Hijyenik pedlere yüzde 10'luk KDV indirimi sonrası fiyatlar: TÜİK'e göre düştü, market raflarına göre zamlandı (24 Mayıs 2022)

Hijyenik ped ve hijyen ürünlerinde KDV’nin yüzde 18’den yüzde 8’e düşürülmesinin üzerinden iki aya yakın zaman geçti. Resmi Gazete’de 29 Mart’ta yayımlanan kararın ardından yüzde 10’luk indirim market raflarına yansıdı ancak iki ayın ardından gelen zamlar nedeniyle fiyatlar KDV indirimi öncesindeki fiyatları da aştı.

Yüzde 10’luk KDV indirimi, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine de yansımadı. TÜİK’in madde sepetinde “hijyenik kadın bağı”nın Mart 2022’deki birim fiyatı 1,3339 TL iken Nisan 2022’deki birim fiyatı 1,2928 TL oldu. Buna göre KDV indirimi, bir ayda yüzde 3,1’lik indirim sağladı.

İki ayın ardından market raflarına ise indirim değil zam yansıdı. ANKA Haber Ajansı, KDV indirimi öncesi ve sonrası fiyatları karşılaştırdı. 29 Mart’ta, KDV indirimi öncesi markette birim fiyatı 2,11 TL olan orta uzunlukta ve orta emicilikte bir hijyenik ped, 1 Nisan’da KDV indiriminin yürürlüğe girmesinin ardından birim fiyatı 1,94 TL’den satılmaya başlandı. Aynı ürünün, aynı markette 24 Mayıs’ta birim fiyatı 2,49 TL oldu. Buna göre ürün, KDV indirimin ardından yüzde 28 zamlandı.

"İNDİRİMİN YANSIMAYACAĞINA EMİNDİK"

Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği üyesi Avukat Ezgi Sağcan yaptığı değerlendirmede, KDV indiriminin çözüm olmayacağını en baştan söylediklerini ifade etti. Sağcan, şöyle dedi:

"Biz Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği olarak regl yoksulluğu konusunda bir süredir mücadele yürütüyoruz. KDV indirimi talep edildiğinde sadece bu hedef alındığında üreticilerin bu indirimi yansıtmayacağına emindik. Kaldı ki KDV indirimi de çok büyük bir indirime yol açmıyor net tutar üzerinden bakarsak. O yüzden beklediğimiz şey oldu, KDV indirimi yine tüketiciye yansıtılmadı üretici tarafından.

"DEVLET TALEP EDEN GRUP İÇİN ÜCRETSİZ SAĞLAMALI"

Avukat Sağcan sözlerine şöyle devam etti:

"Bizim önerimiz şu, devletin ücretsiz olarak özellikle talep eden grup için sağlaması. Bu nedenle Sağlık Bakanlığı’na ve Ticaret Bakanlığı’na başvuruda bulunmuştuk. Sağlık Bakanlığı’na yaptığımız başvuruda dedik ki ‘Aylık bir döngüde bir kadının, kız çocuğunun pede olan ihtiyacı yaklaşık 30-35 adettir ve bu 30-35 pedi Aile Sağlığı merkezlerinden  (ASM) ya da eczanelerden ulaşabilecek şekilde talep eden kişiler için sağlayın.’ ASM’lerde bütün aile bireylerinin kayıtları var ve bu aile bireylerinden özellikle erkek olanlar gidip aylık 20 adede kadar kondom temin edebiliyorlar. Yani buna benzer bir uygulama zaten yapıyor. Bunun ped için olmasını istedik biz de. Piyasa için de bizim bir önerimiz vardı. Yapılması gereken fiyat artışının devlet tarafından denetlenmesidir. Ticaret Bakanlığı’ndan da şunu talep ettik. Bir tavan fiyat uygulaması getirin. Tavan fiyat uygulamasıyla pedlerdeki fiyat artışının önüne geçin. Bir yandan da kalite denetimi yapın ki bu fiyat artışı olmadığı taktirde firmalar kalitesiz ürün üretmekten kaçınsınlar. Dolayısıyla isteyen piyasadan temin etsin fakat kontrollü bir şekilde isteyen de ASM’lerden ücretsiz olarak temin etsin istiyoruz."

"PEDE ERİŞİM İNSANIN ONURUYLA YAŞAMASI İÇİN BİR ZORUNLULUK"

Pede erişimin günümüz toplumunda ekmeğe ve suya erişim gibi bir insan hakkı olduğunu belirten Sağcan, "Bunlar artık lüks değil. Dünyanın her yerinde üretiliyor artık. Bir hammadde sorunu yok bu ürünün temini ile ilgili ve dünyada regl olan bütün kadınlar ve kız çocukları bu ürünü regl dönemini sağlıklı bir şekilde atlatmak için kullanmak zorunda. Bu insan olmanın bir gereği. İnsanın onuruyla yaşaması için bir zorunluluk. Sosyal devlet niteliğine haiz bir ülke olarak devletin bunu sağlaması gerekiyor. Vatandaşına sağlıklı bir çevrede yaşam hakkını sunmakla yükümlü" ifadelerini kullandı.