Uzmanlar Trump’ın ‘barış’ sözlerini yorumladı

ABD Başkanlık Seçimleri’nde Cumhuriyetçi Parti’nin adayı eski Başkanı Donald Trump, kritik eyaletlerde seçimi kazanarak zafer ilan etti. Florida’daki Trump Genel Merkezi’nde zafer konuşması gerçekleştiren Trump, bunun tarihi bir başarı olduğunu belirterek “Çocuklarımızın ve sizin hak ettiğiniz güçlü güvenli ve müreffeh Amerika’yı yaratana kadar durmayacağız. ABD’nin 47. başkanıyım” dedi. Trump, savaşları bitireceğine işaret etti. Trump’ın ikinci başkanlık döneminin olası etkilerini Cumhuriyet’e değerlendiren Prof. Dr. Burak Küntay, seçim sonucunun sürpriz olmadığını ancak Trump’ı beklenenin üstünde öne geçtiğini belirtti. Senatoda ve temsilciler meclisindeki cumhuriyetçi çoğunluğun bambaşka bir Trump yönetimine etki edeceğini aktaran Küntay,  “Çin konusunda vergiler çok daha sert bir tavır alır. Rusya ve Ukrayna konusunda, Ukrayna’nın aleyhine bir tavır içerisinde olunulur. Ortadoğu’da Gazzelilerin istediği yönde bir ilerleyiş sağlayacağını düşünmüyorum” dedi. 

‘MESELE NASIL ÇÖZÜLDÜĞÜ’

Elon Musk desteğinin Trump’ın zaferinde oldukça etkili olduğuna dikkati çeken Küntay, Musk’ın bundan sonraki süreçte yatırımlarının iyi izlenmesi gerektiğini ve kendisinin belirli sektörlerde domine edici noktalarda ivme kazanabileceğini söyledi. Küntay, “Bu seçim; ‘ABD Trump ile bir hata mı yapmıştı’ yoksa bu bir ‘Amerikan gerçeği’ mi oldu, onu gösterdi. Enteresan bir döneme gidiliyor. Bu seçimin sonucunda ABD artık eskisi gibi değil. Yöntem ve tercih farklılıkları olacak” diye konuştu. Küntay, “Eğer Gazze’de tansiyon düşerse, Türkiye burada doğal olarak tavır almış bir ülke, sorunun çözülmesi işimize gelir. İran ile tansiyonun azalması işimize gelir. Ukrayna Rusya meselesinin çözülmesi işimize gelir. Ancak mesele bunların nasıl çözüldüğü. Trump’ın söylemleri icraatleri önemli ancak Türk-Amerikan ilişkilerini etkileyecek temel şey dünyadaki gelişmelerde öncelik belirlenmesi” değerlendirmesinde bulundu. 

‘UKRAYNA, GÜNAH KEÇİSİ’

Emekli büyükelçi Uluç Özülker ise ABD’nin ekonomisiyle, iç politikasıyla ve demokrasisiyle bir düşüş dönemine girdiğini, buna karşın tekrar başat güç olarak devam etme yönünde politikalar izlediğini söyledi. Trump’ın ‘barış getirme’ söylemini değerlendiren Özülker, “Ukrayna günah keçisi durumunda. Esas savaş ABD ve Rusya arasında. Ukrayna’ya diyecek ki bak ‘Donetsk bölgesi başta olmak üzere bunların hepsi Rusya’nın toprağı olacak, kabul edeceksin barış yapacaksın’ bunu dediğiniz zaman adil bir barış ve genel olarak barış olmayacak. Yapabileceği en fazla şey ateşkes ilan edilmesi. Bu da Rusya’nın işgal ettiği toprakları Rus toprağı ilan etmenin ilk adımıdır. Bunu da kimse benimseyip ‘barış geldi’ demez. Ortadoğu’da da aynı mesele var. İsrail fütursuzca ABD’nin desteğiyle buraya geldi. Netanyahu, Trump’ın sonuna kadar kendisinin destekleyeceğinden emin” ifadelerini kullandı. 

‘HAYATA GEÇMESİ KOLAY DEĞİL’

Dünyada ‘kim neyi elde ediyorsa o haklıdır, üstündür’ şeklinde bir düzen kurulmaya başlandığını kaydeden Özülker, “Dünya kısır bir döngü içinde sıkışmış kalmış durumda. Türkiye yönünden bakıldığında PKK’yı bitirebilecek mi? Mümkün değil. ABD ‘ya istediğimi yap ya da bedelini öde’ şeklinde bakıyor. Elbette bir takım vaatlerde bulunuyor ancak hayata geçmesi kolay şeyler değil. ABD kendi menfaati için her an sizi satıp başka yöne gidebilir o zaman ayakta durman lazım” dedi. İlk başkanlık süresince Trump’ın rahip Brunson davası, S-400 alımı ve Türkiye’nin terör örgütü PKK/YPG’ye yönelik operasyonları sebebiyle Türkiye’ye birçok kez yaptırım uyguladığını ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yazdığı mektubu anımsatan Özülker, Türkiye’nin Şanghay İşbirliği Örgütü ve BRICS’e olan ilgisine dikkat çekerek bunların bir arada ‘yürümeyeceğini’ ancak bugün ABD’nin de Türkiye yönünden ‘güvenilir’ olmadığını söyledi.