Çiftçilere ödenecek destekler belli oldu: Sadaka gibi kuruş kuruş listelendi! Tarım Kanunu unutuldu...

Çiftçi Kayıt Sistemi'ne (ÇKS) dahil olan çiftçilere bu yıl için ödenecek bitkisel üretim destekleri belli oldu.

2024 yılında yapılacak bitkisel üretime yönelik desteklemeler ile diğer bazı tarımsal desteklemelere ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete'de yayımlandı.

Türkiye'de 2006 yılında yürürlüğe giren Tarım Kanunu’na göre tarımsal desteğe ayrılması gereken bütçe, kanunun 21. maddesine göre gayrisafi milli hasılanın %1’inden az olamazken yasanın çıktığı tarihten bu yana destek hiçbir zaman yüzde 1'e çıkmadı. Yasa unutuldu...

Resmi Gazete'de yer alan bu destekler de yine çiftçinin yüzünü güldürmedi. Kuruş kuruş belirlenen işte o destekler:

Dekar başına;

• arpa, aspir, buğday, çavdar, tritikale, kuru fasulye, yulaf için 123 lirası mazot ve 62 lirası gübre olmak üzere 185 lira,
• çeltik için 300 lirası mazot ve 62 lirası gübre olmak üzere 362 lira,
• dane mısır, fındık, kuru soğan, patates, yaş çay, zeytin için 103 lirası mazot ve 35 lirası gübre olmak üzere 138 lira,
• mercimek, nohut için 123 lirası mazot ve 35 lirası gübre olmak üzere 158 lira destek verilecek.

PAMUK, SOYA, AYÇİÇEĞİ...

• Kütlü pamuk için 410 lirası mazot ve 62 lirası gübre olmak üzere 472 lira,
• soya için 205 lirası mazot ve 62 lirası gübre olmak üzere 267 lira,
• yağlık ayçiçeği, kolza (kanola) için 144 lirası mazot ve 62 lirası gübre olmak üzere 206 lira,
• yem bitkileri için 103 lirası mazot ve 62 lirası gübre olmak üzere 165 lira
• diğer ürünler için 103 lirası mazot ödemesi ve 35 lirası gübre olmak üzere 138 lira destek sağlanacak.
• Ayrıca nadas için de 50 lira mazot desteği ödemesi yapılacak.

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş Toprak Analiz laboratuvarlarına asgari 50 dekar ve üzeri arazilerde, her 50 dekar araziye kadar bir analiz için destek ödemesi 50 lira olacak.

BAL YETİŞTİRİCİLERİNE DESTEK

• Arıcılık Kayıt Sistemi ve Organik Tarım Bilgi Sistemi'ne kayıtlı, organik statüde bulunan kovanlar için arı yetiştiriciliği yapan çiftçilere organik tarım için kategorilerine göre kovan başına 50 ila 270 lira destek verilecek.

AİLE İŞLETMELERİ

• İyi tarım uygulamaları desteği kategorilerine göre dekar başına destek, 50 ile 400 lira arasında değişecek. Küçük aile işletmelerinin desteklenmesi uygulamalarında dekara 200 lira ödenecek.

FINDIK DESTEĞİ 170 LİRA

• Fındık üreticilerine alan bazlı gelir desteği, belirlenen yerlerde yapılan üretimde dekara 170 lira olarak ödenecek. Katı organik-organomineral gübre desteği kapsamında dekar başına 40 lira destekleme ödemesi yapılacak.

ZEYTİN DESTEĞİ

• Geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteği kapsamında dekara 200 lira destek verilecek.

HAVZALARDA YETİŞTİRİLEN ÜRÜNLER

Fark ödemeleri kapsamında belirlenen havzalarda yetiştirilecek ürünler için verilecek destekler de şöyle açıklandı:

Kilogram başına;

• buğdaya 175 kuruş,
• arpa, çavdar, nohut, tritikale, yulafa 75 kuruş,
• dane mısıra 10 kuruş,
• aspire 70 kuruş,
• çeltiğe 30 kuruş,
• dane zeytine 20 kuruş,
• kolzaya (kanola) 110 kuruş,
• kuru fasulye, mercimeğe 100 kuruş,
• kütlü pamuğa 160 kuruş,
• soyaya 80 kuruş,
• yağlık ayçiçeğine 225 kuruş,
• yaş çaya 200 kuruş
• zeytinyağına 100 kuruş destek sağlanacak.

Su kısıtı olan bölgelerde nohut, mercimek ekenlere ilave yüzde 50 destek ödenecek.

Damlama sulama ile sulanan alanlar hariç dane mısıra destekleme ödemesi yapılmayacak.

DESTEKLEMELERDEN KİMLER YARARLANACAK?

Desteklemelerden, ÇKS'de özlük, ürün, arazi bilgileri kayıtlı olan ve belirlenen havzalarda yer alan, arazilerde desteklemeye esas ürünleri ürettiği Tarım ve Orman Bakanlığı il ve ilçe müdürlüklerince tespit edilen ve belirlenecek yasal süre içerisinde destekleme başvurularını yapan kamu kurum ve kuruluşları hariç gerçek ve tüzel kişiler yararlanacak.

DİĞER DESTEK ÖDEMELERİ

Yurtiçinde üretilip sertifikalandırılan fidan, çilek fidesi veya standart fidan kullanarak desteklenen türler ile ÇKS'ye kayıtlı arazilerde 2024 üretim yılında meyve bahçesi tesis edilmesi halinde, dekarda;

• asma ve diğer meyve türleri (nar ve muz hariç) standart fidanlara 400 lira
• sertifikalı fidanlara 1000 lira,
• sertifikalı çilek fidesine ise 1000 lira kullanım desteği sağlanacak.

TOHUM DESTEĞİ

• Yurtiçi sertifikalı tohum üretim desteği çerçevesinde arpa, buğday, çavdar ve patatesin de yer aldığı 19 üründe kilogram başına 8 kuruşla 4 lira arasında sertifikalı tohum üretim desteği verilecek.

FİDAN DESTEĞİ

• Sertifikalı aşılı fidan başına 0,5 lira, aşısız fidan başına ise 0,25 lira destek sağlanacak.

BOMBUS ARASI

• Doğal polinasyonu sağlamak amacıyla Örtüaltı Kayıt Sistemi'ne kayıtlı örtüaltı ünitelerinde bombus arısı kullanan çiftçilere koloni başına 100 lira ödenecek.

İLAÇ DESTEĞİ

Bitkisel üretimde kimyasal ilaç kullanımının azaltılması ve kalıntının önlenmesi, bitkisel ürünlere arız olan zararlı organizmalara karşı biyolojik veya biyoteknik mücadelenin yaygınlaştırılması amacıyla dekar başına 2 bin 550 lira örtüaltı, 870 lira açıkta biyolojik ve biyoteknik mücadele desteği verilecek.

LİSANSLI DEPOLARDA KİRA DESTEĞİ

• Lisans alarak faaliyet gösteren depolarda muhafaza edilmesi halinde buğday, arpa, yulaf gibi 18 üründe Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen kira ücret tarifesinin yüzde 60'ı kadar, nakliyede ton başına 100 ila 300 lira, analizde ise söz konusu bakanlıkça belirlenen analiz ücret tarifesinin yüzde 50'si kadar destek ödemesi yapılacak.
• Çiftçilerin lisanslı depo işletmelerinde muhafaza ettikleri söz konusu ürünler için en fazla 6 ay kira desteği uygulanacak.
• ÇKS'ye kayıtlı arazilerde kaba yem üretmek amacıyla çok yıllık ve tek yıllık yem bitkileri ekilişi yapan çiftçilere ürünü hasat etmeleri kaydıyla dekar başına 180 lira ila 300 lira arasında destek sağlanacak.
• Yeraltı sularının yetersiz seviyede ve su kısıtı olduğunun Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından tespit edildiği havzalarda ekilen yem bezelyesi, fiğ, macar fiği, burçak ve mürdümük ürünleri için yem bitkisi desteğine ilave yüzde 50 ödeme yapılacak.

SÜT HAVZASINA İLAVE DESTEK

Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu tarafından süt havzası olarak bilinen Amasya, Bingöl, Bitlis, Çorum, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Muş, Tokat ve Tunceli'de yem bitkisi desteğine ilave yüzde 50 ödeme gerçekleştirilecek.

Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sistemi'ne dahil olan ve 2023 yılında kayıt altına alınan işletmelere işletme başına 1000 lira ödenecek.

'SON DESTEK KARARIMIZ'

Söz konusu karar, 1 Ocak 2024'ten geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi. Kararın hükümlerini Tarım ve Orman Bakanı yürütecek.

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, karara ilişkin sosyal medya hesabından değerlendirmede bulundu.

Kararın, çiftçi ve üreticilere hayırlı olmasını temenni eden Yumaklı, şunları kaydetti:

"Çiftçilerimizin 2024 yılındaki üretimleri için vereceğimiz bu destekler, bitkisel üretim planlaması öncesinde eski modele göre açıkladığımız son destek kararımızdır. Bitkisel üretimde planlamaya 2024-2025 üretim dönemiyle başlayacağız. Bundan sonra uygulayacağımız yeni modelde çiftçilerimiz, üretim dönemi başlamadan önce hangi ürüne, ne kadar destek alacağını önceden bilecek. Çiftçilerimizin 2025 yılındaki üretimlerini kapsayacak desteklerimizi de önümüzdeki günlerde açıklayacağız. Çiftçilerimize bereketli bir üretim dönemi diliyorum."