Eğitimciler, 14 yaşı bile erken bulurken MEB’in yeni hamlesiyle çocuk işçi yaşı 12’ye iniyor

Milli Eğitim Bakanlığınca yayımlanan 2024-2025 Eğitim Öğretim Yılına İlişkin İş ve İşlemler Genelgesi’ne göre yeni eğitim öğretim yılında uygulanacak kararlar çerçevesinde, bu yıl mesleki ve teknik anadolu liseleri bünyesinde ortaokullar açılacak. Eğitimciler mesleki ve teknik anadolu liseleri bünyesinde açılacak olan ortaokullar ile birlikte çocuk işçi yaşının daha aşağı düşürüleceğini dile getirdi. Cumhuriyet’e konuşan eğitimci Özgür Bozdoğan söz konusu uygulama için, “Çocuk işçiliğinin çok daha küçük yaşlarda teşvik edilmesi anlamına geliyor” dedi.

‘BU YAŞ BİLE ERKEN’

Yasa gereği 14 yaşını bitirmiş çocukların çalışabildiğini anımsatan Bozdoğan, “Biz, bunun bile erken bir yaş olduğunu belirtirken bu durum şimdi ortaokula taşınıyor. Bakanlık, kendisine yapılan eleştirileri dikkate almadan, kendi kafasındaki programları uygulamaya devam ediyor” diye konuştu.

‘İŞÇİLEŞTİRME DEVAM EDECEK’

Bozdoğan sözlerine şöyle devam etti: “Bir taraftan çocuklar işçileştirilmeye devam edilecek, diğer taraftan eğitim ortamında tutucu maarif modeli hakim olacak.”

‘12 YAŞA KADAR İNİYOR’

Gazetemize konuşan bir başka eğitimci Nurcan Korkmaz ise söz konusu kararı, “MEB’in uzun süredir yürüttüğü çocuk işçiliğine mesleki eğitim maskesi adı altında yasal bir kılıf hazırlama politikasının 12 yaşa kadar inmesi” olarak yorumladı. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)  sözleşmelerine göre 15 yaş altı çocukların herhangi bir işte çalıştırılmalarının yasak olduğunu vurgulayan Korkmaz, “MEB bu yasağı daha önce MESEM adı altında çocuk işçi çalıştırarak yok sayıyordu, şimdi ortaokul düzeyinde çocukları işçileştirme yolunda adım atıyor. Mesleki eğitimin ardındaki temel söylem ara eleman ihtiyacı olduğu yönünde ancak Türkiye'de 18-25 yaş arası gençlerin işsizliği çok yoğun ve çok yüksek. Eğer ülkede bir ara eleman ihtiyacı varsa bu açık zorunlu eğitimini tamamlamış işsiz gençlerle ve kısa süreli işbaşında eğitimlerle kolaylıkla kapatılabilir. Bunu da işyeri kendi finansmanı ile yapmalı” dedi.

‘ÖRGÜN EĞİTİMDEN UZAKLAŞACAKLAR’

Çocukların nitelikli örgün eğitim hakkından mahrum kalacaklarını belirten Korkmaz, “Temel amaç sermayeye kamu kaynaklarının aktarılması ve ucuz iş gücü sağlamak olunca, çocuklar daha 12 yaşında psikolojik ve fiziki gelişimlerini tamamlamadan mesleki eğitim adı altında ucuz iş gücü olarak çalıştırılacaklar. Daha da kötüsü bu yaş grubu hem sömürüye hem de istismara daha açık ve iş yerlerinde bu çocukları korumak için gerekli önlemler alınmıyor. Oyun çağında sanatla, sporla, sosyal etkinliklerle, nitelikli eğitimle yetiştirilmesi gereken çocuklara “Ülkenin meslek sahibi çırağa, kalfaya, ustaya ihtiyacı var” denilerek 12 yaşında işçi yapılmasının yolu açılıyor ve bu işçiler hep alt gelir grubu yoksul aile çocuklarından oluşuyor” değerlendirmelerinde bulundu.

‘UCUZ İŞGÜCÜ TERCİHİ’

Mesleki eğitimde aileler ya da çocukların talep ve ihtiyaçları yerine sermaye ve patronların taleplerinin belirleyici hale geldiğini ifade eden Korkmaz, “İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı daha çok MESEM öğrencisi ihtiyacını dile getirmişti. Sermaye işçi çalıştırıp kendisi finanse etmek yerine ucuz öğrenci işgücünü tercih etmektedir. Böyle olunca da çocuklarımıza gittikçe dinselleşen ve piyasalaşan eğitim sistemi içinde cemaat ve tarikatlara mürid ya da sermayeye köle olmak dışında seçenek kalmıyor” diye konuştu.

‘HİÇBİR ELEŞTİRİYİ DUYMUYORLAR’

Konuya ilişkin gazetemize konuşan Eğitim Sen Ankara 1 Nolu Şube Başkanı Mehmet Aydoğdu ise şu ifadeleri kullandı: “Mevcut duruma dair yapılan hiçbir eleştiriyi duymuyorlar. Çocuk işçi cinayetleri devam ederken meslek liselerinin donanımlarını güçlendirelim demiyorlar ama çocuk işçi sayısını arttırmak için her çabayı sergiliyorlar. Daha iki ay önce sınıf tekrarı yapan öğrencilere ‘Yeter ki MESEM’e geçin. Biz sizi sınıf atlatırız ’dediler. Bunlara yeter ki ücretsiz köle koşullarında çocuk işçi olsun.”

MESEM’LERDEKİ ÇOCUK İŞÇİ CİNAYETLERİ

Öğrencilerin sermaye sahipleri için ucuz emek haline getirildiği, devlet eliyle çocukların işçileştirildiği Mesleki Eğitim Merkezleri’nde (MESEM) son bir yılda 12 çoçuk yaşamını yitirdi.