Çark zor dönüyor

CHP TBMM Grubu’nun haftalık ekonomi raporunda, SGK’nın ödeme dengesi ile emeklilerin durumu da incelendi. Raporda, aktif/pasif dengesi giderek bozulan ve bu nedenle genel bütçeye giderek daha fazla yük olmaya başlayan SGK’nın bu yılın ilk çeyreğindeki prim gelirlerinin, aynı dönemde yapılan emekli aylığı ödemelerini güçlükle karşılayabildiğine dikkat çekildi. SGK’nın ocak-mart dönemindeki prim gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 102.4 oranında artarak 592.6 milyar lira olurken, aynı dönemde yapılan emekli aylığı ödemelerinin tutarı ise emekli sayısındaki artışın da etkisiyle yüzde 122 oranında artarak 590.4 milyar lira olarak gerçekleşti. Geçen yılın ilk çeyreğinde yüzde 109 olan prim gelirlerinin emekli aylıklarını karşılama oranı bu yıl yüzde 100.4’e kadar geriledi. SGK’nın, emekli aylıklarından sonra ikinci büyük harcama kalemi olan sağlık harcamaları da aynı dönemde yüzde 100.4 oranında artarak 204.4 milyar liraya yükseldi. 

BÜTÇEDEN AKTARMA

Rapora göre, SGK’nın prim gelirleriyle karşılayamadığı harcamaları genel bütçeden çeşitli isimlerle ödenen paralarla karşılanıyor. Bu yılın ilk üç aylık döneminde bütçeden SGK’ya, kamu çalışanlarının sigorta primlerinin devlet payı da dahil 340.9 milyar lira aktarıldı. Bütçe verilerine göre 81 milyar lirası devlet primi ödemelerinden oluşan ve geri kalan kısmı açık finansmanı, ek ödeme, faturalı ödemeler ve benzeri isimlerle aktarılan tutar önceki yıla göre yüzde 159.2 oranında arttı.

16.2 MİLYONA AYLIK

SGK’nın verilerine göre bu yıl mart ayı itibariyle aktif sigortalı sayısı (işçi, bağımsız çalışan ve kamu çalışanlarının toplamı) geçen yılın aynı

dönemine göre yüzde 2.3 oranında azalarak 25 milyon 193 bin kişiye gerilerken, emekli sayısında dosya bazında yüzde 16.9 oranında artış

yaşandı. Mart ayı itibariyle SGK, 15 milyon 430 bin dosyadan, toplam 16 milyon 239 bin kişiye aylık ödüyor. Aylık ödenenlerin sayısında ise geçen yıla göre yüzde 15.9 oranında artış kaydedildi. 

EMEKLİ ÇALIŞMAK ZORUNDA

SGK’nın aylık ödediği kişilerin 11 milyon 671 bini yaşlılık, 125 bini malullük, 16 bini vazife malullüğü, 4 milyon 238 bini ölüm aylığı alanlardan oluşuyor. Yaşlılık aylığı alanların 2 milyon 231 bin kişi arttığı son bir yılda SGK’nın aktif sigortalılar arasında göstermediği, sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışan emeklilerin sayısı ise 546 bin kişi artarak 1 milyon 944 bin kişiye çıktı. Bu rakama bağımsız çalışanlardan emekli olduktan sonra bağımsız çalışmaya devam edenler dahil bulunmuyor.

YA İŞTELER YA DA İŞ ARIYORLAR

Buna göre yaşlılık aylığı alan her 100 emekliden 17’si SGK’ya kayıtlı olarak ücretle bir başka işverenin yanında çalışıyor. TÜİK’in işgücü istatistiklerine göre de işgücüne dahil olmayan 15 yaş ve üzeri nüfusun 4 milyon 628 bini “emekli” olduğu için iş işgücüne dahil bulunmuyor. Bu rakam esas alındığında da yaşlılık aylığı alanların yüzde 60’ının ya bir işte çalıştığı ya da iş aradığı anlaşılıyor.