Yunanistan yarın genel seçim için sandık başına gidiyor

Stelyo Berberakis / Atina

Yunanistan’da 9 milyon 900 bin seçmen bu pazar sandık başına gidiyor.

Seçimlere katılmak isteyen 50 partiden, gerekli kriterlere sahip olmayan 14 partinin seçimlere katılma talebi reddedildi.

Seçimlere katıma talebi reddedilenlerin arasında “suç örgütü oluşturduğu” gerekçesiyle hemen bütün üyeleri cezaevinde bulunan aşırı milliyetçi “Altın Şafak” (Chrysi Avgi) partisinin uzantısı olarak kurulan “Helenler” partisi de yer alıyor.

Yayımlanan son anketlere göre seçimlere katılmaya hak kazanan 36 partiden ancak 6’sının yüzde 3 barajını aşarak parlamentoya girme şansı olduğu görülüyor.

Aynı anketlere göre Başbakan Kiryakos Miçotakis liderliğindeki muhafazakar Yeni Demokrasi Partisi (YDP) yüzde 32.5 ile önde bulunuyor.

İkinci sırada yüzde 26 ile Aleksis Çipras liderliğindeki ana muhalefet Radikal Sol SYRİZA partisi; üçüncü sırada yüzde 9 ile Nikos Androulakis liderliğindeki sosyalist PASOK; dördüncü sırada yüzde 6 ile Komunist Parti KKE; yüzde 4 ile ekonomi eski bakanı Yanis Varoufakis’in MERA25 partisi ve son olarak , yüzde 3 barajını zorlayan milliyetçi “ELySi” yer alıyor.

Ancak seçimler nisbi seçim sistemi ile yapılacağından, -bugüne dek yapılan anket sonuçlarına göre- hiçbir partinin yüzde 46 ile tek başına hükümet kuracak kadar oy alması beklenmiyor. Seçimlerin en geç haziran sonu ya da temmuz ayı başlarında, ancak bu kez salt çoğunluk sistemiyle tekrarlanması söz konusu.

Salt çoğunluk sistemi, bir partinin yüzde 38 gibi alacağı bir oy oranıyla tek başına hükümet kurma hakkı veriyor.

Yunan seçim yasalarına göre, aslında bu nisbi seçim sistemi ile de partilerarasında işbirliği yapılarak hükümet kurulabilir.

Son anketlerde aldıkları oy oranlarına bakılacak olunursa YDP yüzde 32.2 ile, 300 sandalyelik Yunan Parlamentosunda 125; SYRİZA 99; PASOK 9; KKE 6; MERA 4; ve El.Sİ en fazla 3 milletvekili çıkarabiliyor.

Olası YDP ve PASOK koalisyonu

Yani koalisyon hükümeti ihtimalinde YDP ile PASOK toplam (125+30) 155 milletvekili ile parlamentoda çoğunluk sağlayabilir.

Ancak Başbakan Miçotakis, YDP’nin tek başına hükümet kurmasını hedefliyor.

Bu seçimlerde YDP ile ortak bir hükümet kurma potansiyeline sahip olmasına rağmen sosyalist PASOK lideri Nikos Androulakis : “YDP ya da SYRİZA ile ortak bir hükümet kurabileceğine ancak böyle ortak bir hükümetin başına ne Miçotakis’in ne de Çipras’ın geçmemesi şartını” koşuyor.

Durum böyle olunca YDP+PASOK ya da SYRİZA+PASOK gibi alternatif ortaklıkların oluşması çok büyük bir sürpriz olmadıkça en azından bu seçimlerde beklenmiyor.

Buna rağmen, seçim yasaları uyarınca seçim sonuçlarının açıklanmasından sonra, Cumhurbaşkanı Katerine Sakellaropoulou her bir parti liderine üçer günlük “hükümet kurma” görevi verecek.

Hükümet kurulamazsa yüksek hakimlerden İoannis Sarmas başkanlığında geçici bir hükümet kurulacak ve 2 ay içinde seçimlerin tekrarlanacağı ilan edilecek.

Seçim kampanyaları

YDP hükümetinin dört yılını doldurduktan sonra ilan edilen bugünkü seçimlerin, aslında 9 Nisan’da yapılması öngörülüyordu.

Ancak Şubat sonunda Atina-Selanik arasındaki seferinde meydana gelen ve 57 kişinin hayatını kaybetmesine yol açan tren kazası, seçim tarihinin de ertelenmesine neden oldu.

Muhalefet partileri seçim kampanyalarında Miçotakis hükümetinin, Ulaştırma bakanı Kostas Achileas Karamanlis’in istifa etmesine rağmen, bu tren kazasındaki sorumluluğunu ön plana çıkardı.

Hayat pahalılığı, siyasi ve askeri isimlerin telefonlarının dinlenmesinin ortaya çıkması; ve Miçotakis’in “otokratik bir siyaset izlediği” yolundaki suçlamalar da özellikle SYRİZA’nın kampanyalarında ön plana çıkarıldı.

Miçotakis ise seçim kampanyalarında ülkenin AB rotasında devamına; bir önceki SYRİZA hülkümetlerinin ülkeyi az kalsın bu rotadan çıkartacağına ve ülkeyi iflasın eşiğine getirdiği” gibi ana muhalefeti suçlayan söylemlere ağırlık verdi.

Bu seçimlerin diğer bir özelliği de Türkiye’deki seçim kampanyalarında da olduğu gibi, Türk-Yunan ilişkilerine değinilmemesine özellikle özen gösterildi.

Büyük meydan mitingleri yerine halk arasına karışarak düzenlenen seçim kampanyalarında siyasi partilerin ilk defa yoğun bir biçimde Twitter, Tik tok, Youtube gibi sosyal medya araçlarını kullanmaları dikkatleri çekti.

Parlamentoya girecekleri hesaplanan 6 siyasi parti lideri ise Yunan devlet TV kanalı ERT’de düzenlenen “debate” adı altındaki tartışma programında karşılarında dizilen 6 gazetecinin sorularını yanıtlamaya çalıştı.

TSİ 07:00 de açılacak ve 17.00 de kapanacak seçim sandıklarının ardından saat 19.00 gibi, “exit polls” adı verilen “sandık başı anket” sonuçları açıklanması ve saat 21.00 gibi seçim sonuçlarının kesinleşmesi bekleniyor.