Prof. Dr. Yalçın Karatepe'den sosyal konut projesinin perde arkası

Milyonlar barınma krizi yaşıyor. Gençler, yeni evli çiftler, emekliliğe ayrılanlar artık ev sahibi olma hayali bile kuramaz duruma geldi. Milyonlarca ücretli çalışan kirasını dahi ödeyemiyor. Hükümet kanadı ise kitleselleşen barınma sorununa karşı çözümü ‘yüzyılın en büyüğü’ şeklinde propagandasını yaptığı ‘sosyal konut projesinde’ buldu. Bu projeye göre 2023-2028 yılları arasında 500 bin konut, 250 bin konut yapılması için arsa ve 50 bin iş yeri sağlanacak. Ancak projeye yönelik birçok soru işareti mevcut.

İHALE, ÜSTLENECİ, ARAZİ, MALİYET BELLİ DEĞİL

Prof. Dr. Yalçın Karatepe projenin henüz ihale sürecinin dahi belirsiz olduğunu hatırlatarak “Seçim yatırımı olan bu projede konutlar sahiplerine teslim edilmeyecek” değerlendirmesinde bulundu. 

Karatepe şöyle konuştu: “Projenin hayata geçirilme olasılığı düşük. Konutlar hangi arazilere yapılacak, ihale ne zaman başlayacak, kimler ihaleye katılacak, maliyeti ne olacak belirsizliğini koruyor. Ancak haziran ayına kadar kuralar çekilecek, belli alanlara belki temeller atılacak, reklam panolarına bu evlerin ne kadar güzel olacağına yönelik görseller asılacak. İktidar için uzun süreye yayılan ve seçmen algısına oynayabilecekleri bir proje. Konut için kuraya katılan yurttaşların evlere sahip olmak için iktidara yönelik siyasi yaklaşımlarını dahi etkileyebilir. Seçimlerden sonra ise iktidar kazanırsa projenin yavaşlayacağını düşünüyorum. İktidar değişikliğinde ise yeni gelenlerin konut krizi sorununa yaklaşımı farklı olacaktır.”

DAR GELİRLİ PROJEDEN YARARLANAMAZ

Proje kapsamında ödemelere yönelik de bir yanılgı olduğunu vurgulayan Karatepe “Erdoğan’ın yaptığı açıklamada ödemelerin 240 ay boynca sabit kalacağına yönelik bir algı oluştu. Ancak akşam TOKİ Başkanı açıklama yaparak 6 ayda bir memur maaşlarına yapılan enflasyon farkı kadar artış yapılacağını belirtti. Dar gelirlilerin de bu evlere sahip olması mümkün görünmüyor. Çünkü zaten yapılacak evlere en erken 2 yıl içerisinde girilecek. 5500 lira asgari ücret alacak, kira ödeyecek ve bir yandan da bu taksitlerle uğraşacak” dedi.

ÖNCE ALIM GÜCÜ ARTIRILMALI

Karatepe konut krizinin temel nedeninin ekonomi politikaları olduğunu belirterek “Faiz ve enflasyon politikaları sonucu insanlar elindeki birikmin erimemesi için gayrimenkule yöneldi, yatırımı buraya yaptı ve fiyatlar katlandı. Alım gücü ise eriyor. Konut krizi sorununu çözüme ulaştırmak için önce ayakları yere basan bir ekonomi politikasıyla insanların alım gücünü artırmak gerekir” diye konuştu. 

İPOTEKLİ KONUT SATIŞINDA BÜYÜK ARTIŞ

Merkez Bankası’nın faiz indirimleri sonucu döviz kuru fırlarken konut fiyatları da katlandı. İpotekli konut satışında da ciddi artış gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2022 yılı Haziran ayında 40 bin 610 ipotekli konut satışı gerçekleşti. İpotekli konut satışı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 40 arttı. Konut almak için çekilen kredinin ödeneceğine dair bankaya taahhüt veriliyor. Kredinin alındığı banka, kredi borcu bitene kadar konutun sahibi oluyor.

BİTİRİLEMEYEN PROJELER

TOKİ başladığı her projeyi bitiremiyor. Son olarak temmuz ayında Kocaeli’ne bağlı Körfez ilçesinde yapımına başlanan ancak bir türlü bitirilemeyen İlimtepe TOKİ projesi Meclis gündemine gelmişti. Projeye katılıp kura yöntemiyle hak kazanan yurttaşlar ödeme yapmalarına rağmen 3 yıldır bitirlemeyen proje nedeniyle mağduriyet yaşıyor.

Zonguldak’ın merkez ilçesinde yürütülmekte olan TOKİ projesi de bir türlü bitirilememesi üzerine geçen mayıs ayında Meclis gündemine taşınmıştı.