Emekli politikası aylık sistemini altüst eden iktidar kapsamlı düzenlemeye uzak

İşçi ve Bağ-Kur emeklileri, 6 aylık enflasyon oranında zam alıyor. TÜİK verilerine göre, 5 aylık enflasyon yüzde 14.57 oldu. 3 Ocak’ta açıklanacak enflasyon verileriyle birlikte işçi ve Bağ-Kur emeklilerinin alacakları aylık zammı da netleşecek. Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın verilerine göre, şu anda en düşük emekli aylığını 12 bin 500 TL ile Bağ-Kur tarım ile Bağ-Kur esnaf emeklileri alıyor. Bu emeklilerin kök aylıkları çok düşük. Aylıklar aradaki fark Hazine tarafından karşılanarak 12 bin 500 liraya tamamlanıyor.   

Eğer en düşük aylık olan 12 bin 500 lirada yasa ile yeni düzenleme yapılmazsa milyonlarca emekli “sıfır zam” riskiyle karşı karşıya kalacak. Yüzdelik zamlar kök aylıklara yapılıyor. Örneğin 10 bin lira kök aylığı olan bir Bağ-Kur emeklisi ocakta yüzde 17 zam alsa alacağı aylık 11 bin 700 lira olacak. Yüzde 18 zam alsa aylığı 11 bin 800 liraya çıkacak. Buna karşın emekli, yine 12 bin 500 lira almaya devam edecek. Eline geçen aylığa bakıldığında “sıfır zam” almış olacak. Yaklaşık 4 milyona yakın emeklinin en düşük aylık olan 12 bin 500 lira aldığı belirtiliyor.

DÜZENLEME OLABİLİR

İktidarın bu hafta içerisinde Meclis’te görüşülecek “torba tekliflerin” içerisine en düşük aylığı artıran bir madde koyabileceğine dikkat çekiliyor. Ancak kapsamlı bir düzenleme yapılmadığı için 6 ay sonra aynı sorun yine ortaya çıkacak.  

MEMURA DA DÜŞÜK ZAM

Memur ve memur emeklileri de bu yılın ikinci yarısında yüzde 10 toplu sözleşme zammı almıştı. 5 ayın sonunda memur ve memur emeklisinin yüzde 4.15 oranında enflasyon farkı oluştu. Ocak ayında memur ile memur emeklisine yüzde 6 oranında toplu sözleşme zammı yapılacak. 5 aylık verilere göre, enflasyon farkıyla birlikte ocakta memur ile memur emeklisinin maaş ve aylıklarında yüzde 10.4 civarında artış kesinleşti.

Ancak net rakam 3 Ocak’ta açıklanacak aralık enflasyonun netleşmesiyle belli olacak. Bu oran biraz daha artacak. Buna karşın en düşük memur emekli aylığındaki artış 2 bin liranın altında kalacak.  

EMEKLİNİN ENFLASYONU

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi, CHP Manisa Milletvekili Vehbi Bakırlıoğlu, hayat pahalılığından en fazla etkilenen kesimin emekliler olduğunu vurguladı. Emekli aylığı ile geçinen hanelerin harcamalarının yüzde 28.4’ünün gıdaya, yüzde 31.9’unun konut ve kira harcamalarına, yüzde 6’sının da ev eşyalarına gittiğine işaret eden Bakırlıoğlu, “Yani emeklilerimizin yaptığı her 100 TL’lik harcamanın 66 TL’si gıda ve barınmaya gitmekte” dedi. Kasım ayı enflasyon verilerine bakıldığında emeklileri en çok ilgilendiren gıda endeksinin yüzde 48.57, konut ve kira endeksinin ise yüzde 74.45 arttığına dikkat çeken Bakırlıoğlu, şöyle devam etti:

“Bilindiği gibi enflasyon sepetinde 12 ana grup var ve bu grupların belli bir ağırlığı var. Mesela 2024 yılında sepet içindeki gıda ve alkolsüz içeceklerin ağırlığı yüzde 24.98, konutun ağırlığı yüzde 14.2, ulaştırmanın yüzde 17.35, ev eşyasının ise yüzde 8.12’dir. Enflasyon, sepetteki ürünlerin fiyat artışlarının ağırlıklı ortalamaları alınarak hesaplanmakta. Bu ağırlıklar ile yapılan hesaba göre kasım ayında enflasyon oranı yüzde 47.

Hesaplamayı emeklilerimizin harcamalarındaki ağırlıkları kullanarak yaptığımızda ise karşımıza ‘emekli enflasyonu’ diyebileceğimiz yüzde 52.3 rakamı çıkmakta ve bu oran açıklanan TÜFE’den çok fazla. Yani herkesin, her kesimin enflasyonu farklı.” 

HÜSRAN YAŞAYACAKLAR!

Bakırlıoğlu, aralık ayı enflasyon verileri açıklandığı zaman emeklilerin “büyük şok” yaşayacaklarını söyledi. Yıl sonunda enflasyonun yüzde 45-46 oranında olacağı düşünüldüğünde Bağ-Kur ve SGK emeklilerinin yüzde 16-17, memur emeklilerinin ise yüzde 11-12 arasında zam alacaklarına dikkat çeken Bakırlıoğlu, şöyle devam etti:

“Bugün kök aylığı 10 bin TL olan emeklinin aylığı 12 bin 500 TL’ye tamamlanmakta. 10 bin TL kök aylığı  olan bir Bağ-Kur emeklisinin aylığı yüzde 16 artış ile 11 bin 600 TL olacak yani 12 bin 500 TL’nin altında kalacak. Bu şekilde milyonlarca emeklimiz var. En düşük emekli sandığı aylığı 14 bin 822 lira. Yüzde 11’lik artış ile 16 bin 452 liraya çıkacak. Milyonlarca memur emeklisi 2 bin liranın altında aylık zammı ile karşı karşıya kalacak. Kiradaysa eğer aylığındaki artış kiradaki artışı bile karşılamayacak. Emeklilik sistemi çökmüş durumdadır.”