararlanılabilecek.

Şirket ve kurumların döviz mevduatı 2021 sonunda yaklaşık 90 milyar dolar seviyesindeydi. Bankacılar vergi avatajının "büyük" olduğunu bu nedenle kurumların bu yönde bir adımı olup olmayacağının piyasada takip edilmesi gerektiğini belirtiyor.

Nebati ise kur korumalı mevduat uygulamasından Çarşamba akşamına kadar yaklaşık 300,000 kişinin yararlandığını ve miktarın 126 milyar TL'yi aştığını belirtti ve şöyle dedi:

"Şunu gösteriyor; günde ortalama 10 milyar TL sisteme dahil oluyor. Bunun yaklaşık %15'i DTH'lardan geliyor. TL'den dövize gidecekler artı, dövizden buraya gelenler var, bu çok önemli ve iyi bir para."

RİSK UNSURU OLARAK İZLENİYOR

Enflasyonun yüzde 36'ya yükselerek yaklaşık 20 yılın en hızlı artışını kaydetmesine karşılık, TCMB'nin 22 puan daha düşük olan politika faizini artırmayacağı beklentisi geçen yıl keskin şekilde yüzde 44 değer kaybeden TL'nin cazibesini ortadan kaldırarak zayıf seyre yol açtı.

Piyasa yeni enstrümanların bireysel döviz panik alımlarını durduğunu sınırlı bir DTH çözülmesi de yarattığını beliryor. DTH çözülmesi dün TCMB tarafından açıklanan verilere göre, geçen hafta için yaklaşık 3 milyar dolar. Bu sürecin devamı piyasa tarafından yakından izleniyor. Ancak TL'nin mevcut getisinin enflasyona oranla ciddi aşağıda olması hala risk unsuru olarak izleniyor.

İYİCE DÜŞMESİNE YOL AÇACAK

Ekonomistler enflasyonun mayıs ayına kadar yüzde 50'ye yükselebileceği uyarısında bulunurlarken, bu durum TL'nin zaten negatifte olan getirisinin iyice düşmesine yol açacak.