İktidarın 'dar gelirli paketi'nde gerçekler çok başka

Yurttaşın içinde yüzdüğü borç düzeyini gösteren veriler, iktidarın ekim ayında Meclis’e getireceği ve dar gelirlilerin bütün borç sorunlarını çözecekmiş gibi sunduğu paketi fazlasıyla aşıyor.

İşte öne çıkan detaylar:

İcrada patlama: Yeni icra düzenlemesiyle 5 milyona yakın ailenin 2 bin liraya kadar olan borçlarının icradan düşeceği belirtiliyor. Bununla 9 milyon icra dosyasının tasfiye edileceği dile getiriliyor. Ancak sadece ocak-ağustos döneminde icra ve iflas dairelerine toplam 5.6 milyon yeni dosya geldi. Yeni gelen dosya sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25 arttı. İcra dairelerinde derdest bulunan dosya sayısı ise son bir yılda 1.4 milyon artarak 24 milyon 94 bine çıktı. 

Yeni vergi kapıda: Ailelerin borçlu olduğu şirketler, icraya verdikleri alacaklarını muhasebe kayıtlarında gider gösterecek ve vergiden düşecek. Böylece borcu kamu üstlenecek. 2022 bütçesinde istisna ve muafiyet gibi gerekçelerle bu yıl için vazgeçilen vergi tutarı (vergi harcaması) 335.9 milyar TL olarak açıklanmıştı. Ancak haziranda ek bütçenin görüşmeleri sırasında bu toplam 241.3 milyar lira olarak duyuruldu. Böylece vazgeçilen verginin 94.6 milyar lirasının yeniden toplanmasına karar verildi. Şimdi yurttaşın 30 milyar lira düzeyindeki icralık borcunun tasfiye edileceği, bu borcun da kamu tarafından karşılanacağı açıklandı. İktidar vergiden yine vazgeçmiş oldu. Ancak bütçe dengesinin tutturulabilmesi için vazgeçilen verginin, başka kalemlerden karşılanması gerekiyor. Vazgeçilen vergi, yurttaşın diğer cebinden çıkacak.  

33 milyar TL: 1 milyona yakın yurttaşın varlık yönetim şirketlerine (VYŞ) devredilen 2 bin 500 liraya kadar olan icralık borçları devlet tarafından karşılanacak. Bu şirketlerin tahsil etmeye çalıştığı toplam borç 32.9 milyar lira. 2 bin 500 lira, bu borç dağı karşısında “devede kulak” kalıyor. 

Kredi kartı: Yurttaşın bankalara ve finansman şirketlerine olan toplam borçları 1.2 trilyon lira. Bu borcun 972 milyar lirası bireysel (konut, otomobil, ihtiyaç) kredilerinden, 313 milyar lirası da kredi kartı borçlarından oluşuyor. Sadece bir haftada tüketici kredilerinde 6.5 milyar lira, kredi kartı borçlarında ise 7.4 milyar lira artış yaşandı. Yurttaşın vadesinde ödeyemediği için bankalar tarafından icraya verilen takipteki borçları 29.4 milyar lira. Sadece 6 ayda 856 bin kişi bankalara borcunu ödeyemediği için takibe alındı. 

4.1 milyon kişi: Bankalar tarafından kredi kartı, tüketici kartı borcunu ödeyemedikleri için önceki yıllarda yasal takibe alınan ve borcunu hâlâ ödeyememiş olanların sayısı 4.1 milyon. Yurttaşın bankalara, finansman şirketlerine, VYŞ’lere ve TOKİ’ye olan toplam borcu ise 1.3 trilyon lira düzeyinde. Yurttaşın bankalara olan borcunda yıl başından bu yana 259 milyar liralık, toplam borçlarında ise 261 milyar liralık artış oldu.