İhracatta kısıtlama kararı domatesin ardından zeytinyağı üreticisini vuracak: Zeytin dalda kalacak

İktidar zeytinyağında fiyat artışının önüne geçebilmek için ihracat yasağı getiriyor. Son 3 yılda 4 kez ihracat yasağı uygulandı. Ancak çözüm olmadı. Bu yıl üreticinin tepkisi üzerine 1 Kasım 2024 tarihine kadar 50 bin ton kota verildi. Zeytinyağında ihracata getirilen yasak üreticiye de tüketiciye de yaramıyor. Dün itibariyle ortalama bir markanın ürünü olan naturel sızma zeytinyağının litresi 399 liraydı. Riviera zeytinyağının litresi 337 lira. Buna karşın Ege’de üreticiler zeytinyağını toptancıya satmak istediklerinde fiyat 200 liranın, hatta 150 liranın da altına iniyor. Üstelik bu fiyat kaliteli zeytinyağı için veriliyor. Üreticiden düşük fiyata alınan zeytinyağı markette ise iki katı fiyata satılıyor. Diğer yandan üretim maliyetleri yüksek. İşçilik maliyeti bir kişi için günlük 1500 lirayı aşıyor. Bunun yanı sıra mazot, gübre, ilaç maliyeti de bulunuyor. Düşük fiyattan zeytinyağını satmak istemeyen üretici stokta tutuyor. Ancak bu yıl zeytinde “var yılı.” Ekim ayı ile birlikte hasat sezonu da açılacak. Üretici sezona stokla girecek. Mayıs ayında yapılan açıklamalarda stoğun 200 bin ton olduğuna işaret ediliyordu. Bu yıl 400 bin ton civarında rekolte bekleniyor.    

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi, CHP Manisa Milletvekili Vehbi Bakırlıoğlu da domateste yaşanan krizin gerekli önemler alınmazsa önümüzdeki aylarda sezonu başlayacak olan zeytinyağında da yaşanacağına dikkat çekti. İhracat engeli kalkmazsa sezona zaten stokla giren üreticilerin elinde bulunan yağlarla birlikte fiyatların üreticiler için oldukça düşeceğini vurgulayan Bakırlıoğlu “İktidar kendi yarattığı enflasyonist ortamdaki zeytinyağı fiyatlarını dengelemek için ihracat yasağına sarıldı ama yasağa rağmen raflardaki yağ fiyatlarında düşüş olmadı. Ayrıca üreticilerimiz dış pazardaki müşterilerinden de oldu. Yanlış uygulanan politikalar yüzünden hem üretici hem de yurttaş mağdur edildi” dedi.

Aynı hataların domates, kavun ve hububat ürünlerinde de yaşandığına işaret eden Bakırlıoğlu, şöyle devam etti:

“İktidar yarattığı ekonomik krizin çözümünü, üreticilerimizin ihracatına kota koyarak arıyor. Attıkları her yanlış adım üreticimizin sırtına yeni bir yük olarak dönüyor. Domateste alınan ihracat kotası kararı nedeniyle, üreticiler ürünlerini toplamayıp, tarlalarını sürüyor. Üreticilerimiz bu pazarı şu anda Hindistan’a kaptırdı. İktidar iç piyasadaki fiyatları baskılamak adına aldığı bu ihracat yasağı kararını sürdürmeye devam ederse aynı senaryo önümüzdeki ay zeytinyağında da yaşanacak.”

Bakırlıoğlu, geçen dönemde yapılan kısıtlamalardan sonra ihracatta yüzde 70 azalma yaşandığını kaydetti. Üreticilerin dış pazardaki müşterilerini kaybetmeye başladığına işaret eden Bakırlıoğlu, “9-10 euroya satılacak zeytinyağı, stokta kaldı. İktidarı uyarıyoruz, domatesteki uyarılarımızı dikkate almadınız. Üreticilerimiz domatesini tarlada bıraktı. Şimdi zeytinyağında aynı sürece doğru sürükleniyoruz. Bu sene zeytin sezonunun verimli geçeceği öngörülüyor. Yasağı hemen kaldırın ve üreticilerimizi elinde stokla sezona girmeye mecbur bırakmayın. Yoksa bu girdi ve toplama maliyetleriyle zeytin de dalında kalacak” diye konuştu.