Asgari ücrete enflasyon kıskacı

Cumhurbaşkanlığı 2025 Yıllık Programı’nda enflasyon ve para politikası ile ilgili hedeflere yer verildi. Programa göre, enflasyon hedefi doğrultusunda Merkez Bankası’nın tüm politika araçlarını etkin bir biçimde kullanacağı bir kez daha dile getirilirken, maliye ve gelirler politikalarının para politikası ile eşgüdümünün sağlanacağı bildirildi. Enflasyon ve enflasyonun ana eğilimine ilişkin göstergelerin yakından takip edileceği ve Merkez Bankası’nın enflasyon hedefleri doğrultusunda, makroihtiyati tedbirler de dahil olmak üzere, elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanacağı kaydedildi. Mali disiplin gözetilerek yönetilen/yönlendirilen fiyatların geçmiş enflasyona endeksleme davranışının azaltılmasına yardımcı olacak şekilde belirleneceği dile getirildi.

Yönetilen ve yönlendirilen fiyatların belirlenmesinde ataleti azaltacak şekilde alternatif fiyat belirleme yöntemlerine yönelik çalışmalar yapılacağı bildirildi. İktidarın yönetilen/yönlendirilen fiyatlarda “geçmiş enflasyon” yerine “alternatif fiyat belirleme yöntemlerini” işaret etmesi, asgari ücret tartışmalarını gündeme getirdi. Aralık ayında gerçekleştirilecek toplantılarda asgari ücretteki artışın da “geçmiş enflasyona göre mi olacağı” yoksa “hedef enflasyona göre mi belirleneceği” tartışmaları devam ediyor. İktidar, asgari ücretteki artışı geçmiş enflasyona göre değil de hedeflenen enflasyona göre belirlemek istiyor. Bu da asgari ücrettek daha düşük bir artış anlamına geliyor. Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan da ABD’de yatırımcılarla yaptığı toplantıda asgari ücrette yüzde 25 oranındaki artışın enflasyonla uyumlu olacağını savunmuştu.

İKTİDARDAN İTİRAF

İktidar, yıllık programda işgücü maliyetlerinde ve net ele geçen ücretlerdeki gelişmelere de yer verdi. Paylaşılan tablo maaş ve ücretlerdeki büyük erimeyi ortaya koydu. İktidar, temmuzda sendikaların tüm ısrarlarına karşın ek zam taleplerini kabul etmemişti. İşçi ücretleri, memur maaşları ve emekli aylıklarında sadece mevzuatta öngörülen artışların yapılması ile yetinilmişti. Ancak iktidarın yıllık programı maaş ve ücretlerin bir önceki yıla göre resmen eridiğini ortaya koydu. 

Yıllık programda yer alan “işgücü maliyetlerinde ve net ele geçen ücretlerdeki gelişmeler” başlıklı tabloda net ele geçen ücretlerin geçen yılla karşılaştırmasına yer verildi. Bir önceki yıla göre reel yüzde değişim oranları aktarıldı. Buna göre kamu işçisinin ücreti geçen yıla göre yüzde 71.6’dan yüzde 6.7’ye geriledi. Memurların maaşı yüzde 38.2’den yüzde 33.6’ya indi. En büyük erimeyi ise yaklaşık 8 milyon asgari ücretli yaşadı. 

2023 ile karşılaştırıldığında reel yüzde değişime göre asgari ücret yüzde 34.7’den eksi (-) 5.3’e geriledi.