Ekonomi, gözaltı ve tutuklamalara kritik bir dönemde yakalandı: Borçlar, işsizlik, yüksek faiz oranları...

Ekonomi, gözaltı ve ardından gelen tutuklamalara kritik bir dönemde yakalandı. Hazine’nin iç ve dış borçlarından oluşan borç stoğu 10 trilyona dayanmıştı. Yaşanan gelişmelerin faiz yükünü artırması bekleniyor. Reel sektör de gözaltı ve tutuklamalara en az 148 milyar dolarlık açıkla yakalandı. Yurttaşın ise bankalar ve finans kuruluşlarına olan bireysel kredi ve kredi kartı borçları 4.2 trilyon liraya yükselmiş durumda. İcra dairelerine gelen dosya sayısı da geçen yıla göre yüzde 4.7 oranında artarak 2.4 milyona çıktı.   

CHP’nin Cumhurbaşkanı Adayı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması ve ardında da tutuklanması ile başlayan süreç, ekonomiyi de yakından etkiliyor. Peki ekonomi, yaşanan gözaltı ve tutuklamalara hangi durumda yakalandı ? Verilerde son durum neydi ? CHP TBMM Grubu’nun Ekonomi Raporu’na göre ekonominin içinde bulunduğu durum ve temel veriler şöyle: 

. Geniş tanımlı işsizlik oranı 2024 yılında pandemi döneminin de üzerine çıkarak yüzde 26.7 ile tarihi bir rekora ulaştı. Gerçek işsizlik 2020 yılında yüzde 25.4, 2021 yılında da yüzde 24.4’e çıkmıştı.

. Türkiye’nin uluslararası yatırım açığı 286.4 milyar dolar civarında.  

BORÇ 224.3 MİLYAR DOLAR

. Türkiye’nin orijinal vadesi ne olursa olsun gelecek 12 aylık dönemde ödemesini yapacağı dış borç miktarı 224.3 milyar dolara yükselirken, orijinal vadesi bir yıl ve daha kısa olan borç miktarı da 174 milyar dolara çıktı.

REEL SEKTÖR AÇIKTA

. Reel sektör krize en az 148 milyar dolarlık açıkla yakalandı. Reel sektörün döviz açığı ocakta 11 milyar dolar daha artarak 148 milyar dolara kadar yükseldi. Son yaşanan gelişmelerle birlikte TL’nin değer kaybetmeye başlaması, reel sektörün de önemli bir kur zararı yazmasına neden oldu.

REZERVLER ERİYOR

. Merkez Bankası’nın brüt rezervi, gözaltılardan önceki hafta yani 7-14 Mart haftasında 1.2 milyar dolar artarak 171.1 milyar dolara yükseldi. Swap hariç net rezervi de 339 milyon dolar artarak 62.5 milyar dolardan 62.9 milyar dolara çıktı. Geçen hafta gerek yerli tasarruf sahiplerinin dolarize olma eğilimi, gerekse de yabancı yatırımcıların döviz talebi yüzünden rezervlerde yüksek oranlı azalmalar yaşandığı tahmin ediliyor. Piyasalarda yaşanan krizi bastırabilmek için Merkez Bankası yoğun döviz satışı yaptı. 25 milyar dolara kadar çıktığı ileri sürülen bu satışların rezervde yol açtığı erimenin boyutları önümüzdeki günlerde belli olacak.

. Hazine’nin iç ve dış borçlarından oluşan borç stoku şubatta önceki aya göre 329.3 milyar lira artarak 9 trilyon 910 milyar liraya kadar yükseldi. Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması ve ardından tutuklanması sonrasında kur, faiz ve enflasyonda yaşanan yükselişler Hazine’nin borç stokunun faiz ve kur farkı yükünü katlayarak artıracak. Hazine hem içerden hem de dışardan daha yüksek faizlerle borçlanacak.

. Bütçe şubatta 310.1 milyar lira açık verirken yılın ilk iki aylık dönemindeki bütçe açığı ise 449.4 milyar liraya kadar yükseldi.

YURTTAŞ BORÇ BATAĞINDA

. Vatandaşların, bankalar ve finans kuruluşlarına olan bireysel kredi ve kredi kartı borçları, 7 - 14 Mart günleri arasındaki haftada 48.1 milyar lira artarak 4 trilyon 231 milyar liraya yükseldi. Varlık yönetim şirketleri ile TOKİ’ye olan taksitli konut kredisi borçlarıyla birlikte toplam borç 4 trilyon 363 milyar lira oldu. 

. Türkiye’nin kredi risk primi yeniden 300’ü geçti.

İCRALIK DOSYALAR

. İcra dairelerine 1 Ocak - 21 Mart günleri arasında UYAP üzerinden gelen yeni dosya sayısı 2024 yılının aynı dönemine göre yüzde 4.7 oranında artarak 2 milyon 400 bin oldu. UYAP üzerinden açılan ve icra dairelerinde derdest bulunan toplam dosya sayısı 21 Mart itibariyle 22 milyon 905 bine yükseldi. Derdest dosya sayısı son bir yılda net olarak 1 milyon 309 bin adet arttı.

. Tarım sektörünün gıda fiyatlarını da tetikleyen girdi fiyatları ocakta yüzde 5.9 oranında arttı. Girdi fiyatlarındaki yıllık artış ise yüzde 30.5’e yükseldi.