Eski ZMO Başkanı Gökhan Günaydın gıda krizi tehdidine dikkat çekti: 'Ata tohumu 4 kat verimli'

Eski Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Gökhan Günaydın, gıda krizi tehdidine karşı yerli tohuma dönüşün teşvik edilmesi gerektiğine dikkat çekerek, “Ata tohum buğdayda dekar başına 800-900 kilogram verim alınırken, ithal tohumda 150 kilogram alınıyor. Çiftçiyi böyle bir tohuma teşvik edemezsiniz. Gıda krizinin yükseldiği zamanda hiçbir çiftçi buna yanaşmaz” dedi.

Rusya-Ukrayna arasındaki savaşın ardından tüm dünyada gıda krizi tartışmaları sürerken, uzmanlar, yerli tohuma dönüşü destekleyen adımlar atılması gerektiğine dikkat çekiyor. Konuya ilişkin Cumhuriyet’e açıklama yapan Günaydın, “Avrupa’da 40’tan fazla ülkede toplam 13 bin bitki türü varken, Anadolu’da tek başına 13 bin bitki türü var. Buğday, Diyarbakır Karacadağ’dan dünyaya yayılmış. Biz böyle bir gen bankası üzerinde yaşarken tohumlarımızı kaybettik” dedi. Çok uluslu şirketlerin tohumlara sahip çıktığını aktaran Günaydın, “Bölgeye adaptasyonu en yüksek bu tohumlar ekilmeyince, tarımsal verim oldukça aşağı düştü. Çiftçiyi, böyle verimsiz bir tohuma teşvik edemezsiniz. Gıda krizinin yükseldiği zamanda hiçbir çiftçi buna yanaşmaz” diye konuştu.

Gökhan Günaydın

"ZİNCİR KOPTU"

Günaydın, yerli tohumun geliştirilmesi gerektiğine işaret ederek “Bunun için geçmişte Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne (TAGEM) bağlı araştırma enstitüleri bu işi yapar, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne (TİGEM) bağlı çiftliklerde de bunlar üretilir ve bu tohumlar çiftçiye dağıtılırdı. Bu zincir önemli ölçüde koptu” eleştirisini yaptı. 

İBB’nin ıslah edilen yerli tohuma ilişkin tarla denemelerini yaptığını kaydeden Günaydın, şunları söyledi:

“Trakya ve Sakarya Tarımsal Araştırma Enstitülerinden elde edilen ata tohumlarını deneme tarlalarına ektik. Şu anda 550 dekar alanda buğday, arpa, mısır ve ayçiçeği denemesi yaptık. Bunların bölgeye en çok adapte olanını en verimlilerini seçtik” dedi. Günaydın, dekar başına 800 kilograma yakın verim aldıklarına dikkat çekerek, “Önümüzdeki dönemde hububat tohumu dağıtacağız. Terkedilmiş durumdaki çiftlikte gerekli izinleri alarak, bir tohum bankası kuracağız. Tohum merkezinin önünde oluşturacağımız açık alan ve seralarda çoğaltacağız. Bunu da yurttaşlarımıza dağıtacağız.” 

YERLİYE DÖNÜŞTE CHP’LİLER ÖNE ÇIKTI

Türkiye’de, yerli tohuma dönüş projelerinde CHP’li belediyelerin öne çıktığı görülüyor. Ankara, İstanbul, Antalya Büyükşehir Belediyeleri belediyenin ekilemeyen arazilerini tarıma kazandırarak yerli tohum ekim çalışmaları yapıyor. Tarsus ve Atakum belediyeleri “tohum bankası” kurarken; Menteşe, Menteşe, Aydın, Bodrum, Edremit, Edirne belediyelerin de ata tohum hasadından elde ettikleri mahsülleri çiftçiye ücretsiz olarak veriyor. İBB’nin çalışmaları sonucunda, yerli tohumların hastalıklara ve zararlı hayvanlara çok daha dayanıklı olduğu, coğrafyaya ve iklime ithal tohumlardan çok daha fazla uyum sağladığı da görüldü.