Ekonomist ve eski CHP’li TBMM Başkanvekili Hamzaçebi: ‘Yeni vergilere mecbur kaldılar’

AKP iktidarı, yeni vergi paketiyle birlikte birçok kaleme yeni vergi getirmeyi ve çeşitli vergilere zam yapmayı amaçlıyor. Halihazırda yükselmeye devam eden ürün fiyatları, paketle birlikte daha da yükselecek. Yeni vergi paketi çıkartacak kadar zor durumda kalan ekonominin nasıl bu duruma düştüğü merak ediliyor. Konuya ilişkin Cumhuriyet’e konuşan konuyu en iyi bilenlerden Ekonomist ve eski CHP TBMM Başkanvekili Akif Hamzaçebi, iktidarın uyguladığı istikrar programına ilişkin bilgi verdi. İstikrar programlarının ek ve yeni vergiler olmadan yürümeyeceğini vurgulayan Hamzaçebi, “Türkiye AKP iktidarları döneminde vergi toplamaktan vazgeçmiştir. Gerek vergi indirim ve istisnaları, vergi afları, matah artırımları ve varlık barışları yapmak surtiyle vergi ödeme bilincini azalttılar. Bunun sonucunda da vergi gelirleri azaldı. 2000’li yılların başında Türkiye milli gelirinin yüzde 20’sine yakın oranda vergi geliri topluyordu. Bugün bu oran yüzde 16’ya düşmüştür” diyerek yeni vergilere ihtiyaç duyulmasının sebebini açıkladı.

'BAŞARISIZLIK, BECERİKSİZLİK VE DAĞINIKLIK'

Türkiye’nin 2000’li yılların başında olduğu gibi vergi toplamaya devam etmesi durumunda 16 trilyon lira daha fazla vergi geliri toplayabileceğini belirten Hamzaçebi, “O zaman yeni vergilere ihtiyaç kalmazdı. Böyle bir başarısızlık, beceriksizlik ve dağınıklık söz konusudur. Hangi vergide artışa giderseniz gidin sonuçta ek ve yeni vergilerin yükünü geniş toplum kesimleri öder. Fatura daima halka çıkar” ifadelerini kullandı. Türkiye’de bütçe açığının ‘olağanüstü derecede’ yüksek olduğunu vurgulayan Hamzaçebi, “Orta vadeli programa göre 2024 yılı bütçe açığı milli gelire oran olarak yüzde 6’dır. Bu oran 2022’de yüzde 1 civarındaydı. Vergi toplamazsanız, bütçe açığınız artar. Bütçe açığı artınca kamu borcu artar. Gün gelir böyle ek vergiler çıkarmaya mecbur kalırsınız” diye konuştu. 

'MİLYARLARCA KAZANIYOR, 5 KURUŞ VERGİ ÖDEMİYORLAR'

AKP iktidarının ‘kayıtdışı kazancı beslediğini’ söyleyen Hamzaçebi, “Vergiden vazgeçerseniz, kazancı belgelemeden kayıtdışı geliri beslerseniz faturayı halk öder. Türkiye’de kayıtdışı kazançlar olağanüstü derecede yüksektir. Milyarlarca para kazanıp 5 kuruş vergi vermeyenler var. Ama kayıtdışını önlemek için bundan beslenmemek gerekir. Bunu tolere ederseniz gün gelir o bütün vergi sistemini ve toplumu kemirir. Kayıtdışı gelirlerin üzerine gidilmedi” dedi.  ‘Türkiye’de milli gelirin üçte biri kadar kayıtdışı ekonominin bulunduğunu’ da belirten Hamzaçebi, “Bu kayıtdışını bir kenara bırakıp sadece kayıtlı mükelleflerin vergi yükünün arttırılmasını doğru bulmuyorum. Türkiye’nin önceliği kayıtdışı ekonomiyi vergilendirmek olmalıdır” ifadelerini kullandı. Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (OECD) raporlarına göre Türkiye’nin kazanç üzerinden toplanan vergilerde performansının iyi olmadığını aktaran Hamzaçebi, “Dolaylı vergilerin OECD ülkelerinde toplam vergilere oranı yüzde 32 iken Türkiye’de yüzde 45’tir. Bir çarpıklık var. Dolaylı vergiler OECD ortalamasına göre Türkiye’de yüzde 50 oranında daha fazla. Bunu aşağıya çekilmesi gerekiyor” diye konuştu.