Ukrayna’dan Rusya’ya bir taarruz daha… Trump’tan önce son düello!

Ukrayna ordusu 5 Ocak itibariyle Rusya’nın Kursk bölgesinde yeni bir taarruz başlattı. Uzun aradan sonra tekrardan zırhlı formasyonların ilerlemesine sahne olan askeri harekatın Trump’ın 20 Ocak’ta başkanlığı devralmasından önce başlaması dikkat çekti. Son dönemde giderek ciddileşen bir askere alım kriziyle boğuşan Ukrayna böylesi bir taarruzla ne amaçlıyor?

KRİZİ FRANSA DA ÇÖZEMEDİ

2024 yılı boyunca Ukrayna ordusu ciddi bir personel eksiğiyle karşı karşıya. 2024’ün ilk sekiz ayında Ukrayna ordusundan kayıtlara geçen 45 bin 543 firar yaşandı. Bu sayı, 2022’den bu yana yaşanan toplam 80 binin üzerindeki firarların yarısına karşılık geliyor. Yani Ukrayna’da firarların sayısı tehlikeli biçimde artıyor.

Askere alım krizi, gönüllülerin ilk iki yılda tükenmesi sonucu derinleşmeye devam etti. Personel eksiğinden ötürü askere alım yaşını 27’den 25’e düşüren Ukrayna, son aylarda yaşın doğrudan 18’e düşürülmesini tartışıyor. Ancak 18-25 yaş grubu, Ukrayna’daki en küçük demografi. Bu sebepten Ukrayna, henüz aile kurmamış bu demografiyi cepheye sürerek ülkenin geleceği adına ağır sonuçları olabilecek böylesi bir karar almaktan kaçınıyor.

Ukrayna’nın tartışma yaratan başka bir kararı ise personel eksiği sebebiyle tam kuvvette olmayan tugayları olmasına rağmen yeni tugaylar kurmaya devam etmesi. İddiaya göre Ukrayna, Donbass bölgesindeki çatışmalara katılan tugaylara destek kuvvet getirmekte zorlanıyor. Bölgede savaşan askerler destek kuvvetin ulaşması yerine yeni tugayların kurulmasından şikayetçi. Savaşı yakından takip eden batılı uzman Michael Kofman, yeni tugayların kurulması kararını “savaşın en anlaşılması zor kararı” olarak nitelendiriyor.

Bu kurulan tugaylardan birisi ise son günlerde ağır bir skandala imza attı. Fransa’da kurulan, Almanya ve Polonya’nın da ekipman desteğiyle beslenen 155. Mekanize Tugayı, cepheye ulaşamadan dağıldı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuelle Macron’un Volodmyr Zelenski ile kurulacağını duyurduğu tugayın 5800 personelinin 1700’ü Avrupa’da eğitim sırasında kayıplara karıştı. Kasım ayı itibariyle bu kayıpların 500’ünün nerede olduğu hala belli değil. Durum böyle olunca kalan personel, destek kuvvet ihtiyacı bulunan cephe hattındaki tugaylara dağıtıldı.

Eleştirilerin hedefinde Genelkurmay Başkanı Oleksandr Sirski var. 155. Mekanize Tugayı faciasının, deneyimsiz subayların yönetimsel eksiğinden kaynaklandığı iddia ediliyor. Forbes’a konuşan Yarbay Bohdan Kroteviç, yeni kurulan tugaylardaki askerlerin zaten mevcut tugayların deneyimli komutanları yönetiminde çok daha etkili olabileceklerini söyledi.

Ancak Sirski’nin bu kararının gerekçesi var. Ukrayna, daha fazla tugay kurarak hem savaşı devam ettirebilecek rezervleri olduğunu göstermek istiyor hem de Batı ülkelerine ekipman eksiği bulunan yeni tugayları göstererek öncesinden daha fazla teçhizat elde etmeyi amaçlıyor.

KURSK’TA YENİ TAARRUZ

Ukrayna, geçtiğimiz yılın 6 Ağustos tarihinde başlattığı taarruzla Rusya’nın Kursk bölgesinde ciddi bir toprağı kontrol altına almıştı. Barış görüşmelerinde önemli bir koz olması beklenen bu kontrol, haftalar boyu devam eden Rus karşı taarruzlarıyla zayıfladı. Ukrayna, Kursk’ta ele geçirdiği toprağın yarısını tekrardan kaybetti. Dahası, güneyde Donbass için savaşan Ukraynalı tugaylar Kursk’a kaldırılınca buradaki Rus ilerleyişi de hızlandı.

5 Ocak itibariyle Ukrayna, Kursk’ta yeni bir taarruza başladı. Savaşın son dönemi, iki tarafın da ağır kayıpları sonrası zırhlı araçları pek içermeyen taarruzlara sahne olsa da Ukrayna kalan ekipmanlarını bu harekât için seferber etmiş durumda. Yaşanan şiddetli çatışmalara rağmen Rus savunmalarında genel bir kırılmanın yaşandığına dair henüz bir belirti yok. Rus askerlere ait Telegram sayfaları çatışmalardan yayınladıkları İHA görüntüleriyle zırhlı konvoyları durdurduklarını iddia ediyorlar.

Muhtemelen Ukrayna, Trump’ın koltuğa oturacağı 20 Ocak tarihinden önce elde edebileceği azami bölgeyi kontrol altına alarak olası barış görüşmelerinde elindeki kozu arttırmayı planlıyor. Barış müzakerelerinin Trump’ın söylemlerinde olduğu üzere hemen başlaması durumunda Kursk harekatının Ukrayna adına sonuç elde etmek için epey kısa bir süresi var. Önümüzdeki 15 günde çatışmaların şiddetlenmesi muhtemel.