'Hümanist' fütürist Gerd Leonard, gelecek konusunda iyimser

Fütürist Gerd Leonard’a göre, 2030 yılında şu an var olan mesleklerin yüzde 70’i olmayacak. Hayal gücüyle bilginin bir arada olması gerektiğini söyleyen Leonard, “Biz makine değiliz. Gelecekteki işimiz insan olmak. İnsani yönlerimizi geri getirelim” dedi. Gelecek konusunda iyimser olduğunu vurgulayan Leonard, 20 yıl içinde kansere çare bulunabileceğini, enerjinin ücretsiz hale gelebileceğini belirtti. 

Türk Eğitim Derneği (TED) tarafından Ankara’da düzenlenen “Dijital Obezite” temalı uluslararası eğitim forumunun konuk konuşmacısı fütürist Gerd Leonard ile gelecek üzerine konuştuk. 

- Okullar, eğitim sistemleri buna hazır mı? Ya da hazır olmak için neler yapılmalı?

Mevcut sistemde, bütün meslekler birbirinden ayrı. Bunların iç içe geçmesi söz konusu. Bir öğrenciyi 10 yıl içinde geleceğe hazırlarız. Şu an her şey daha çok sanallığa dayalı. Eğitimde bu durumu iyiye götürecek bir sistem kurmalıyız. 10 yıl içinde daha insana özgü nitelikleri, örneğin hayal gücünü, içgüdüyü, içselliği, dayanıklılığı içeren meslekler ön plana çıkacak. Çünkü makineler daha rutin görevleri devralacak. Makinelerin üstlenemeyeceği, insanın doğasına dair niteliklerin ön plana çıkacağı meslekler oluşacak. Bilgi ve mantık kavramları çerçevesinde makinelerle yarışma şansımız yok. Onlar bütün mantığa, bilgiye sahip olabilirler. Ama biz insani değerlere daha çok önem verirsek kendimize özgü bir alana sahip olabiliriz. 

ONLINE EĞİTİM YAVAN KALIR 

- Bütün fütüristler, “eğitim evrilecek, değişecek” diyor. Klasik eğitimin dışına mı çıkılacak? Okul binalarının işlevi, öğretmenlerin rolü ne olacak? 

 Bütüncül bir bakışla bakarsak öğretmen birçok şey öğretir. Bunlar sadece ders odaklı değildir, insani şeyler de buna dahildir. Bilgisayar bunları yapamaz. Sorun öğretmen değil müfredat. Eğitim 10 yıl gibi kısacık bir sürede daha dağınık ve sanal bir nitelik kazandı. Bu süreçte Türkiye’nin de yenilikler geliştirmeye daha çok önem vermesi gerekiyor. 

Çevrimiçi eğitim çok kısa süreli çözüm getiren bir sistem. Gerçek çözüm değil ama hayatımızın her yerinde. Bundan kurtulmak mümkün değil ama insani kısma özel önem verilmesi gerekiyor.

Sanal dünyada koku yok, dokunma yok, gerçeklik yok. Bu nedenle de öğretmenin verdiği etki sağlanamaz. Öğrenmenin kendisi bir deneyim zaten. O deneyimi insani niteliklerle donatamadığımız sürece çevrimiçi eğitim yavan kalır. 

- Dijital dünyada 5 yeni insan hakkı olması gerektiğini söylüyorsunuz. Bunları anlatır mısınız? 

 Birincisi çevrimdışı olma hakkı. Bu daha önce bağlanma hakkıydı ama şimdi buna evrilecek. Bağlanmama hakkımız insan kalmamız için şart. Sürekli gözlem altındasınız. Evdeyken bile şirket sizi gözlemleyebiliyor ve bu bir çeşit dijital kölelik getiriyor. 

İkincisi insan olma hakkı. Sonra gizli kalma, unutulma hakkı. Mahrem kalma hakkı. Ortadan kaybolma hakkı. Herkes sizi arayıp bulabiliyor internette. Orada bir varlığınız var. Sadece polis değil sıradan insanlar da erişebiliyor hakkınızdaki en mahrem bilgilere. Apple’ın ya da Google’ın sürekli hakkımızda bilgi toplaması gibi. Bu bilginin artık orada olmadığını bilmek bizi daha iyi hissettirecek. Gelecek konusunda iyimserim. Çünkü çok şey başardık. 

- Gelecekte neleri çözmüş olabiliriz?

Yeni enerji kaynaklarına geçebiliriz. 10-20 yıl içerisinde enerji ücretsiz hale gelebilir. Laboratuvarda yapay et üretebiliriz. 20 yıl içinde kanseri çözmüş olabiliriz. Uygulamaya dair problemlerin tamamını çözmüş olabiliriz. Bizim problemimiz aslında farklı. İnsani problemler. Teknoloji bunu kötüleştiriyor. Savaş, sığınmacılar, sosyal politikalar, demokrasi... bunlara yönelmemiz gerekiyor. Teknolojiyi kullanarak bunların çözümlerine yönelebiliriz ama teknoloji bunların çözümü değil. Sosyal medyanın demokrasiyi daha kötü hale getirmesi gibi. 

MAKİNE VE İNSAN İŞBİRLİĞİ

- 2030’da bugünkü mesleklerin yüzde 70’inin kaybolacağını ve 100 yeni mesleğin geleceğini söylediniz. Bunlardan örnek verebilir misiniz?

İklim değişikliği ile yaşıyoruz ve onunla başlamak gerek. İklim değişikliği konusunda teknolojiyi kullanarak birçok önlem alındığını gördük. Mesleklerde de teknolojiyi kullanarak makineyi insana karşı değil de insanla kullanarak yeni meslekler elde etmeye başlayacağız. İnsanla makinenin etkileşimi üzerine kurulu meslekler daha çok ortaya çıkacak. 

Örneğin iklim değişikliğinden etkilenmeyen şehirler kuran, ırmağı, doğayı, yeşili koruyan insanlar olacak. Dijital etik üzerine çalışmalar yapılacak.

5 YENİ İNSAN HAKKI 

- Çevrimdışı olma hakkı

- İnsan olma hakkı

- Gizli kalma, unutulma hakkı

- Ortadan kaybolma hakkı 

- Mahremiyet hakkı