Emekli maaşlarında büyük adaletsizlik: Kim aylığının ne kadarını kaybetti?

AKP iktidarının 2008’de yürürlüğe koyduğu yasa, yeni emeklilerin maaşlarını önemli ölçüde düşürdü. Bunun sonucunda, yıllar içinde en yüksek maaş alan emeklilerle en düşük maaş alanlar arasındaki fark giderek azaldı. 7 yıl önce üç kat fazla maaş alan emeklilerle düşük maaşlılar arasındaki gelir farkı neredeyse eşitlendi.

Emeklilere yönelik zam politikaları maaş adaletsizliğini artırmaya devam ediyor. 2008’de aylık bağlama oranı ve güncelleme katsayısının düşürülmesiyle başlayan kayıplar, farklı kesimlere uygulanan zam oranlarıyla derinleşti. 

Nefes Gazetesi'nden Ali Öztürk’ün haberine göre, memurlar, memur emeklileri, tarım BAĞ-KURluları, işçi emeklileri ve asgari ücretliler farklı zam oranları alırken, toplamda 8 farklı gruba ayrı maaş hesaplamaları yapıldı. Yıllar içinde en düşük ve en yüksek emekli maaşları arasındaki 3-4 kat fark kapanarak taban aylık 14 bin 469 TL seviyesinde eşitlendi.

TABAN AYLIK DÜZENLEMESİ MAAŞLARI YÜKSELTTİ

Tarım BAĞ-KURlusu, tarım SSK’lısı ve asgari ücret üzerinden uzun yıllar prim ödeyen emekliler arasında 3 katı aşan maaş farkı bulunuyordu. Ancak taban aylık uygulamasıyla bu gruplar için maaşlar 14 bin 469 TL’ye çıkarıldı.

2019’da getirilen taban aylık uygulaması, en düşük emekli maaşlarını katbekat artırdı. 7 yıl önce SGK tarafından 480-599 TL arasında hesaplanan tarım BAĞ-KURlusu ve tarım SSK’lısı aylıkları 30 kat artarak bugünkü seviyesine ulaştı. 2008 sonrası SSK ve BAĞ-KUR emeklilerinin 2018’de 1.406-1.570 TL olan maaşları da 14 bin 469 TL’ye yükseldi.

2000 öncesi SSK emeklileri bugün en düşük 16 bin 400 TL alırken, 2018’de asgari ücretle 10 bin gün prim ödeyen bir SSK’lıya bağlanan 1.570 TL’lik maaş bugün 14 bin 469 TL’ye çıktı. Böylece en düşük emekli maaşı 7 yılda 9.2 kat arttı.

Memur emeklilerinin maaşı da benzer şekilde yükseldi. 2018’de en düşük memur emekli maaşı 1.977 TL iken, bugün 19 bin 616 TL seviyesinde. Tarım SSK’lılarının emekli maaşları ise 30 kat artarak 480 TL’den 14 bin 469 TL’ye yükseldi. 

Aynı dönemde en düşük SSK emekli maaşı 9.2 kat, memur emekli maaşı ise 9.9 kat arttı. Farklı emekli gruplarına yapılan zam oranları arasındaki uçurum, adaletsizlik tartışmalarını beraberinde getirdi. En düşük memur maaşının 15 kat, asgari ücretin yaklaşık 14 kat artması da dengesizliği gözler önüne serdi.

SGK FARKLI KATEGORİLERDE MAAŞ HESAPLIYOR

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), farklı emekli grupları için ayrı maaş hesaplamaları yapıyor. 

Tarım BAĞ-KURlusu, tarım SSK’lısı, SSK yaşlılık aylığı, BAĞ-KUR yaşlılık aylığı, BAĞ-KUR emeklisi, 2000 öncesi ve sonrası SSK emeklisi ile memur emeklileri için farklı kriterler uygulanıyor.

2008 sonrası emekli olanların maaş hesaplaması ise tamamen değişti. Aylık bağlama oranı ve güncelleme katsayısındaki düşüş, emekli maaşlarını oldukça geriletti. Hatta SGK tarafından 5 bin 15 TL seviyesinde hesaplanan maaşlar, Hazine desteğiyle 14 bin 469 TL’ye tamamlanıyor.