Türk Eğitim Sen'den çarpıcı anket: Öğretmenler mutsuz ve umutsuz

Türk Eğitim Sen 24 Kasım Öğretmenler Günü nedeniyle “31 Ekim-10 Kasım 2024 tarihleri arasında çevrim içi olarak 81 ilde 4 bin 345 öğretmenle bir anket çalışması gerçekleştirdi. “Eğitim Çalışanlarının Gerçek Gündemi: 24 Kasım Öğretmenler Günü Memnuniyet, Beklenti ve Eğitimi Değerlendirme-2024” konulu anket, öğretmenlerin mevcut eğitim sistemi ve uygulamaları hakkında düşüncelerini, ekonomik, sosyal ve mesleki olarak yaşadıkları sorunları ve hükümet ile Milli Eğitim Bakanından beklentilerini ortaya koydu. 

Ankete ilişkin değerlendirmelerde bulunan Türk Eğitim Sen Genel Başkanı Talip Geylan, "Dünyada ve ülkemizde yaşanan ekonomik problemlerin öğretmenlerin yaşamını zorlaştırdığı görülmektedir. Kredi kartı borçlarının ödenmesinde zorluk yaşanması, ek iş yapmak zorunda kalma, ekonomik nedenlerle emekli olmak istememe gibi durumlar, Türkiye’nin ekonomi yönetiminden memnun olunmamasının ana sebepleri olarak sıralanmaktadır. Öğretmenlerin daha sağlıklı ekonomik refaha kavuşturulması önemli bir ihtiyaç olarak görülmekle birlikte, toplumun tamamına doğrudan veya dolaylı teması olan bu meslek grubunun ülkenin geleceğine yönelik umutlarının da arttırılması için politikalar geliştirilmeli ve uygulanmalıdır" dedi.

Ankete yansıyan çarpıcı veriler şöyle:

EKONOMİK KOŞULLAR

Katılımcıların yüzde 68.3'ü daha iyi şartlarda bir iş olsa öğretmenliği bırakacağını söylüyor.

-Yüzde 77.8’i ay sonunda hesabında veya cebinde parasının artmadığını belirtmiştir.

- Katılımcılara “Fiyat artışının temel nedeni olarak neyi gördükleri” soruldu. Yüzde 77’si ekonominin kötü yönetildiğini, yüzde 68.7’si Türk Lirasının değer kaybına uğradığını, yüzde 55.4’ü fırsatçılığı, yüzde 44.2’si ise yetersiz yerli üretimi fiyat artışının temel nedenleri olarak gördüklerini belirtti.

- Ankete katılanların yüzde 56.8’i ekonomik durumunu orta, yüzde 39’u kötü olarak nitelendirdi. 

- Katılımcıların ekonomik olarak daha iyi şartlara sahip olmak için ne yaptıkları incelendiğinde yüzde 50.3’ü hiçbir şey yapmadığını belirtti. Yüzde 30.3’ü İYEP, DYK vb. programlara katıldığını, yüzde 13.3’ü mesleği ile ilgili olmayan ek iş yaptığını ve yüzde 6.1’i ise özel ders verdiğini ifade etti. 

- Katılımcıların yüzde 68.3’ü daha iyi şartlarda bir iş olsa öğretmenliği bırakacaklarını, yüzde 31.7’si ise daha iyi şartlarda bir iş olsa öğretmenliği bırakmayacaklarını belirtti.

EMEKLİLİK

Öğretmenler ücretleri düştüğü için emekli olmak istemiyor.

- Katılımcıların emeklilik hakkı durumları incelendiğinde yüzde 70.9’u emeklilik hakkı kazanmadığını, yüzde 29.1’i ise emeklilik hakkı kazandığını belirtti. 

EĞİTİMİN SORUNLARI 

Katılımcı öğretmenlerin sadece yüzde 8.5’i eğitimin geleceğinden umutlu.

- Katılımcılara “eğitimin en büyük sorunu nedir?” sorusu yöneltildi. Öğretmenlerin değer görmemesi (yüzde 79), ücret ve özlük hakları açısından dünyadaki meslektaşlarımıza kıyasla çok daha geri bir noktada olmak (yüzde 72), liyakatsizlik (yüzde 68.8), kadrolaşma (yüzde 24) cevabı verdi. Ayrımcılık (yüzde 21.2), sınıf mevcutları (yüzde 20.8) ve okulların fiziki yapısının yetersiz olması (yüzde 19.6) ise diğer yanıtlar arasında yer aldı.

- Uyguladığı müfredatın içeriğinden memnun olanların oranı sadece yüzde 9.2 iken, memnun olmayanların oranı yüzde 40.1’dir. Müfredatın geliştirilmesini düşünen katılımcıların oranı yüzde 50.7 ile en yüksek orana sahiptir. 

- Eğitimin geleceğinden umutlu olan katılımcıların oranı yüzde 8.5 ile en düşük orana sahipken, umutlu olmayanların oranı yüzde 36.9 olarak gözlenmiştir. Kısmen umutlu olanların oranı ise yüzde 54.6’dır.

MESLEĞE DAİR

- Öğretmenlik mesleğine dair görüşlerine göre; tekrar meslek seçecek olsalardı öğretmen olmak isteyenler yüzde 28, kararsız olanların oranı yüzde 32.7 “Hayır kesinlikle öğretmenlik mesleğini seçmezdim” diyenlerin oranı ise %39.3.

- Öğretmenlik mesleğinin toplum tarafından saygın görülmesine ilişkin katılımcı görüşleri arasında “evet saygın görülüyor” ifadesi sadece yüzde 1.9 ile dikkatleri çekerken, “hayır saygın görülmüyor” ifadesi yüzde 67.7, kısmen saygın görüldüğünü düşünen katılımcıların oranı yüzde 30.4’tür.

Çocuğunun öğretmen olmasını istemeyenlerin oranı yüzde 72.

- Katılımcılar arasında çocuğunun öğretmen olmasını istemeyenlerin oranı yüzde 72 iken, çocuğunun öğretmen olmasını isteyenlerin oranı yüzde 9.1, kısmen isteyenlerin oranı ise yüzde 18.9’dur. 

Öğrenci/veli şiddeti sürüyor.

-Ankete katılan öğretmenlerin “Meslek hayatınızda öğrenci ya da veli tarafından gösterilen herhangi bir şiddete maruz kaldınız mı?” sorusuna verdikleri yanıtlar incelendiğinde ve diğer seçeneği göz ardı edildiğinde en çok sırasıyla; velinin sözlü şiddetine maruz kaldım (yüzde 37) velinin psikolojik şiddetine maruz kaldım (yüzde 33.1), öğrencinin sözlü şiddetine maruz kaldım (yüzde 17.2), öğrencinin psikolojik şiddetine maruz kaldım (yüzde 15.7), velinin fiziksel şiddetine maruz kaldım (yüzde 3.9), öğrencinin fiziksel şiddetine maruz kaldım (yüzde 3.8) cevabı verilmiştir.

MÜLAKATLAR 

Yüzde 89’u mülakata karşı

- Katılımcıların “MEB’de herhangi bir kadroya atanma için uygulanan mülakat uygulaması devam etmeli midir?” sorusuna verdikleri yanıtlar incelendiğinde, “evet mülakat devam etmeli” diyenlerin oranı yüzde 3.9, “kararsızım” diyenlerin oranı yüzde 7.1 ve “hayır devam etmemeli” diyenlerin oranı yüzde 89’dur.

- Katılımcıların “Mülakat neden devam etmemeli?” sorusuna verdikleri yanıtlar incelendiğinde en çok sırasıyla; adaletsizlik (yüzde 75), liyakati gölgeliyor (yüzde 50.8), yandaş kayrılıyor (yüzde 49.9) cevabı verilmiştir. 

EĞİTİM KURUMLARI

Öğretmenlerin yüzde 51.8’i okullarda öğrencilerin beslenme sorunu olduğunu düşünüyor.

- Katılımcıların “Görev yaptığınız okulda öğrencilerin beslenme sorunu nasıl çözülür?” sorusuna verdikleri yanıtlar incelendiğinde; bu problemin çözümü için öğrencilere bir öğün yemek verilmesini tavsiye edenler yüzde 85.3 ile birinci sırada yer almaktadır.

- Katılımcıların “Okulunuzda yardımcı personel/temizlik görevlisi yeterli sayıda mı?” sorusuna verdikleri yanıtlar incelendiğinde “hayır” diyenlerin oranı yüzde 65’tir.