İPA'dan çarpıcı rapor... Emekli sefalet 'altın'da: 2010'da 11,4 gram altın alabilen emekli, şimdi 4,4 gram alabiliyor

İstanbul Planlama Ajansı "İstanbul’da Emekli Olmak 2024" başlıklı bir rapor yayımladı.

Rapora göre, 2010 yılında en düşük emekli aylığıyla 11,4 gram altın veya 453 dolar alınabilirken günümüzde bu durum 4,4 gram altın veya 319 dolara geriledi.

Son 15 yıldaki dolar enflasyonu da hesaba katılırsa emekli maaşının satın alım gücünün dolara oranla çok daha fazla düştüğü görüldü.

ALTI HANEDEN BİRİ SADECE EMEKLİ AYLIĞI ILE GEÇİNİYOR

Raporda, İstanbul’da aktif çalışan bir birey olmayan ve sadece emekli aylığı ile geçinen 811.040 hanenin olduğu ölçüldü. Sadece emekli aylığı ile geçinen hane oranı ise tüm haneler içerisinde yüzde 16,8 olarak hesaplandı. Her 10 haneden 1’inin ise en düşük emekli aylığı ile geçinen emekli haneler olduğu görüldü.

ÖLÜM AYLIĞI ALANLARIN ORANI YÜZDE 5 OLDU

İstanbul’da emeklilerin de dahil olduğu yaşlılık aylığı alanların 2 milyon 420 bin kişi olduğu belirtilirken toplamda her beş kişiden birinin aktif olarak çalışmadığı, pasif gelire sahip sigortalı oldukları aktarıldı.

İSTANBUL’DA ÇALIŞAN EMEKLİLER

İstanbul’da yaşlılık veya emeklilik aylığına hak kazanmış yurttaşalrın yüzde 28,4’ünün resmi olarak çalışmaya devam ettiği ifade edildi.

Türkiye ve İstanbul’da EYT’den faydalanan her iki kişiden biri resmi olarak çalışmaya devam etmeye karar verdiği gözlemlendi.

İPA'nın SGK verileri üzerinden hesaplamalarına göre İstanbul’da 2023 yılında 507 bin 574 kişi EYT Kanunundan faydalandı. Bunların yüzde 52,2’si ise resmi olarak çalışmaya devam etti.  Türkiye’de EYT Kanunundan faydalanan emeklilerin resmi olarak çalışmaya devam etme oranının ise yüzde 47,9’da kaldığı görüldü.

En düşük emekli maaşı asgari ücretin neredeyse yarısı seviyesinde kaldı.

2010 yılında asgari ücretten daha fazla olan en düşük emekli aylığının, geçtiğimiz 15 sene içerisinde bir asgari ücretin neredeyse yarısına denk geldiği görüldü. 2010 yılında 680,3 TL olan en düşük emekli aylığı 2024 yılında 10.000 TL olurken asgari ücret 587,85 TL’den 17.002 TL’ye yükseldi.

YILLARA GÖRE EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞININ ASGARİ ÜCRETE ORANI

ORTALAMA BİR KONUTUN EMEKLİ MAAŞI ÜZERINDEN DEĞERİ

İstanbul’da 100 m2‘lik ortalama bir konut fiyatı 2010 yılında 224 emekli maaşına denk gelirken 2022 yılında 672 emekli maaşına yükselmiştir. Geçtiğimiz iki yılda konut fiyatlarının yükseliş hızındaki azalma sebebiyle günümüzde 100 m2’lik bir konut fiyatı 460 adet en düşük emekli maaşına denk gelmektedir. 

İSTANBUL’DA EMEKLİ MAAŞIYLA GEÇİNEN BEŞ HANEDEN BİRİ KİRACI 

Emekli olduğunu ve hanede çalışan olmadığını söyleyen emekli hanelerin mülkiyet durumuna bakıldığında bu hanelerin %18,3’ünün kiracı olduğu görüldü. İstanbul’da sadece emekli maaşıyla geçinen toplam kiracı hane sayısı ise 148.420 olarak hesaplandı. 

EMEKLİ HANELERİN YAŞAM MALİYETI 24.991 TL

İstanbul’da kiracı olan iki kişilik emekli hanesinin ortalama yaşam maliyeti nisan ayında 24.991 TL olarak hesaplandı. 

EMEKLİLERİN KAYGI SEVİYELERI ORTALAMANIN ÜZERİNDE

Emeklilik sebebiyle çalışmayan vatandaşların duygudurum istatistiklerinin İstanbul ortalamasıyla benzer seyrettiği görüldü. Emeklilerin olumlu duyguları ortalamanın altındayken kaygı seviyeleri İstanbul ortalamasının üzerinde oldu. Emeklilerin stres seviyeleri daha düşük, üzüntü seviyeleri ise İstanbul ortalamasıyla aynı oldu. Çalışma hayatından uzaklaşmış ve düzenli gelir sahibi olan İstanbullu emeklilerin duygudurum seviyelerinin İstanbul ortalamasına yaklaşması dikkat çekti.