İngiltere hükümetinin ekonomi politikası ‘uluslararası alay konusu oldu’

James Landale | BBC Diplomasi Muhabiri

İngiltere’de Liz Truss’ın başbakan olmasından sonra uygulanan ekonomi politikası, diğer ülkelerden siyasetçilerin de eleştirilerini topladı.

Konuştuğum bir İngiliz diplomat “Alay konusu olduk. Diğer ülkelerden diplomatlar ironik bir şaşkınlıkla ‘Ülkenizde neler oluyor?’ diye soruyorlar. Durumu anlattığımda ise ‘Ortalık sakinleşene, bir plan ortaya çıkana kadar bekleyelim’ diyorlar” dedi.

Bazı siyasetçiler ise İngiltere ekonomisinin durumunu açıkça bir şaka konusu yapmaktan çekinmiyor.

Avrupa Birliği tarihindeki en büyük ekonomik krizlerden birini yaşamış ve yıllarca hem AB hem de Uluslararası Para Fonu’ndan (IMF) finansmana muhtaç kalmış Yunanistan’ın başbakanı Kiryakos Miçotakis “IMF’yle iş yapma konusunda deneyimli birilerine ihtiyacınız olursa buradayız” dedi.

IMF son dönemde İngiltere’nin ekonomik görünümüyle ilgili uyarılar yayınlamıştı.

IMF’nin kurtarma programını uygulayan ve görüşmeler için ABD’ye giden Mısır delegasyonu da “Bizim para birimimiz İngiltere’ninkinden daha stabil” ifadelerini kullandı.

ABD Başkanı Joe Biden da Truss’ın ekonomi politikası için “bir hata” dedi.

Oregon’da dondurma yerken konuşan Biden, böylesi bir dönemde en zenginlerden alınan verginin azaltılmasının doğru olmadığını, Truss’ın planının başından beri yanlış olduğunu söyledi.

ABD Başkanı Biden vergileri azaltmaya karşı bir siyasetçi olarak bilinse de bir ABD başkanının, Washington’ın en büyük müttefiklerinden birini böylesine açıkça eleştirmesi sıra dışı bir durum.

Bazı diplomatlar ise görevlendirildikleri ülkenin iç işlerine karışmamak gibi temel bir prensibi bile çiğnemeye başladı.

Almanya’nın Londra’daki büyükelçisi Miguel Berger, Truss’ın ekonomi politikalarından endişe duyduğunu, Alman hükümetinin bu politikalardan geri dönüş beklediğini söyledi.

Yabancı diplomatlar ve bakanlar, İngiltere’nin uluslararası sahnedeki eski rolünü özlediklerini belirtiyor.

Hafta sonu konuştuğum bir Avrupa ülkesinin dışişleri bakanı “İngiltere uyanmalı! Dünya yangın yerine dönüştü ve İngiltere’ye ihtiyacımız var” dedi.

İngiltere’de Liz Truss’ın geçen ay atadığı Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng, Truss’ın vadettiği vergi kesintilerini içeren bir mini bütçe hazırlamış, vergi kesintilerinin bütçe finansmanı için daha fazla borçlanma gerektirecek olması, halihazırda büyük bir borç yükü altında bulunan İngiltere ekonomisi hakkındaki endişeleri artırmış ve İngiliz sterlini hızlı bir şekilde değer kaybetmişti.

Ekonomik çalkantılarla geçen iki haftanın ardından Başbakan Truss, Kwarteng’i görevden alarak yerine bu yazki Muhafazakar Parti başkanlık yarışında rakibi olan Rishi Sunak’ın destekçisi Jeremy Hunt’ı atamıştı.

Hunt bu yıl Maliye Bakanı sıfatını taşıyan dördüncü kişi oldu. Ülkede 1827'den beri bir yılda dört ayrı Maliye Bakanı olduğu görülmemişti.

Hunt hafta sonu BBC’ye verdiği demeçte, Truss’ın söz verdiğinin aksine vergilerin hızlı bir şekilde düşürülemeyeceğini ve bazı kamu harcamalarında kesintiye gitmek gerekebileceğini söylemişti.

BBC bu haber için Dışişleri Bakanlığı’ndan da görüş almak istedi fakat bakanlık sorularımızı yanıtsız bıraktı.