Dolar ve avroda son durum! (24 Eylül Cuma)

Merkez Bankası (TCMB) enflasyondaki yükselişe rağmen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın uzun süredir istediği faiz indirimlerine Eylül'de 100 baz puan ile başladı. Ekonomistler politika faizinin sabit kalacağını tahmin ediyordu.

Dolar/TL TCMB'nin faiz kararı öncesi işlem gördüğü 8.65 civarından bugün 8.8775'e kadar yükseldi ve 2 Haziran'da test edilen 8.88 zirvesine oldukça yaklaştı.

Dolar/TL'deki yükseliş ise esasen ay başında 8.3 seviyesinden Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın uzun süredir istediği faiz indirimlerine başlanacağı yönündeki TCMB'nin yatırımcılara verdiği ilk mesajla başlamıştı.

1-2 MİLYAR DOLARLIK SATIŞ

İşlemciler dolar/TL'de yükselişi sınırlayan en önemli etkenin lokal döviz satışları olduğunu belirtirken, toplam 4 işlemcinin tahminlerine göre dün lokaller 1 ile 2 milyar dolar arasında döviz satışı gerçekleştirdi. Döviz satışları dün hem kurumsal hem de bireysellerde görüldü. Yabancılar ise zaten oldukça düşük seviyelerdeki Türkiye yatırımlarını daha da azaltma yönünde tüm TL ve TL cinsi yatırım araçlarında satış yönlü işlem yaptılar.

Dolar/TL saat 16.45'te 8.8500/8.8600 seviyesindeydi. Aynı saatte euro/TL 10.3660/10.3766, sepet bazında TL 9.6078/9.6168 seviyesindeydi. Türkiye'nin 5 yıllık CDS'leri bugün 416/421 baz puan seviyesi ile 3.5 ayın zirvesine yükseldi.

TCMB'nin faiz indirimi kararı sonrasında TL varlıklardaki satış baskısı BIST-100'de de sürerken, endeks saat 16.29'da %1.3 düşüşle hareket adiyor. Aynı saatte bankacılık endeksi de %3.08 ekside bulunuyor.

ERDOĞAN KONUŞTU, ZİNCİR MARKETLER ÇAKILDI

Öte yandan düşen şirket hisseleri arasında gıda perakende zincirleri öne çıktı. Dün Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, "fahiş fiyat artışları" konusunda zincir marketlerin sınırsız uygulamaları olduğunu belirterek, "Bu uygulamalarla mücadelede Ticaret Bakanlığı gerekli olan her türlü tedbiri alıyor, bunlara gerekli operasyonları yapacaktır" demişti.

Migros hisseleri saat 16.35'te %3.7, Şok Marketler %4.33, Carrefoursa %3.58, BIM %1.74 düşüşle hareket ediyor.

Bir bankanın döviz masası işlemcisi, "TCMB'nin bazı kesimler için beklenmedik kararı TL'yi ciddi bir satış baskısına maruz bıraktı. Lokallerin ise yükselişi fırsat bilerek en az 1 milyar dolar döviz satışı ise TL'de dünkü değer kayıplarını sınırlayan en önemli etken oldu" dedi ve ekledi:

"Ne yazık ki biz bu erken faiz indirimleri politikasını daha iki yıl önce de yaşadık. O dönemde yanlış politikaların TL'ye negatif etkisini sınırlamak için rezerv sattık. Dünkü kararın indirim yönünde devamı gelirse ya bir süre sonra yeniden faiz artışı gerekecek ya da döviz dengesine kamu tarafının yine katkı yapması gerekecek. Bu nedenle bundan sonraki indirimlerin hızı TL açısından ana belirleyici konumunda."

EKONOMİSTLER DAHA ÇOK İNDİRİM VE RİSKLERE DİKKAT ÇEKİYORLAR

TCMB'nin siyasilerin de etkisinde kalarak tek bir faiz indirimi ile yetinmeyeceğini düşüşen ekonomistler ise indirim beklentilerini öne çekiyor. Ancak bu revizyonlarla birlikte TL'nin değer kaybı nedeniyle Türkiye ekonomisine yönelik risklerin arttığını da belirtiyorlar. Enflasyon beklentileri önümüzdeki yıl için yukarı revize edilirken, bankacılara göre en önemli risk ise TL'nin değer kaybı.

Barclays'den Ercan Ergüzel, Türkiye'nin cari açığı, azalan döviz rezervleri, yüksek döviz borcu ve yükselen fiyat baskıları nedeniyle yatırımcıların çift haneli enflasyon karşısında gevşeme politikası benimseyen TCMB'ye hata payı bırakmayacağına dikkat çekerek, "Bize göre TL'yi önemli bir değer kaybı baskısına maruz bırakıyor" dedi.

JPMorgan 2021 yıl sonu enflasyon tahminini de %15.5'ten %16.7'ye ve 2022 yıl sonu tahminini daha keskin bir şekilde %11.5'ten %14.5'e revize etti. Yarkın Cebeci, "Gevşeme döngüsünün ne kadar hızlı ve sert gerçekleşeceğine olacağına bağlı olarak bu tahminlerde yukarı yönlü riskler olabilir" dedi.

Enflasyonda düşüş gerçekleşmeden yapılan faiz indirimlerini bankacılar politika hatası olarak nitelendiriliyorlar.

Erken faiz indirimi endişeleri TCMB'nin ay başındaki yatırımcı toplantısında enflasyon oranı üzerinde faiz uygulayacağı taahhüdüne atıf yapmaması sonrası oluşmaya başladı.

TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nun politika faizinden yaklaşık 200 baz puan daha aşağıda olan çekirdek enflasyona odaklanacağını açıklaması ise yatırımcı toplantısından bir hafta sonra gerçekleşti.

Bankacıların dikkat çektiği bir diğer unsur ise TCMB'nin dünkü kararı ile tahvil getirilerini yukarı yönlü etkilemesi oldu. Bir bankanın tahvil bono işlemcisi, "Eğer bir merkez bankasının faiz indirimi ile hem kısa hem uzun vadeli tahvil getirileri 50 bp yükseliyorsa burada bir hata olabileceğini düşünmek gerekir. TCMB'nin kısa vadeli faizleri aldığı kararlarla kontrol edebilme kabiliyetine sabip olması lazım. Dün bunun gerçekleşmediğini gördük" diye konuştu.