Donald Trump'ın ticaret savaşları: Türkiye ve Çin nasıl etkilenecek?

Deutsche Bank FX araştırmaları birimi, Donald Trump döneminde olası yeni ticaret savaşlarının hangi ülkeleri ne kadar etkileyeceğine dair bir analiz ve grafik hazırladı. Analize göre, global ölçekte uygulanacak yeni gümrük tarifelerinin doğrudan en çok etkileyeceği ülke Çin olmayacak. Ancak ABD'nin artıracağı tarifelerin Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ve Avrupa Birliği ülkeleri nezdinde yaratacağı ikincil kararlar, Çin için ciddi ekonomik zorluklar yaratabilir.

Türkiye ise bu analizde sıralamanın en altlarında yer alıyor.

Deutsche Bank’ın sunduğu bilgi notu şu şekilde:

"ABD ticaret politikasının küresel etkilerini özetlediğini düşündüğümüz grafiği aşağıda bulabilirsiniz.

Bu grafikte, ABD tarifelerinin en çok hangi ülkeleri etkileyebileceğini üç temel parametre ile gösteriyoruz.

İlk olarak, bir ülkenin ihracatına yansıyan tarife artışlarını hesaplıyoruz. Bu hesaplama, bir ülkenin ABD’ye ihracatındaki yüksek tarifelerin ABD tarafından eşleşmesi durumuna dayanıyor.

İkinci parametre ise, tarife artışlarını, ABD ihracatının o ülkenin toplam ihracatındaki payına göre ölçeklendiriyor. Yani, bir ülkenin ABD ile olan ticareti ne kadar büyükse, etki de o kadar büyük olacaktır.

Son olarak, bu etkiyi o ülkenin ihracatının gayri safi yurtiçi hasıladaki (GSYİH) payına göre de ölçeklendiriyoruz. Dışa açıklığı yüksek olan ve ABD'ye daha bağımlı olan ekonomiler, daha büyük bir etkiye maruz kalacaktır.

Grafik, şimdiye kadar beklenen bir sonucu ortaya koyuyor: Meksika ve Vietnam gibi gelişmekte olan ülkeler, en kırılgan ülkeler olarak öne çıkarken, Kanada ve Avrupa gibi gelişmiş ülkeler daha az etkilenecek.

Ancak, önemli bir uyarı var: Bu analiz, diğer ülkelerin "antidamping" tarifeleri uygulaması olasılığını göz önünde bulundurmuyor. Örneğin, ABD’nin Çin ithalatına karşı koyacağı tarifelere karşı Euro Bölgesi’nin Çin mallarına karşı telafi edici vergiler koyması ihtimali yüksek. Bu da Çin üzerinde beklenenden çok daha büyük bir ticaret savaşı etkisi yaratabilir.

Ayrıca, Politico'da yer alan bir makaleye göre, Trump'ın geçiş ekibi, gümrük tarifelerinin yasal süreçlere ve bütçe sürecine dahil edilmesini tartışıyor. Bu, dolar üzerinde olumlu bir etki yaratabilir. İlk olarak, tarifeleri daha kalıcı hale getirerek yargının engel teşkil etmesini önleyecektir. İkinci olarak, Çin'e sağlanan en fazla ayrıcalıklı muamelenin tamamen geri alınması riski artacaktır ve bu da Çin mallarına uygulanan gümrük vergilerinin yüzde 50'nin üzerine çıkmasına yol açabilir.

Son olarak, daha agresif mali teşviklerin uygulanma olasılığı da artacaktır. Gümrük tarifelerinin bütçeye dahil edilmesi, tarifelerden elde edilecek gelirlerin daha fazla mali alan yaratmasını sağlayacak ve bu da ekonomi üzerinde daha az daraltıcı bir etki bırakacaktır. Her ne kadar bu durum pek olası görülmese de, Başkan Trump son dönemde gümrük tarifelerinin gelir artırıcı faydalarına yönelik kampanya yürütmüştür.

Önümüzdeki haftalarda, gümrük tarifeleri konusunda yürütme yetkisi ve bütçe artırıcı yaklaşımlar arasında nasıl bir seçim yapılacağı önemli bir gelişme olacaktır. Bu büyük tabloda, doların görünümünü etkileyebilecek tüm temel değişkenleri yer verdik."