Dükkân kiraları son dört yılda yüzde 300’den fazla arttı, bu zamlar ürünlere de yansıdı

Konut kiraları gündemdeki yerini korurken mağaza ve işyeri kiraları da durmak bilmiyor. Eva Gayrimenkul Değerleme verilerine göre son bir yılda Türkiye genelinde işyeri kiraları yüzde 70’i aşan oranlarda arttı. Son 4 yılda ise bu oran yüzde 300’ü aştı. Geçtiğimiz hafta Birleşmiş Markalar Derneği, bu konuyla ilgili acil toplantı düzenleyip yasal düzenleme istemişti. Kiraların esnafı batıracak hale geldiğini söyleyen Türkiye Esnaf ve Sanaatkârlar Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken ise devletin en azından stopaj gelirinden vazgeçmesi gerektiğini söylüyor.

Kiraların yüzde 20’si kadar da stopaj ödediklerini belirten Palandöken, “10 bin liralık kira aslında 12 bin lira oluyor. Mal sahibinden de kira vergisi alınıyor. Kamu aslında dükkân kirasından çift vergi almış oluyor. Bu verginin sıfırlanması için Hazine ve Maliye Bakanlığı ile görüştük bize ‘ilgileniyoruz’ dediler” diye konuşuyor. Kira artışları sebebiyle düzenli yerleşik esnaf kalmadığını belirten Palandöken şöyle konuşuyor: “Eskiden 10-20 yıldır aynı yerde iş yapan esnaf olurdu. Şimdi bu süre ortalama 3 yıla düştü. Çünkü zamlara dayanılmıyor. İşler iyi giderse mal sahibi fahiş zam istiyor, iyi gitmezse kirayı ödeyemiyor kapatıyorsun.”

MAL SAHİBİNİN VİCDANINDA

Kira artışlarının süreceğini söyleyen Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdür Yardımcısı Zuhal Balsarı da esnafa vergi indirimi gerektiğini belirterek şunları söylüyor: “Ek olarak, yerel yönetimlerin ticari bölgelerdeki kira artışlarını düzenlemek için gayrimenkul piyasasını daha yakından izlemesi ve gerekli düzenleyici müdahalelerde bulunması sorunun çözümünde etkili olabilir.”

İstanbul Emlak Komisyoncuları Esnaf Odası Başkanı Nizameddin Aşa ise “Eski kiracılar zamlı fiyatları ödeyemedikleri için hava parası alarak dükkânlarını devrediyor. Bu zamlar esnafın sattığı ürüne dolayısıyla sokaktaki vatandaşın cebine de yansıyor” diye kouşuyor. Kira konusunda ortalama bir fiyat belirtemediğini söyleyen Aşa, “Aynı sokakta bir dükkân 50 bin TL iken diğer dükkan sırf caddeye yakın diye 200 bin TL oluyor tamamen dükkân sahibinin insafına bağlı” diyor.

GAYRİMENKULDE PAYLI SATIŞ DÖNEMİ BAŞLADI

Artan konut fiyatları sebebiyle kaçan yatırımcıyı geri çekmeye çalışan markalı konut üreticileri yeni projeler hayata geçiriyor. Son olarak Sinpaş GYO, portföyündeki 1200 konutun paylara bölünerek satılacağı yeni satış modelini duyurdu. İstanbul, Ankara, Bursa ve Denizli’deki projelerinde hayata geçen sistemi anlatan Sinpaş Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ahmet Çelik, “Satış fiyatı 10 milyon TL’nin altında olan gayrimenkulleri 10 paya bölerek satışa sunacağız. Peşin satış fiyatı 10 milyon TL ve üstünde olan gayrimenkuller ise 20 eşit paya kadar bölünebilecek. Yatırımcıların aldıkları gayrimenkulleri bizim iş ortaklarımız kiralayacak ve yatırımcı payı oranında kira geliri alacak. Daha sonra bu payların satılabilmesi için bir platform da oluşturacağız” dedi.

ALICININ BAHÇE TALEBİ TÜRKİYE’YE YÖNLENDİRDİ

Uluslararası gayrimenkul geliştirme şirketi Reportage Properties’in Türkiye markası Reportage Türkiye, Bahçeşehir’de inşa edeceği ikinci projesi Afra Park’ı duyurdu. 1.5 milyar TL yatırımla hayata geçen projenin tanıtım toplantısında konuşan Reportage Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Kemal Alamo, “Özellikle pandemi döneminde tüketici alışkanlıklarının villa tarzında bahçeli ev yönüne doğru evrilmesiyle Türkiye’de yapılanma kararı aldık. İlk projemiz, İtalyan mimarisine uygun bir konseptle Bahçeşehir’de  2.2 milyar TL yatırımla, 232 adet bahçeli villalardan oluşan Sylvana İstanbul oldu. İstanbul’da ikinci projemizi hayata geçiriyor olmaktan mutluluk duyuyoruz. Afra Park, gayrimenkul geliştirme alanındaki vizyonumuzu tam olarak yansıtan bir proje olacak” dedi. Alamo,  yakın zamanda İstanbul’u bölge merkezi haline getirerek Arnavutluk ve Rusya’yı buradan yöneteceklerini de söyledi.

İNŞAAT RİSKLE BÜYÜYECEK

KPMG Türkiye tarafından hazırlanan “İnşaat ve Gayrimenkul Sektörel Bakış Raporu” 2024 yılı ikinci çeyrek rakamlarına göre inşaat sektörünün 2024 yılı ve sonrası için pozitif büyüme trendini devam ettirmesi bekleniyor. KPMG Türkiye İnşaat ve Gayrimenkul Sektörü Lideri Savaş Görkem Yapan, “Ancak finansman zorlukları ve talep yetersizliği gibi faktörler, sektör oyuncularının dikkat etmesi gereken risk unsurları arasında öne çıkıyor” dedi.